Hidroelektrik enerjisi günümüzde alternatif enerji kaynaklan arasından geniş kullanım ağı ve yüksek enerji rezerv özelliği ile öne çıkan enerji kaynaklarından biridir.

Dünyada Hidroelektrik Enerjisi Üretim ve Tüketim Potansiyeli ve Hidroelektrik Enerjisi Politikaları

Dünyadaki toplam su miktarı 1400 milyon km3'tür. Bu suyun %97.5'i denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır, %2.5'luk pay, 35 milyon km3, tatlı su kaynağıdır. Yeryüzünde bulunan tatlı su miktannın %68.7'si kutuplarda buzul kütle olarak, %0.8'i yeraltında fosil olarak, %30.1'i yeraltı suyu olarak ve %0.4'ü yerüstü suyu ve atmosferik buhar olarak bulunmaktadır.

Dünya yüzeyine yağışla düşen su miktarı yılda ortalama 800 mm yada yaklaşık 119.000 km3 olarak tespit edilmiştir. Bu miktarın 72.000 km3'ü buharlaşarak atmosfere geri dönmekte, 47.000 km3'ü akışa geçerek nehirler vasıtasıyla denizlere ve kapalı havzalardaki göllere ulaşmaktadır. Yağışla düşen 119.000 km3 su miktarının ancak 9.000 km3'ü teknik ve ekonomik olarak kullanılabilirdir. Denizlerden buharlaşan 505.000 km3 suya karşın, denizlere yağış olarak dönen su miktarı 458.000 km3'tür.¹²¹

Teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir potansiyel verilerine göre teorik hidroelektrik potansiyeli dünya genelinde brüt olarak 40.000 TWh/yıl, teknik yapılabilir hidroelektrik potansiyeli yaklaşık olarak 14.000 TWh/yıl, ekonomik yapılabilir hidroelektrik potansiyeli ise 8.000 TWh/yıl olarak gerçekleşmektedir. 2003 yılı verilerine göre belirtilen potansiyelin 728.5 GW'ı (yada 2.743 TW h/yıl) kurulu gücü işletmede, 100.7 GW'ı ise inşa halindedir. Gelecekte gerçekleştirilmesi planlanan toplam kapasite ise 337.9 GW olarak tahmin edilmektedir.

Hidroelektrik enerji kaynaklan dünya üzerinde geniş bir şekilde yer almaktadırlar. Yaklaşık 150 ülkede hidroelektrik potansiyel olduğu yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkartılmıştır. Ancak söz konusu enerji potansiyelinin ancak %30 kullanılmaktadır.

Dünya üzerinde teknik hidroelektrik potansiyeli 14.000 TWh/yıl ve ekonomik açıdan yapılabilir potansiyel ise 8.000 TWh/yıl olduğu gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde ortaya konmuştur. 2003 verilerine göre belirtilen potansiyelin 2.743 TWh/yıriık bölümü işletmede ve 100.7 GW'ı ise inşa halindedir.

Geliştirilmesi planlanan hidroelektrik potansiyelinin büyük kısmı ise Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerinde bulunmaktadır. Afrika kıtası 1.100.000 GWh/yıI ekonomik yapılabilir hidroelektrik potansiyeline sahip olmasına rağmen kıtada yer alan birçok ülkede kişi başına tüketilen enerji oram araştırmalara göre 100 kWh'm altındadır.

2003 yılı verilerine göre hidroelektrik enerjisi dünyada üretilen toplam elektrik enerjisinin %20'sini karşılamaktadır. Bununla beraber hidroelektrik enerjisi, yaklaşık 65 ülkenin kullandığı elektriğin %50'sini, 32 ülkenin kullandığı elektriğin %80'ini, 13 ülkenin ise kullanıdığı elektriğin yaklaşık olarak tamamını sağlamaktadır. Hidroelektrik enerjisinin ülkenin toplam enerji talebindeki yerinin arttırılması birçok ülkenin enerji stratejilerinin ilk maddelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Dünyanın en çok hidroelektrik enerjisi üreten ülkesi Kanada'nın 2002 yılı verilerine göre toplam üretimi 353,2 TWh olup 27 AB ülkesinin toplamına (364,5 TWh) çok yakın bir değerde olduğu görülmektedir.

Dünyada halen ICOLD standartlarında, amaç ve tipleri farklılık gösteren yaklaşık 45.000 büyük baraj ve 100.000 dolayında ise küçük baraj bulunmaktadır. Bu barajların %20'si enerji amaçlı kullanılmaktadır. Büyük barajların %31 'i gelişmiş ülkelerde, %46'si Çin'de, %9'u Hindistan'da, %3'ü Afrika kıtasında ve %1'i Türkiye'de inşa edilmiştir. Mevcut barajların sayısı her yıl ortalama 200-300 yeni baraj yapımıyla artmaya devam etmektedir. Bu artışa rağmen 18 ülkede 166 milyon kişi su kıtlığı çekmekte, 11 ülkede ise 270 milyon kişi su bunalımı altında yaşamaktadır.