Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Dünya Borsa Endeksleri 

AMERİKA

ABD

S&P 500

Arjantin

MerVal

Brezilya

Bovespa

Kanada

TSE 300 Composite

Meksika

IPC

Peru

Lima General

Şile

IPSA

Venezuella

IBC

ASYA/PASIFIK

Avustralya

All Ordinaries

Çin

Shanghai Composite

Endonezya

Jakarta Composite

Filipinler

PSE Composite

Güney Kore

Seoul Composite

Hindistan

BSE 30

Hong Kong

Hang Seng

Japonya

Nikkei 225

Malezya

KLSE Composite

Pakistan

Karachi 100

Singapur

Straits Times

Sri Lanka

Ali Share

Tayland

SET

Tayvan

Taiwan Weighted

Yeni Zellanda

NZSE 40

AVRUPA

Almanya

DAX

Avusturya

ATX

Belçika

BEL-20

Çek Cumhuriyeti

PX50

Danimarka

KFX

Finlandiya

Helsinki General

Fransa

CAC 40

Hollanda

AEX General

İngiltere

FTSE 100

İspanya

Madrid General

isveç

Stockholm General

İsviçre

Swiss Market

İtalya

MIBTel

Norveç

Total Share

Portekiz

BVL 30

Rusya

Moscow Times

Slovakya

SAX

Türkiye

İMKB 100

Yunanistan

General Share

AFRİKA/ORTA DOĞU

İsrail

TA-100

Mısır

CMA

Kaynak: Ceylan, 2003: 374-375. 

Hisse senedi endeksleri, hisse senedi piyasasının performansı ile ilgili olarak bilgi veren hisse senedi piyasasının genel göstergesidir (Babuşcu ve Hazar, 2007: 33). 

Endeks hesaplamaları vasıtasıyla temel ekonomik göstergelerle menkul kıymetler piyasası arasında karşılaştırmalar yapmak mümkün olmaktadır. Bu şekilde yatırımcıların portföylerinin belirli bir döneme ilişkin olarak gösterdiği performansı değerlendirmeleri mümkün olmaktadır (Taner ve Akkaya, 2009: 99). 

Genellikle piyasanın anlık durumu hakkında bilgi veren hisse senedi endeksleri (stock indexes and averages), Dünyada 1884'den itibaren kullanılmakta olup, genellikle üç farklı yönteme göre hesaplanmaktadır (TSPAKB, 2010: 136): 

-Aritmetik Ortalama formülüyle,

-Geometrik Ortalama formülüyle,

-Şirketlerin Piyasa Değerlerinin (Market Capitalization) kullanıldığı formüllerle. 

Aritmetik ortalama formülüne göre hisse senedi endeksi, hisse senedi fiyatlarının veya her biri için hesaplanmış olan basit endekslerin aritmetik ortalamasının alınması yoluyla hesaplanmaktadır. Hesaplama yapılırken hisse senedi fiyatlarının aritmetik ortalamasının alınması durumunda, endeksteki hisse senetlerine fiyatları oranında ağırlık verilmiş olmaktadır. Bu şekilde aynı oranda fiyat değişikliği olan iki hisse senedinden fiyatı daha yüksek olan endeksi daha fazla etkilemektedir. Diğer şekilde yapılan endeks hesaplamasında ise bütün hisse senetlerine eşit derecede ağırlık verilmiş olmaktadır. Dow Jones ve Nikkei, aritmetik ortalama kullanılarak hesaplanan endekslere örnektir (İMKB, 2006: 347). 

Geometrik ortalamaya göre hesaplanan hisse senedi endeksleri geçmişteki bir tarih veya döneme ait bir istatistiki değeri baz alarak, daha sonraki bir değerin bu baz alınmış   yıla   göre   nisbi   olarak   değişmesini   ölçmektedirler.   Bu   tip   endeks hesaplamaları yapılırken hisse senedinin bugünkü değeri baz alınan tarihteki fiyata bölünmektedir ve bulunan sayı genellikle 100 ile çarpılmaktadır. Aritmetik ortalamaya göre hesaplanan endeks aslında bir endeks değeri olmayıp, ortalama bir fiyatken; geometrik ortalama yoluyla hesaplanan endeksler gerçek anlamda endekstirler. Ancak bu iki endeksin de pazarı tam olarak yansıtmadığı düşünülmektedir. Çünkü her fınansal varlığın pazar içerisindeki yerinin farklı olmasına rağmen, bu iki yönteme göre yapılan endeks hesaplamalarında kullanılan her fınansal varlığa eşit derecede önem verilmiş olmaktadır (Sarıkamış, 2000: 258-259). 

Şirketlerin piyasa değerlerinin (market capitalization) kullanıldığı formüllerle hesaplanan endekslerde, piyasayı temsil etmesi amacıyla oluşturulan endeks portföyünün değerindeki artışlar veya azalışlar endeksteki artışlar veya azalışları vermektedir. Bu endeksler hesaplanırken, toplam piyasa değeri; halka açılmış olan kısım, alım-satıma konu olabilecek kısım, ilgili endeksin hesaplandığı borsa kotunda bulunan kısım vb. gibi piyasa değerinin bir kısmı ya da eşit ağırlıklı olarak hesaplama yapılabilmektedir. Bu şekilde hesaplanan endekslere örnek olarak S&P 500, TOPIX, Financial Times (FT 100), NYSE Composite ve İMKB Endeksleri verilmektedir. NYSE, AMEX ve NASDAQ'da işlem görmekte olan 500 şirketin hisse senetlerini içeren S&P 500 endeksi toplam piyasa değeri ağırlıklıdır. Japonya'da Tokyo Borsası'nın birinci pazarında işlem görmekte olan 1500 şirketi kapsayan ve her 60 saniyede bir hesaplanarak duyurulan TOPIX Endeksi de piyasa değeri ağırlıklıdır. İngiltere'de hesaplanan Financial Times endekslerinden en önemlisi olan ve 100 hisse senedini içeren FT-SE 100 Share Index'de piyasa değeri ağırlıklı bir endekstir (İMKB, 2006: 348). 

İMKB hisse senedi piyasası endekslerinin oluşturulma amacı Borsa'da işlem gören hisse senetlerinin fiyatlarının ve getirilerinin bütünsel ve sektörel olarak performanslarının ölçülmesidir. Fiyat endeksleri hesaplanırken ve sürekliliğin sağlanmasında ödenen temettüyü dikkate almazken, sadece hisse senedinin değer kazanmasından kaynaklanan kazançları yansıtmaktadırlar (Canbaş ve Doğukanlı, 1997: 245-246).

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri