Bilgi Teknolojilerinin Sağladığı Yararlar
Son 15 yıldır bilişim alanında geniş çaplı değişimler
yaşanmaktadır. Günümüzde bilişim teknolojileri,
örgüt yapısı ve bireylerin işlerinin yeniden
dizaynında çarpıcı bir etkiye sahiptir.
Bilginin Hızlı Yayımı
Bilişim teknolojileri sayesinde bilginin yayımı çok hızlanmıştır.
Günümüzde, bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması
ile bu hız iyice artmıştır. Donanım ve yazılımdaki
gelişmeler kullanıcının isteği doğrultusunda
gelişmiş, 1990’lı yılların sonlarında bilgi aktarımı
bugüne göre çok daha yavaş iken gelecekte ne
olabileceği tahmin bile edilememektedir. Bilgi
aktarımındaki hız karşılıklı etkileşimi ve iletişimi
hızlandırmıştır. Toplumun haberleşme yöntemleri
değişmiş, posta hizmeti anlayışı farklılaşmıştır.
Örneğin, mektup nostaljik bir edebi tür olarak şekil
değiştirmiş, e-posta adresleri en geçerli kimlik
unsurlarından biri olmuştur.
Ekonomik ve Sosyal Değişim
Sanayi toplumunun odağında “maddi mal” üretimi yatarken, bilgi
toplumuyla birlikte, “bilgi üretimi” ve “bilgi
iletişimi” ana kavramlar olmaya başlamıştır. Bilgi
ile ilgili faaliyetler, stratejik önemini
arttırarak, ülke ve dünya ekonomi politikalarında
temel belirleyici parametre halini almıştır. II.
Dünya Savaşı’ndan beri reel sanayi ürünlerinin
fiyatları düzenli olarak düşerken, sağlık ve eğitim
gibi temel bilgi ürünlerinin enflasyondan
arındırılmış fiyatları üç kat artmıştır. Yaklaşık 50
yıl öncesine göre bilgi ürünlerine yapılan
harcamalar sanayi ürünlerine yapılan harcamaların
5-6 katından fazladır.
Toplumsal değişim, toplumsal yapıyı oluşturan
kurumlar ve bu kurumlar arasındaki ilişkilerin ya da
diğer bir deyimle kurumlar arasındaki etkileşimin
değişmesidir. Söz konusu kurumlardan herhangi
birinde meydana gelen değişim ya da bu biçim ve
ölçülerde, diğer kurumları da etkileyerek değişime
uğratacak ve sonuçta, toplumun genelinde bir değişim gerçekleşmiş olacaktır. Bilim,
toplumsal değişimin pozitif yönde olmasını sağlayan
lider unsurlardan biridir. Bunun içindir ki, batılı
toplumlar, bilimin ışığı altında aydınlanırken,
bilimi yadsıyarak, dogmaları yol gösterici kabul
eden doğulu toplumların, söz konusu aydınlanmadan ne
derece az pay aldıkları ortadadır.
Toplumsal açıdan bakıldığında, bu yüzyıla kadar bütün insanlık
tarihinde, toplumsal değişmenin hızı çok yavaştı,
hayal gücümüz ona yetişemiyor. Burada bilişim
teknolojisinin önemi ortaya çıkıyor.
Teknolojik Değişim
İçinde bulunduğumuz binyılın başından itibaren meydana gelmiş
teknolojik gelişmelere baktığımızda, kağıdın bulunup
kullanılmaya başlanması, matbaanın bulunması, ilk
kağıt fabrikasının kuruluşu, saatin, pusulanın,
termometrenin, teleskobun, barometrenin, sarkaçlı
saatin bulunması insanların bilgi üretiminde
yetkinleşmelerini, üretimi hızlandırmalarını ve
kalıcılığı sağlayarak, bugün bilişim toplumu
dediğimiz sürecin temelini atmışlardır.
Bugünse teknolojik gelişim, teknolojinin geniş kitlelere
yaygınlaştırılması gereğini ortaya çıkarmıştır.
Değişen ve gelişen teknolojik ortam içinde, bireysel
ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olarak, kişisel
bazda kullanılma olanak sağlayan bilgisayar ve
donanımlarının üretimi arttırılmış ve
yaygınlaştırılmıştır. Artık, dünyanın daha az zengin
ve gelişmemiş toplumları da bu sihirli aletleri
edinme olanağı bulmuşlar, kullanım ve
geliştirilmelerine katkıda bulunmaya başlamışlardır.
Bu olgu ve gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm
toplumlarda bireylerin bilgilenmesini ve diğer
toplumlarla etkileşimlerini sağlamıştır. Teknoloji,
bireylerin ve toplumların değişmesi ve gelişmesinin
tek başına belirleyicisi olmamakla birlikte,
değişimi kolaylaştırıcı bir araç olması açısından
çok önemli bir konuma gelmiştir.
Teknolojik değişim süreci yenilikler tarafından
sürdürülen yaratıcı bir süreçtir, fakat bu süreç
aynı zamanda yıkıcıdır, çünkü bu süreç kaynakların
firmalar, meslekler, sanayiler ve hatta ülkeler
arasında yeniden dağılımını öngörür. Bu sürece ayak
uyduramayanlar yok olacaktır.
İletişim Özgürlüğü ve Hukuk
Bilişimin gelişmesi iletişim özgürlüğünü de beraberinde
getirmiştir. Özel radyolar, özel televizyonlar,
uydular, bilgisayarlarımız yoluyla kullandığımız
internet ve hatta cep telefonları, sınırsız bir
iletişim ve haberleşme özgürlüğü sunmakta, hatta
çağımızın şekillenmesine de büyük katkıda
bulunmaktadırlar. Bütün bu araçların oluşturduğu
ortama dijital ortam dersek, bu ortamı birey ve
kurumlardan sosyal bir ortam olarak görmek yanlış
olmaz.
Diğer bir nokta ise çoklu iletişim veya kitle
iletişimi diye adlandırabileceğimiz iletişimde
yaşanan değişimlerdir. İşin içine kitlelere aynı
anda ulaşmak girince, bilgi teknolojilerinin güç ve
etkisi oldukça büyümekte ve doğaldır ki kitle
iletişim dendiğinde, sahip olunan özgürlüğün özünü
ortadan kaldırmayacak biçimde, birtakım sınırların
çizilmesi ve nelerin yapılıp nelerin
yapılamayacağının belirtilmesi gerekir. Bu, çeşitli
hukuk düzenlemeleriyle sağlanmalıdır.
|