Finansal Farkındalık Nedir 

Finansal farkındalık fınansal tüketici ve yatırımcıların fınansal ürün ve kavramlar hakkında bilgi ve anlayışlarını geliştirmelerini ve bilgi, yönlendirme ve/veya objektif tavsiyelerle fınansal risk ve fırsatları daha iyi fark etmelerini, daha bilinçli tercih yapmalarını, nereden yardım alması gerektiğini bilmelerini ve fınansal refahlarını artırmak için diğer tüm etkin faaliyetleri yapmalarını sağlayan bir süreçtir. Bu süreç

-     Tüketiciye durum, veri ve fınansal fırsat, seçenek ve sonuçların farkına varmalarını sağlayan özel bilgileri sağlamayı içerir.

-     Bireylerin fınansal terim ve kavramları anlamaları için gerekli yetenek ve gücü eğitim ve rehberlik yolu ile elde etmelerini sağlamayı içerir.

-     Tüketiciye fınansal konu ve ürünler hakkında kapsamlı danışmanlık vererek, ellerine geçen fınansal bilgi ve yönlendirmeleri en iyi şekilde değerlendirmelerini sağlar. 

Son olarak, finansal farkındalık, aralarında örtüşmeler olsa da tüketici koruma konusundan farklı olarak görülmelidir. Tüketici koruma ve finansal farkındalık birçok ortak amacı paylaşsa da, her birinin farklı yaklaşımları vardır. Hem finansal farkındalık hem de tüketici korumanın tüketicilerin refahının korunması ve zararlardan korunmasını amaçlar. Finansal konularda bilgi sağlanması her ikisinde de ortaktır. Bununla birlikte, tüketici koruma minimum standartları sağlamak için tasarlanmış kanun ve düzenlemeler üzerine vurgu yaparken ve fınansal kurumların müşterilerine uygun bilgileri vermelerini, bir şeyler yanlış gittiğinde tüketicinin kanunen korunmasının kuvvetlendirilmesini, zarar karşılama sisteminin oluşturulmasını isterken, finansal farkındalık bunu yönlendirme ve tavsiye sağlayarak tamamlar. 

Finansal farkındalık ve tüketici koruma birbirlerine alternatif konular olmaktan çok birbirlerinin tamamlayıcısı durumundadır. Tüketici koruma finansal terimleri öğrenmeye istekli olmayan ya da öğrenme imkanı olmayan tüketicilere bir çeşit güvenlik kalkanı oluşturmaktadır. Hem tüketici refahı hem de finansal piyasaların verimli çalışması açısından, tüketicilerin tüm ürün çeşitleri, değişik sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükleri hakkında tam bilgi sahibi olmaları çok önemlidir. Bazı tüketiciler bu bilgiyi finansal eğitim yolu ile edinebilirler. Ama daha önce belirtildiği gibi, bir kısmı da bu eğitimi almaya istekli olmayabilir ya da alma imkanı olmayabilir ve bu tür müşteriler için tüketici koruma çok önemlidir. İlave olarak, finansal ürünlerin uygun olup olmadığının yıllar boyunca bilinememe imkanı olduğu için, tüketici koruma müşterilere sadece ne aldıkları hakkında bilginin değil, aynı zamanda aldıkları ürünün ihtiyaçlarına uygun olup olmadığının da garantisinin sağlayıcısı olabilir. 

Finansal Farkındalık ve Önemi 

Finansal farkındalık önemi, son yıllarda piyasa gelişimi ve demografik, ekonomik ve politik değişiklikler nedeniyle giderek artmıştır. Finansal ürünler giderek daha karmaşık hale gelmekte ve sürekli olarak yeni ürünler ortaya çıkmaktadır. Tüketiciler artık, on-line bankalardan ve aracı şirketlerden kamu kurumlarına kadar birçok kurum vasıtasıyla çok geniş bir yelpazeden oluşan kredi ve tasarruf araçlarına ulaşabilmektedirler. Maaş düzenlemelerindeki değişiklikler nedeni ile artan sayıda çalışan emeklilikleri için tasarrufa büyük önem verecektir. İnsan ortalama yaşam süresinin artışı ile birlikte, bireyler, emeklilikte daha uzun süreler için yeterli olacak tasarruflara ihtiyaç duyacaklardır. Bu gelişmeler, emeklilik için tasarruf ya da yatırım yapan, kredi kullanan, “bankacılık sistemine dahil olmayan” insanlar için çok önemli sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. 

Belirtilen gelişmelerin bir sonucu olarak, OECD ülkelerinde artan sayıda tüketici finansal piyasalara aktif olarak iştirak etmektedir. Bu tüketicilerin bir kısmı, yatırım ürünlerinin devamlı olarak değiştiği istikrarlı piyasalara ilk kez yatırım yapmaktadırlar. Bir kısmı kendisi çok yeni olan piyasalara ilk kez yatırım yapmaktadırlar. Bir kısmı bankadan kredi çekmekte ya da kredi kartı sözleşmesi imzalamaktadır. Bu arada bazıları da ilk kez banka hesabı açmaktadır.   Günümüz finansal piyasalarında tasarruf, kredi ya da borçlanma açısından sunulan ürünlerin değişkenlik ve karmaşıklığı, temel fınansal bilgisi olanlar için bile anlaşılması zor olmaktadır. Çok az ya da hiç fınansal bilgisi olmayanlar için bu tamamen bunaltıcı olabilmektedir. Şu anda birçok ülkede bireyler daha çok fınansal karar vermek ve bu kararların daha çok sorumluluğunu almak zorundadırlar. Aynı zamanda bu kişilerin birçoğu karşılaştıkları bu fınansal sorumluluklara hazır değildirler. Tüketicilerin fınansal konularda daha eğitimli olmaları bir zorunluluktur. Finansal farkındalık temel olarak, 

-     Finansal sistemin işleyişi ve fınansal kurumlar ile ilgili farkındalık

-     Nakit akımı yönetimi

-     Kaynaklar ve öncelikleri göz önüne alarak bütçe hazırlayabilmek

-     Acil durumlar için rezerv oluşturabilmek

-     Kredi temini ve kredilendirme sürecinde seçenekleri değerlendirebilmek

-     Konut   gereksiniminin   karşılanmasında   kira   ve   satın   alma   seçeneklerini değerlendirebilmek

-     Finansal riskleri tanımlayıp yönetebilmek, gerektiğinde devredebilmek

-     Temel yatırım araçlarını risk ve getiri ilişkisi çerçevesinde değerleyebilmek

-     Emeklilik dönemini planlamak bireysel emeklilik hesabını yönetmek

-     Ölüm, sakatlık gibi beklenmedik durumlara ilişkin fınansal güvenlik önlemlerini kullanabilmek. 

Konularında bireysel kabiliyetlerin geliştirilmesini sağlamaktadır.