|
Ekonomik
Kalkınma, Ekonomik Araştırma ve Geliştirme
Bir ülkede yaşayanların refah durumlarının en basit göstergesi
nüfus başına düşen gayri safi milli hasıla (GSMH)
miktarıdır. Aslında daha anlamlı göstergeler de
vardır; örneğin yaşam kalitesi puanı (YKP). Bu
göstergede GSMH önemli bir faktör olmakla beraber,
ülkede şahıs başına basılan kitap sayısı, satılan
gazete sayısı, yayınlanan bilimsel makale sayısı,
elektrik, su fiyatı, şahıs başına düşen doktor,
sağlık personeli, öğretim elemanı sayısı, mecburi
askerlik olup olmaması gibi faktörler de
puanlanmakta ve YKP böylece hesaplanmaktadır.
Yukarıda belirtilen İvme ile yatırım harcamalarının
GSMH’ya oranının yüksekliği arasındaki kesin ilişki
malumdur. Yüzde onbeş'in altındaki oranlar pek ümit
vermemektedir. Yatırımların yüksek olması gerekli
olmakla beraber yeterli değildir. Yeterli olması
için izlenecek yol ülke çapında şuurlu bir
optimizasyon bilincinin oluşması ve koyu bir merkezi
planlamaya gidilmeden sosyal ve ekonomik koşulların
yönlendirilmesi ile optimal yatırımın sağlanmasıdır.
Burada eğitimin önemi hemen ortaya çıkmaktadır.
Toplumdaki değer yargıları ile kütle eğitimi ve
akademik eğitim, birbirlerini karşılıklı etkileyen
öğelerdir. Ülke kaynaklarının optimum kullanımı
araştırma geliştirmesiz olamaz. Araştırma geliştirme
ise zor ve disiplin İsteyen bir iştir. Toplumdaki
değer yargıları disiplinli çalışmaya en yukarılarda
bir değer biçmediyse soyut ve somut koşullar en
önemli yatırım kaynağı olan beyin gücünü optimum
şekilde değerlendiremez.
AR-GE FAALİYETLERİNİN BELİRLENMESİ VE NEDENLERİ
OECD, Ar-Ge’nin diğer faaliyetlerden ayırt edilmesinde şu tanımı
getirmektedir: Bir problemin çözümünde, o alandaki
temel ortak bilgi ve teknikleri bilen birisi
açısından çözümün açık olmaması durumu. Kısacası Ar-Ge
faaliyetleri bilimsel veya teknolojik belirsizliğin
olduğu durumlara ilişkindir. Nitekim, şu faaliyetler
Ar-Ge tanımı içinde değildir.
•
Eğitim ve öğretim faaliyetleri,
•
Diğer ilişkili bilimsel ve teknoloji faaliyetler
(patent hizmetleri, politika oluşturma çalışmaları,
rutin yazılım geliştirme, danışma hizmetleri,
bilimsel konferanslar, bibliyografik hizmetler v.s)
•
İlişkili sanayii faaliyetleri (yenilik faaliyetleri;
teknoloji edinilmesi; sanayi tasarımları v.s.)
Yönetim ve destek faaliyetleri ( finansman
hizmetleri, dolaylı destek faaliyetleri v.s.).
Ar-Ge faaliyetlerinin belirlenmesi için araştırma ve geliştirme
aday projelerin saptanması ve bunların içinden de
bazılarının belirli ölçütlere göre seçilmesi
gerekmektedir. Seçilen projelerin de bir plan ve
program çerçevesinde yürütülmesi söz konusudur.
Ancak Ar-Ge çalışmasında kaynak olan sorunların çözülmesiyle,
tespit edilmesiyle Ar-Ge projelerinin kapsamları
çizilebilir ve buradan da proje seçimine ve kaynak
dağıtımına gidilebilir. Bu nedenle her şeyden önce
araştırma çalışmalarına konu olacak kısa ve uzun
süreli sorunların ortaya çıkartılması gerekmektedir.
Sorunların ortaya çıkartılması için çeşitli
yaklaşımlar kullanılabilir. Bunlardan birisi belirli
bir teknoloji kullanan sektörde bazı göstergelerin
ne değerler alındığı bulunur ve bu değerler başka
ülkelerde aşağı yukarı aynı teknoloji kullanan
sektörün göstergeleri ile karşılaştırılabilir. Bu
karşılaştırmalar sonunda ortaya olumsuz bir yorum
ortaya çıkıyorsa bu sektörde bazı sorunların yattığı
söylenebilir. Bu sektörde daha ayrıntılı çalışmalar
yapılarak söz konusu sorunların neler olduğu daha
belirgin biçimde tanımlanabilir. Böyle bir yaklaşım
daha çok var olan sorunların ortaya çıkartmaya
yarayabilir. Öte yandan, ileride karşılaşılabilecek
sorunların da şimdiden öngörülebilesi ve çözüm
yollarının aranması önemli bir konudur.
Literatürde Araştırma ve Geliştirme çalışmalarının düzeyine ait
bilgi edinmek ve karşılaştırmalar yapmak üzere bazı
temel göstergeler arasında en çok kullanılanları
şunlardır:
•
Araştırma ve Geliştirme için kullanılan milli
kaynaklar, bir başka ifade ile Ar-Ge harcamaları ve
uzman, bilim adamı mühendis (araştırıcı) sayısı,
•
Bilimsel araştırmalarla ilgili yayınların niteliği,
•
Ar-Ge’lerden elde edilen sonuçlar, yeni buluşlar,
patent sayısı, uluslararası ödemeler dengesi gibi
göstergelerdir.
|
