|
Dünyada Petrol Üretimi ve
Tüketimi Potansiyeli ile Dünya Petrol Politikaları
Kömür ve doğal gaz ile başlıca fosil
yakıt grubunun içerisinde yer alan petrol dünyanın
enerji tüketiminde %38'lik pay ile ilk sırayı
almaktadır. 2008 yılı sonu itibariyle dünyada
ispatlanmış petrol rezervleri toplamda 170.8 milyar
ton olarak belirlenmiştir.41 Ülke bazında
incelendiğinde toplam petrol rezervinin %60'ının
Ortadoğu ülkelerinde bulunduğu tespit edilmiştir.
Ortadoğu ülkelerini Avrupa kıtası, eski S.S.C.B.
ülkeleri ve Orta ve Güney Amerika ülkeleri takip
etmektedir.
Dünya genelinde ham petrol üretimi
2000 yılından itibaren düzenli olarak artış
göstermiştir. 2000 yılındaki üretim değerleri
dikkate alındığında dünya üzerindeki ham petrol
üretiminin 2008 yılında %8 oranında arttığı
görülmektedir. 2008 yılı verilerine göre dünya
üzerinde gerçekleştirilen ham petrol üretiminin
%31'inin Ortadoğu ülkeleri tarafından
gerçekleştirildiği görülmektedir. Ortadoğu
ülkelerini Avrupa ve Avrupa-Asya ülkeleri ve Kuzey
Amerika ülkeleri takip etmektedir.
2008 Yılı Sonu Dünya
Petrol Rezervleri (Milyon Ton)
BÖLGE |
PETROL (MİLYON TON) |
KUZEY AMERİKA |
9.7 |
ORTA VE GÜNEY AMERİKA |
17.6 |
AVRUPA VE ESKİ S.S.C.B. |
19.2 |
ORTA DOĞU |
102 |
AFRİKA |
16.6 |
ASYA PASİFİK |
.5.6 |
TOPLAM |
170.8 |
Kaynak:
(Çevrimiçi)
http://www.bp.com.
Erişim 20.06.2010.
2008 Yılı Sonu Dünya Ham Petrol Üretimi (Milyon Ton)
|
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
Toplam
Kuzey
Amerika |
650,8 |
651,8 |
660,2 |
669,8 |
667,4 |
645,3 |
646,7 |
642,0 |
619,2 |
Toplam Orta ve Güney Amerika |
345,3 |
339,9 |
334,2 |
318,3 |
337,9 |
347,1 |
345,0 |
332,7 |
335,6 |
Toplam Avrupa ve AvrupaAsya |
724,7 |
746,6 |
786,0 |
818,9 |
850,1 |
844,8 |
848,1 |
860,0 |
851,0 |
Toplam Ortadoğu |
1141,2 |
1110,8 |
1039,4 |
1123,0 |
1193,1 |
1215,0 |
1223,5 |
1202,2 |
1253,7 |
Toplam Afrika |
370,9 |
374,1 |
378,1 |
397,8 |
440,9 |
467,1 |
473,4 |
488,5 |
488,1 |
Toplam Uzak Doğu |
381,2 |
377,1 |
377,5 |
373,3 |
377,2 |
377,7 |
377,6 |
377,0 |
381,2 |
TOPLAM |
3.614,09 |
3.600,29 |
3.575,35 |
3.701,06 |
3.866,67 |
3.897,05 |
3.914,30 |
3.902,34 |
3.928,82 |
Kaynak:
(Çevrimiçi)
http://www.bp.com.
Erişim 20.06.2010.
Sanayileşmiş ve gelişmekte olan
ülkelerde meydana gelen ekonomik gelişmelerde
dikkate alındığında ham petrol tüketiminde yıldan
yıla artış meydana gelmiştir. Ham petrol tüketiminin
dünya genelinde 2008 yılında 2000 yılıyla
karşılaştırıldığında %41'lik bir artış
gerçekleştirdiği görülmektedir. En fazla petrol
tüketiminin gerçekleştiği Asya-Pasifik ülkelerinde
2008 yılında gerçekleşen hampetrol tüketiminin 2000
yılına göre %86 oranında artış gösterdiği
görülmektedir. Hampetrol tüketiminde Asya-Pasifik
ülkelerini Kuzey Amerika ülkeleri takip etmektedir.
2008 yılında gerçekleşen hampetrol tüketim verileri
dikkate alındığından 2000 yılı ile benzer bir
hampetrol talebi gerçekleştiği görülmektedir.
Önümüzdeki 30 yıl içerisinde dünya
petrol talebinin yıllık ortalama olarak %1,6
oranında artış göstermesi beklenmektedir. Beklenen
artışın en önemli kaynağının ulaşım sektöründeki
talep artışından kaynaklanacağı öngörülmektedir.
Günümüzde petrol tüketiminin %47'sinin ulaşım
sektörü tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu oranın
2030 yılında %55'e ulaşması beklenmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde özellikle Asya ülkelerinde
hampetrol talebinin daha agresif bir şekilde artış
göstermesi beklenmektedir.
OECD grubu içerisinde yer alan
ülkelerin 2000 yılı ham petrol talepleri 1085 milyon
ton olarak gerçekleşmişken 2008 yılında bu oran
%7,8'lik bir artışla 1170,6 milyon ton olarak
gerçekleşmektedir. 2030 yılında ise OECD ülkelerinin
ham petrol tüketiminin 9000 milyon ton olarak
gerçekleşmesi öngörülmektedir.
Dünyada 2030 yılına yönelik
tahminlerde, enerji ihtiyacının önemli ölçüde fosil
yakıtlarla karşılanmaya devam etmesi beklenmektedir.
Petrol, zaman içinde gerilemekle birlikte, birincil
enerji kaynaklan içinde en büyük paya sahip olmaya
devam edeceği tahmin edilmektedir.
Petrolün dışında, bugün kullanılan ve
ileride daha geniş ölçüde kullanılabilecek enerji
kaynaklarının da önemi vardır. Ancak, kısa dönemde,
devletlerin enerji politikalarını değiştirmeleri
kolay değildir ve uzun dönemde de, petrolün bir
enerji kaynağı olarak öneminin süreceği
düşünülmektedir. Kaldı ki, petrol bir enerji kaynağı
olarak kullanım oranını büyük ölçüde yitirse bile,
çeşitli maddelerin üretiminde ilkel madde olarak
kullanıldığı için önemini de sürdürecektir.
|