Ekonomi Nedir, Ekonomi Sınıflandırması
Ekonomi Kökeni Yunanca'daki "oikia" (ev) ve "nomos" (kural)
kelimelerine dayanır, "ev yönetimi" demektir. Ekonomi yerine
Türkçe'de Arapça'dan geçme İktisat kelimesi de
kullanılmaktadır. Ekonominin tanımı konusunda görüş birliği
yoktur. O nedenle de çeşitli tanımlar ortaya atılmıştır. Bu
tanımlardan bazıları şöyle belirtilebilir:
a) Ekonomi (veya politik ekonomi), parayla ilgili olsun ya da
olmasın, kişiler arasındaki değişim (mübadele) işlemlerinin
incelenmesidir.
b) Ekonomi, kıt üretim faktörlerinin çeşitli mal ve hizmetlerin
üretiminde kullanılmak üzere nasıl seçileceğinin ve üretilen
malların tüketim amacıyla toplumun bireyleri arasındaki
dağıtımın incelenmesidir.
c) Ekonomi, halkın günlük faaliyetlerini, gelir kazanmasını ve
yaşamını sürdürmesini inceleyen bir bilimdir.
d) Ekonomi insanların tüketim ve üretim faaliyetlerini nasıl
organize ettikleri konusunun incelenmesidir.
e) Ekonomi servetin incelenmesidir.
f) Ekonomi, toplumların nasıl geliştiğini ve medeniyetin nasıl
oluştuğunu inceleyen bir bilimdir.
Görüleceği gibi, ekonominin tanımını yapanlar bu bilime özgü
çeşitli tanımlar üzerinde dururlar. Fakat bu tartışmalar gözden
geçirilse ekonomi ile ilgili bazı ortak özellikler
belirlenebilir. Bu özelliklerin ortaya konmasıyla belki bir
tanım yapılmış olmaz ama bu bilim dalının genel nitelikleri daha
açık bir biçimde belirlenmiş olur.
Bunları şu biçimde sıralayabiliriz:
A) Ekonomi toplum halinde yaşayan insanların davranışlarını
konu alan yani sosyal bir bilimdir.
b) İnsanların sınırsız kabul edilen maddi ihtiyaçlarının
karşılanması amacına yöneliktir.
c ) insanların maddi ihtiyaçlarını
karşılayan mal ve hizmetler, sınırlı durumdaki üretim
kaynaklarıyla üretilirler.
d) Ekonomide amaç kıt kaynakların kullanılmasından en yüksek
faydanın elde edilmesidir. Ancak, mevcut kaynak arzının
artırılması bu kaynakların mal ve hizmet üretiminde
etkinliğinin artırılması ve kaynakların mülkiyetinin toplumda
çeşitli kesimler arasında dağılımında denge sağlanması bazı
ortak amaçlar arasındadır. Bu özelliklerden anlaşılacağı gibi
Ekonomi Bilimi'nin kapsamı oldukça geniştir. Hatta, günümüzde
Ekonomi ile ilişkisi bulunmayan toplumsal olayların çok az
olduğu söylenebilir.
Bununla birlikte, kapsadığı olayların özelliklerine göre Ekonomi
Bilimi'nin de çeşitli bölümleri bulunmaktadır. Bu
disiplinlerinden bazıları örneğin şunlardır: Mikro ekonomi,
Makro ekonomi, Uluslararası Ekonomi, Ekonomik Büyüme, Para ve
Banka
Ekonominin Sınıflandırılması
Ekonomi İki Temel Başlık Altında Sınıflandırılabilir;
Kayıt Dışı Ekonomi
Ekonomik faaliyetlerin fiilen gerçekleşmiş olmasına rağmen bu
faaliyetlerle ilgili kayıtların tutulmaması olarak
nitelendirilen kayıt dışı ekonomi, kamu idarelerinin denetimi
dışında kalan her türlü ekonomik işlem ve faaliyetlerdir.“Genel
olarak bir tanım yapmak gerekirse, kayıt dışı ekonomi, gayri
safi milli gelir hesaplarını elde etmede kullanılan bilinen
istatistik yöntemlerine göre tahmin edilemeyen ve gelir yaratıcı
ekonomik faaliyetlerin tümüdür”
Kayıt İçi Ekonomi
Kayıt içi ekonomi resmi kayıtlara giren, kanuni belgelerle
belgelendirilen, yetkili kamu organlarınca normal kurallar
çerçevesinde kontrol edilen ve milli gelir hesaplamalarında
dikkate alınan ekonomik işlem ve faaliyetlerin tamamıdır.
|