Dalgalı Kur Sisteminde Döviz Kurunu Etkileyen Ekonomik Faktörler

Yatırımcılar, yöneticili er ve piyasa katılımcılarını ilgilendiren en önemli konu kontratlar veya genel olarak döviz kurları değil. En önemli temel sorun, döviz kurlarının gelecekte ne olacağının tahmin edilmesiyle ilgili. Ancak döviz kurları arasındaki yapısal faktörleri ve mekanizmaları kavramadan kur tahmini yapmak ve riskleri yönetmek mümkün olmuyor. Gerçek hayatta da döviz kurlarını tahmin etmek özellikle dalgalı kur sistemini benimsemiş ülkelerde çok kolay değil. Çünkü, döviz kurları yansızca ekonomik faktörler tarafından belirlenmiyor. Bunun dışında politik faktörler ve insan davranışları döviz kurlarının belirlenmesinde önemli bir etken olarak karşımıza çıkıyor.

Politik Faktörler

Hükümet tarafından takip edilen ekonomi politikası, politik sistemdeki belirsizliğin düzeyi, Merkez Bankası ve/veya düzenleyici kurumlar tarafından izlenen düzenleyici politikalar, Merkez Bankası’nın döviz piyasasına müdahaleleri gibi başlıklar altında toplanabiliyor.

a.Ödemeler Dengesi

Ödemeler dengesindeki değişimler döviz kurlarının tahmininde önemli bir gösterge olarak ele alınıyor. Eğer bir ülkede ödemeler dengesi olumlu yönde değişiyorsa yani cari denge fazla veriyorsa bunun etkisi uluslar arası rezervlerin artışı ve/veya dış borçların azalması biçiminde oluyor ki bu da ülke parasının değeri üzerinde olumlu etki yapıyor. Eğer ödemeler dengesi kötü ise yani cari açık veriyor ise bu açık uluslar arası rezervlerin azalışı ve/veya dış borçların artışı biçiminde sonuçlanıyor ve ülke parası değer yitirmeye başlıyor.

b.Ekonomik Büyüme

Ekonomik büyümenin döviz kuru üzerindeki etkisini analiz etmek için büyümenin kaynağının analiz edilmesi gerekiyor. Eğer büyümenin kaynağı iç tüketim ve bütçe açıkları ise bu koşullarda ülkenin ithalatında bir artış olacak ve dövize olan talep artacağı için örneğin Türkiye’de Türk Lirasının değeri azalabilecektir. Ancak büyümenin kaynağı yatırımlar ve özellikle yabancı yatırımlar ve ihracat ise bu koşullarda ülkenin parası değer kazanabilecektir.

c.Para Arzı ve Enflasyon

Bir ülkede para arzının, gereksinimin üzerinde artması durumunda enflasyonist bir baskıya yol açacağı biliniyor. Örneğin bir ülkede enflasyon yüzde 10, ekonomik büyüme ise yüzde 5 olarak hedeflenmiş olsa ancak para arzı yüzde 30 oranında artış gösterirse bu koşullarda enflasyonist bir eğilim ortaya çıkacak demektir. Bu paranın satın alma gücünün dolayısıyla değerinin düşeceğine işaret eder.