Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Gaziantep Ekonomisi ve Genel Ekonomik Durumu 

Gaziantep ekonomisi, sanayi malları üretimi ve ticaret olmak üzere iki önemli faaliyetle gelişimini devam ettirmektedir. Gaziantep’in ekonomik altyapısı özellikle 1980 – 1996 yılları arasında gelişimine hız katarak büyüme gerçekleştirmiştir. Daha sonraki yıllar itibariyle de büyümesini devam ettirmektedir. 

Gaziantep, büyük imalat sanayi birim sayısının az miktarda olduğu, küçük ölçekli birimlerin büyük sayılara ulaştığı bir bölge merkezidir. Yoğun bir şekilde faaliyet gösteren sektörler iplik dokuma sanayi ile halı/kilim ipliği sektörleridir. Sanayinin kullandığı girdilerin % 35’i il içerisinden sağlanarak avantaj yaratılmaya çalışılmaktadır. Gaziantep’in temel pazar alanları ise il çevresi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ni kapsamaktadır. Bir sanayi bölgesi olan Gaziantep’te 30 yıl içerisinde 4 adet organize sanayi bölgesi oluşmuştur. Bu durum Gaziantep sanayisinin hızla büyüdüğünün bir göstergesidir. 4 adet organize sanayi bölgesi içerisinde toplam olarak 70.000 kişilik istihdam alanı yaratılmıştır. Organize sanayi bölgelerinin yanında 1999 yılında ihracata yönelik olarak imalat amaçlı serbest bölge hizmete sunulmuştur. Gaziantep sanayisinde mikro işletmeler için de 2600 işyeri ile Küçük Sanayi Sitesi, 50 işyeri ile Örnek Sanayi Sitesi, 100 işyeri ile Havaalanı Sanayi Bölgesi, 150 işyeri ile Nizip Caddesi Sanayi Sitesi ve 700 işyeri ile Şehreküstü Bölgesi faaliyete sunulmuştur. Bu sanayi sitelerinin ortak özelliği mikro işletmeler için olmasından dolayı bölge içerisindeki işletmelerde 10 kişilik insan gruplarının istihdam edilmesidir. Gaziantep’te küçük ve büyük sanayi bölgelerinde toplam 15.147 işletme faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin toplamda yarattığı istihdam olanağı 125.000 kişidir. Yarattığı bu istihdam kapasitesiyle % 21’lik bir oran yakalayarak benzer sanayi odağı kentlere göre büyük bir ilerleme kaydetmiştir. 

Gaziantep’teki büyük sanayi işyerleri sayısı Türkiye toplamının % 4’ünü, küçük sanayi işyerleri sayısı da % 6’sını oluşturmaktadır. Bu geniş çaplı sanayisi ile oluşturulan sanayi siteleri de büyük bir alana yayılmaktadır. 4 adet organize sanayi bölgesi içerisinden ilki olan I. Organize Sanayi Bölgesi’nde 210 hektarlık alanda 138 firma faaliyet göstermektedir. Faaliyet gösteren bu firmalar genel olarak orta ölçekli olup, ağırlıklı çalışma alanları tekstil, makine – metal, kimya – plastik ve gıda sektörlerinden oluşmaktadır. Bölgede 138 adet firmanın yarattığı istihdam kapasitesi ise 25.000 kişidir. II. Organize Sanayi Bölgesi, daha büyük kapasiteli olarak 450 hektarlık alan üzerinde kurulmuştur. 275 adet firmaya sunulan bu alanda şuanda 192 adet büyük ölçekli firma faaliyet göstermektedir. Bölgede, tekstil, plastik, kimya ve gıda alanlarında olmak üzere 30.000 kişi istihdam edilmektedir. Sanayinin gelişmesiyle orantılı olarak oluşturulan III. Organize Sanayi Bölgesi ise 540 hektarlık alan üzerinde oluşturulmuş bir yapıya sahiptir. 289 adet firmanın faaliyette bulunduğu alanda 77 firma tekstil, gıda, inşaat malzemeleri ve sentetik dokuma alanlarında faaliyetini sürdürmektedir. Son dönemlerde yapılandırılmış olan IV. Organize Sanayi Bölgesi’nde ise yeni oluşturulmasına bağlı olarak 18 adet firma yer almaktadır. 350 ortakla kurulan Gaziantep Serbest Bölge içerisinde 31 adet firma faaliyet göstermektedir. Bölgenin yıllık işlem hacmi ise 110 milyon dolar ile Gaziantep ekonomisine katkı sağlamaktadır. Küçük Sanayi Sitesi, tekstil makineleri, çelik döküm, otomotiv yedek parçaları, buhar kazanları, baraj ekipmanları, hububat – bakliyat işleme makineleri, metal ve ağaç işleme makineleri, boya ve ambalaj sanayi tesisleri gibi sektörlerde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli 2575 işyerinden oluşmaktadır. Bölge içerisinde toplam istihdam kapasitesi ise 25.000’e ulaşmıştır. Örnek Sanayi Sitesi’nde yer alan 50 işyeri, 350.000 m2’lik alanda faaliyet göstererek 1500 kişiye istihdam sağlamaktadır. Nizip Caddesi Sanayi Bölgesi’nde plastik, ayakkabı, un, irmik, halı, akrilik iplik, pamuk ipliği ve metal eşya üretimi gerçekleştirilirken, Şehreküstü Bölgesi’nde ise mercimek işleme, plastik ve halı sektörlerinde faaliyet yapılmaktadır.  

1930’lı yıllarda Gaziantep’te işletmelerin işkollarına göre dağılımında 14 işyeri ile sabun sanayi ön sırada yer alırken onun ardından 8 işyeri ile un sanayi ikinci sırada, 3 işyeri ile pamuklu ve ipekli dokuma sanayi üçüncü sırada yer almaktaydı. Bu dönemde Gaziantep sanayisinde en önemli gelişme dokuma sanayide yaşanmıştır. 1950’li yıllarda ise sabun üretimi ve dokumacılık halen gelişimini sürdürürken tarımsal üretimin artmasıyla birlikte Gaziantep sanayisinde gıda sektöründe de artış yaşanmıştır. Gaziantep için küçük imalat sanayinde önemli gelişmeler ise 1956 yılında yaşanmaya başlamıştır. Bu dönem itibariyle karayollarının ve makineleşmenin başlamasıyla sanayi alanında tornacılık, oto tamirciliği, karosercilik, boyacılık, elektrikçilik, döşemecilik, radyatörcülük, kaportacılık üretimi gelişme göstermiştir. Gaziantep’in modern anlamda sanayileşme dönemi 1968 – 1970 yılları arasında gerçekleşmiştir. 1970 yılında Küçük Sanayi Geliştirme Merkezi’nin (KÜSGEM) kurulması bölgede sanayileşmenin ilk adımı olmuştur. Bu dönemde Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgelerinden birinin Gaziantep’te kurulması ve imalat sanayi sektörünün artan hızla gelişmesine bağlı olarak Gaziantep, tarıma dayalı ekonomik yapıyı terk ederek sanayiye dayalı ekonomik yapıya kavuşmuştur. 1980 sonrası dönemde tekstil sektörünün öncülüğünde büyüme gösteren Gaziantep, pamuk hammaddesine dayalı iplik ve dokuma bölgesi konumundadır. Bu nedenle çevre illerin ürettiği ara mallarının nihai ürün haline getirildiği bir merkez konumunda yer almıştır. Gaziantep’in sanayi bakımından gelişmesinin nedenleri arasında coğrafi konumu dikkat çekmektedir. Bu stratejik faktör ile pazar merkezi haline gelen Gaziantep, ulaşım ve üretim altyapısı açısından da dış dünya ile iletişimi güçlendirmiştir. 

Gaziantep’in Gayri Safi Yurtiçi Hasılası 

Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), bir ülke sınırları içerisinde belli bir dönemde yapılan üretimin para birimi cinsinden değeridir. Kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla ise bir ülkedeki yaşam standartlarının bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. 

Türkiye İstatistik Kurumu’nun araştırmaları doğrultusunda Gaziantep’in GSYİH’sı ile ilgili 2001 yılına kadar cari fiyatlarla olan verilere ulaşmış bulunmaktayız. Gaziantep’in 1998 yılındaki GSYİH’sı 672.496.000 TL iken 1999 yılında GSYİH’nın 993.344.000 TL’ye ulaştığı gözlenmiştir. 2000 yılında bu değerin artış göstererek 1.694.000.000 TL olduğu, 2001 yılında ise 2.534.000.000 TL’ye ulaşan bu değerin hızlı bir değer artışı meydana getirdiğine ulaşılmıştır. Gaziantep’te 1998 yılından itibaren yıllar itibariyle yapılan üretimin değerinin sürekli bir seyirde artış gösterdiği gözlenmiştir. 

Gaziantep’te cari fiyatlarla GSYİH’nın kişi başına düşen değeri ise 1998 yılında 590.773.000 TL, 1999’da 860.783.000 TL olduğu gözlenmektedir. 2000 yılına gelindiğinde ise bu değerde artış yaşanarak toplam 1.319.714.000 TL’ye yükseldiğine ulaşılmıştır. 2001 yılında ise bir önceki seneye göre çok fazla bir değer artışı yaşanmasa da miktarın 1.929.099.000 TL’ye ulaştığı gözlenmektedir. Kısacası Gaziantep’te seneler itibariyle üretimin kişi başına düşen değerinin artığı gözlenmiştir 

Yıllara Göre Gaziantep’in Gayri Safi Yurtiçi Hâsılası 

 

1998

1999

2000

2001

GSYİH(Milyar TL)

672.496

993.344

1.694

2.534

Kişi                       Başına GSYİH(Milyar TL)

590.773

860.783

1.319.714

1.929.099

Kaynak: http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb id=56&ust id=16, (10.04.2009)

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri