|
TCMB’nin Temel Görev ve Yetkileri
TCMB’nin görev ve yetkileri, Türkiye
ekonomisinin yapısında meydana gelen değişikliklere
göre bir gelişme göstermiştir. 1930 yılında Kanun
ilk çıktığında ekonomik kalkınmayı hedef alan TCMB,
son yapılan kanun değişikliği ile fiyat istikrarını
hedef almıştır.
TCMB'nin Temel Görevleri
“1211 sayılı kanunda belirtilen
TCMB'nin temel görev ve yetkileri aşağıda
belirtilmiştir.
-
Açık piyasa işlemleri
yapmak,
-
Hükümetle birlikte Türk
Lirası’nın iç ve dış değerini korumak için gerekli
tedbirleri almak ve yabancı paralar ile altın
karşısındaki değerini tespit etmeye yönelik kur
rejimini belirlemek,
-
Bankaların ve Bankaca
uygun görülecek diğer mali kurumların
yükümlülüklerini
esas alarak zorunlu karşılıklar ve
umumi disponibilite ile ilgili usul ve esasları
belirlemek,
-
Reeskont ve avans
işlemleri yapmak,
-
Ülke altın ve döviz
rezervlerini yönetmek,
-
Türk Lirası’nın hacim ve
tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kıymet
transferi ve mutabakat sistemleri
kurmak,
-
Finansal sistemde
istikrarı sağlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile
ilgili düzenleyici tedbirleri almak,
-
Mali piyasaları izlemek,
-
Mevduat ve vade
türlerini belirlemek.”
(http://www.tcmb.gov.tr/yeni/banka/fonksiyon.html)
TCMB'nin Temel Yetkileri
TCMB, Banka'nın kurulmasından bu yana
Türkiye'deki banknot ihraç etme yetkisine sahiptir.
Hükümetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder,
buna uyumlu olarak para politikasını belirler ve
para politikasının uygulanmasında tek sorumludur.
Banka, fiyat istikrarını sağlamak amacıyla Kanunda
belirtilen para politikası araçlarını kullanmaya,
uygun bulacağı diğer para politikası araçlarını da
belirlemeye ve uygulamaya yetkilidir. Banka, nihai
kredi mercii olarak bankalara kredi verme işlerini
yürütür. Banka, bankaların ödünç para verme
işlemlerinde ve mevduat kabulünde uygulayacakları
faiz oranlarını, belirleyeceği usul ve esaslara göre
bankalardan istemeye de yetkilidir.
TCMB ORGANLAR VE TEŞKİLAT
TCMB'nin organları Şekil’de
görüleceği gibi Genel Kurul, Banka Meclisi, Para
Politikası Kurulu, Denetleme Kurulu, Başkanlık ve
Yönetim Komitesi'nden oluşmaktadır.
Genel Kurul
Genel Kurul, Banka'nın en üst
organıdır. Pay sahipleri defterinde isimleri yazılı
bulunan hissedarlardan oluşur ve her yıl Nisan
ayında olağan toplantısını yapar. Kurul'a Başkan
(Guvernör) başkanlık eder. Her on hisseye sahip olan
veya bu miktar hisseyi temsil eden kimse bir oya
maliktir. Genel Kurul, aşağıda belirtilen görev ve
yetkilere sahiptir.
-
Banka Meclisi tarafından
verilen yıllık rapor ile Denetleme Kurulu raporunun
tetkiki;
-
Bankanın bilanço, kar ve
zarar hesabının tetkiki ile karara bağlanması;
-
Banka Meclisi üyelerinin
ve Denetleme Kurulunun ibrası;
-
Sermayenin artırılması;
-
Esas Mukavelede
değişiklik yapılması;
-
Bankanın tasfiyesi
hakkında karar verilmesi.
Hazine, %51'den fazla hisseye sahip
olduğundan, TCMB'nin Genel Kurulu'nda ve haliyle de
burada alınan kararlarda belirleyici bir konuma
sahiptir.
|
