Mallar, Mal Çeşitleri, Mal Özellikleri ve Hizmetler

Mal ve Hizmetler 

İhtiyaçları tatmin etme özelliği taşıyan fiziksel varlıklara mal denir. Susama, acık-ma gibi ihtiyaçlarımızı, su ve yiyecek gibi mallarla gideririz. İhtiyaçları tatmin etmesine rağmen maddi özelliği olmayan şeylere de hizmet denir. Örneğin, tıraş olma ihtiyacı olan bir   insanın berbere gitmesi halinde, berber bu insana maddi bir şey vermez Aksine, saçını veya sakalını keser. Ancak birey bu hizmet sonucu daha güzel bir saç ve yüze sahip olacağından tıraş ihtiyacını gidermiş olur Hizmet, insanlar veya üretici varlıklar tarafından yaratılır ve hizmetleri sunan kişi veya varlıklardan bağımsız olarak düşünülemez. Hizmetler insan ihtiyaçlarını tatmin eder, ancak maddi özelliği yoktur.

Hizmetleri iki alt gruba ayırmak mümkündür. Berberler, hizmetçiler, dişçiler ve operatör doktorların sundukları hizmetler kişisel hizmetlerdir. Öte yandan kişisel olmayan ancak üretim organizasyonu oluşturan bir hizmet sınıfı vardır ki bunlara da ticari hizmetler adı verilir. Bankacılık, ulaşım, ticaret, sigorta ve iletişim en önemli ticari hizmetler arasında yer alır. 

Malın Özellikleri

insanlar mal ve hizmetlerin tüketilmesi yoluyla belirli bir doyum elde ederler  Burada sözü edilen mallar, bireylerin fayda veya tatmin elde edebilecekleri her şeydir. Örnek olarak yiyecek, giyecek, mobilya, kitap, televizyon ve otomobil maldır. Malların bazı genel özellikleri vardır. Bu özellikler incelendiğinde, mal kavramını daha iyi anlayabiliriz.

Mal  insan ihtiyaçların giderek, fayda sağlar. Fayda bu anlamda göreceli ve sübjektiftir Örneğin. Türkiye'de yaşayan insanlar için faydalı olduğuna inanılan bir mal, dünyanın başka bölgelerinde yaşayan insanlar için faydalı görülmeyebilir. Fayda kavramını aşağıdaki bölümlerde daha ayrıntılı olarak inceleyeceğiz

Ekonomik malların bir değeri vardır. Ancak bir malın değeri farklı biçimlerde tanımlanabilir. Örneğin bazıları malın değerini üretim maliyetleri cinsinden belirlerken. bazıları malın sağladığı fayda ile belirlerler. Ekonomik malların bir değeri vardır ve elde edilmesi karşılığında belirli bir bedeli ödemeyi gerektirirler. Değer ve fiyat kavramını da aş ağıdaki bölümlerde daha ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Serbest mal - ekonomik mal 

Ekonomik mal, elde edebilmek İçin mutlaka belli bedel ödenmesi gereken maldır. Bunun nedeni de her istediğimizde bu malları doğadan serbestçe sağlamanın mümkün olmamasıdır. Başka bir ifade ile kıt kaynakları kullanan ve bu yüzden diğer mallar cinsinden belirli bir sosyal maliyeti olan mallara ekonomik mal denmektedir. Ekmek, benzin, şeker gibi. 

Serbest mallar, doğada her istendiğinde bulunabilen ve çaba sarf etmeden elde edilebilen mallardır. Havayı her solumak istediğimizde bilinçsizce soluruz ve bunun için ek bir çaba veya bir ekonomik özveride bulunmayız. Pınar kenarındayken, su da serbest maldır. Serbest malların mevcut miktarları, hiçbir bedel ödemeyi gerektirmeseler bile insanların istediklerinden fazladır. Serbest malın bir maliyeti yoktur. Kıt kaynakları kullanmaz Üstelik bir serbest malın tüketimini arttırmakla başka malların tüketiminden vazgeçmek gerekmez. 

Serbest mallar paylaştırılmaları konusunda da bir probleme neden olmazlar.Ekonomik problem, yani kıt kaynakların alternatif kullanımlar için dağıtımı. serbest mallar söz konusu olduğunda ortaya çıkmaz. Serbest mallar kıt olmadıkları için herhangi bir amaçla herhangi bir miktarda kullanılabilirler Serbest malların daha önce de değindiğimiz gibi doğadaki miktarı, insanların ihtiyaçlarından daha fazla olduğu için toplum tarafından sıfır maliyetle elde edilebilirler. 

Bir malın serbest veya ekonomik olması duruma göre değişebilir. Soluduğumuz hava serbest bir mal iken, su altındaki dalgıçlar ve uzayda araştırma yapan astronotlar için birer kıt maldır. Doğada var olan içilebilir bir su kaynağı yakınına kamp yapıldığında su serbest bir mal iken, bir çölde kaybolduğunuzda oldukça kıt bir mal durumuna düşer. Buna karsın doğada yetişen ve kolayca toplayabileceğimiz meyveler serbest maldır. Dolayısıyla belli malları kesin olarak serbest veya ekonomik olarak belirlemek mümkün değildir 

Tüketici ve Üretici Malları 

Ekonomik mallan, tüketici ve üretici malları olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Tüketici malları tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan mallardır. Bu açıdan bakıldığında bu mallara nihai mal adı da verilir. Bu tür mallar, er veya geç kullanılma durumundadırlar. Ekonomik mal olma özelliklerini kaybettikleri anda yok olurlar. Yediğimiz yiyecek, giydiğimiz elbise bunlara örnek-, tir. Üretici malları ise diğer üretici malları ya da tüketici mallan üretiminde kullanılan mallardır. Bir makine, makinenin çalışmasını sağlayan yakıt, onu kullanan işçinin hizmeti, makinenin durduğu bina. birer üretici malı konumundadırlar Bu mallara, sermaye malları, yarı mamul mallar, hammaddeler gibi isimler de verilmektedir. Bu tanımları üretim konusunu işlerken ayrıntısıyla inceleyeceğiz.

Bir mal, kullanımına bağlı olarak üretici yada tüketici malı olabilir örneğin, bir otomobil bir gezinti için kullanılabileceği gibi. bir satış elemanı tarafından da kul-lanılabilir. Birinci durumunda bir tüketici malı konumunda iken. İkincisinde üretici malı durumuna geçer. 

Dayanıklı ve Dayanıksız Mallar 

 Tüm mallar, faydalı olabilecekleri yaşam uzunluğunu yansıtmak üzere, dayanıklı veya dayanıksız mallar olabilirler  Dayanıklı mallar elde edildikten sonra uzun süre fayda sağlayan mallardır. Buzdolabı, otomobil, radyo gibi. Aslında bu malları kullanırken tüketmeyiz. tükettiğimiz o malın bize sağladığı yararlardır. yiyeceklerimizi sağlıklı biçimde .saklamak, seyahat etmek, müzik ve haber dinlemek gibi

Dayanıksız mallar ise fayda sağladığında yok olan, biten mallardır Mum. ekmek, şeker, benzin gibi.. İktisattaki dayanıksız mal tanımı, güncel dilde kolayca bozulan dayanıklı mal kavramıyla karıştırılmamalıdır. Kötü yapılmış ve kolayca kırılabilen koltuğa günlük konuşma dilinde dayanıksız deriz  Ancak çok dayanma mis olsa da bu kolluk iktisat sınıflaması bakımından dayanıklı bir maldır 

Bir maldan ihtiyaçlarımızı karşılayacak ölçüde bol miktarda bulunuyorsa ve buna bir bedel ödemeden sahip olabiliyorsak, bu tür mallara serbest mal adını veriyoruz. İktisada Giriş kitaplarında serbest mallara verilen örnek genellikle haradır. Acaba bava gerçek-ten serbest bir mal olarak değerlendirilebilir mi?