Esneklik ve Eğim Farkı
Esnekliğin, iki değişkende
meydana gelen yüzde değişmeler arasındaki oran demek olmasına
karşılık, eğim, iki değişkende meydana gelen mutlak
değişmeler arasındaki oran demektir. Örneğin, doğrusal bir talep
eğrisinin talep eğimi dikey eksende yer alan değişken olan
fiyattaki değişmenin (∆P), yatay eksende yer alan değişken olan
talep edilen miktardaki değişmeye (∆Q) oranına eşittir, ∆P/∆Qd.
Bu oran ise, yay esneklik formülündeki ilk terimin (∆Qd/∆P)
tersinden ibarettir. Dolayısıyla da yay esneklik formülü, talep
eğrisinin ters eğimi ile P/Qd oranının çarpımı biçiminde de
ifade edilebilir.
İktisatçıların, talep edilen miktardaki değişmenin fiyattaki
değişmeye duyarlılığını, eğim ile değil de esneklik ile
ölçmelerinin temel nedeni, eğim üzerinden hesaplanan
duyarlılığın mallar arasında doğru bir duyarlılık
karşılaştırmasına imkan vermemesidir.
Örneğin, kilosu 1 Ytl
olan buğdayın ve kilosu 2 Ytl olan makarnanın fiyatı 10 Ykrş
arttığında her iki malın da talebi örneğin 10 kilo azalıyorsa,
her iki malın talebindeki değişmenin fiyat duyarlılığını eğim
üzerinden doğru biçimde karşılaştırmak mümkün değildir. Zira,
her iki malın başlangıç fiyatlarındaki farklılığı gözardı eden
böyle bir karşılaştırma yapıldığında, fiyattaki 10 Ykrş'luk
artış sonucu her iki maldan talep edilen miktarın 10 kilo
azaldığı ve dolayısıyla da her iki malın talebinin fiyat
duyarlılığının aynı olduğu gibi anlamsız sonuca ulaşılır.
Esneklik ve eğimin
farklı kavramlar olduğu gerçeğinin en önemli iktisadi
örneklerinden biri, doğrusal bir talep eğrisi üzerindeki her
noktada fiyat esnekliğinin farklı olmasıdır.
Kaynak: Prof. Dr. Erdal Ünsal -
Mikro İktisada Giriş
|