Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Türkiye’de Hidroelektrik Enerji Kaynakları, Hidroelektrik Üretimi ve Tüketimi

Türkiye'de yıllık ortalama yağış miktarı 501.0 km3, yıllık akış ise ortalama 186.05 km3'tür. Yıılık yağış oranı ise %37'dir. Türkiye'de drenaj sahaları bakımından 26 hidrolojik havza bulunmaktadır. Bu havzalar içerisinde Fırat havzası 31.61 km3 (%17) ve Dicle havzası 1.33 km3 (%11.5) ile birlikte Türkiye yıllık akış potansiyelinin %30'unu sağlamaktadır. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)'nin önemi belirtilen bu potansiyelden kaynaklanmaktadır.

Ülkemizde 2004 yılı verilerine göre ICOLD standartlarında 547 tanesi işletmede ve 221 tanesi inşa halinde/programda olmak üzere toplam 768 adet büyük baraj bulunmaktadır. Belirtilen barajlann ancak %10'u tek veya çok maksatlı barajlar olmakla birlikte hidroelektrik potansiyelinin geliştirilmesi için bu oranın arttırılması gerekmektedir. Barajların haricinde ise 659 tanesi işletmede ve 44 tanesi inşa halinde/programda olmak üzere toplam 709 tane gölet bulunmaktadır.

Yine 2004 yılı verilerine göre 40.1 km3 su tüketimi ile mevcut kullanılabilir su potansiyelinin %36.5'i, 45.300 GWh/yıl ortalama üretim kapasitesi ile hidroelektrik potansiyelinin %35.6'sı ve 4.85 milyon hektar sulamaya açılan alan ile sulanabilir alanların %57'si geliştirilebilmiştir.

Mevcut kaynaklar göz önüne alındığında Türkiye'nin brüt hidroelektrik enerji potansiyeli 433 TWh/yıl, teknik yapılabilir hidroelektrik enerji potansiyeli ise 216-. TWh/yıl olarak belirlenmiştir. Ekonomik yapılabilir hidroelektrik enerji potansiyeli ise Haziran 2004 verilerine göre 127.345 GWH/yıl olarak gerçekleşmiştir. Teknik yapılabilir hidroelektrik enerji kaynağı oranı Türkiye'nin sürdürülebilir enerji arzı açısından önemli bir veridir.

Türkiye'de mevcut ekonomik potansiyelin tümünün elektrik üretimine dönüştürülebilmesi içinse toplam gücü 36.232 MW olan 673 adet HES projesinin yapımı planlanmaktadır. Belirtilen ekonomik potansiyelin 12.619 MW (ya da 45.300 GWh/yıl) kurulu gücü işletmede ve 3.219 MW (ya da 10.636 GWh/yıl) inşa halindedir. Gelecekte yapım için planlanan hidrolik kapasite ise 20.394 MW ( ya da 71.409 GWh/yıl) dır.

Ülkemizde halen işletmede olan 135 hidroelektrik santralin ortalama üretiminin teknik hidroelektrik enerji potansiyeline oranı %21, ekonomik yapılabilir enerji potansiyeline oranı ise %35.6 dır. Halen inşa halinde olan 41 adet hidroelektrik santralin tamamlanarak işletmeye alınması halinde bu oranlar sırasıyla %25.9 ve %43.9 olacaktır.

Hidrolik santrallere verilen önemin azalması, doğal gaz yakıtlı santrallerin artış göstermesi ve barajlarda düşen su seviyelerinden dolayı önceki yıllarda %40 olarak gerçekleşen hidroelektriğin ülkemizdeki toplam elektrik üretimindeki payı %25'lere kadar gerilemiştir.

Günümüzde işletme, inşa ve planlama aşamasında olan ve 127.345 GWh/yıl ortalama üretime sahip 673 hidroelektrik santral projesinin güvenilir üretiminin 79.554 GWh/yıl olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

Türkiye teknik yapılabilir hidroelektrik potansiyelinde %1.53'lük bir paya sahiptir. Bu oran Avrupa ekonomik potansiyelinin %16.1'ine, 27 Avrupa Birliği ülkesinin ise %28.3'üne eşittir. Türkiye'nin hidroelektrik üretimi Avrupa Birliği üye ülkelerinden Norveç, Fransa, İsveç ve İtalya'nın altında olmakla birlikte ekonomik potansiyel büyüklüğü açısından Norveç'ten sonra ikinci sırada gelmektedir.

Türkiye' de Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından işletilen 107 hidroelektrik santralin kuruluşundan 2003 sonu verilerine göre yaklaşık 668 milyar kWh birim enerji elde edilmiştir. Bu santrallerin 5 cent/kWh üzerinden gelirleri ise toplamda 33.4 milyar ABDS'na eşittir. 667.9 TWh kümülatif üretimin %91'i rezervuarh, geri kalan kısmı ise kanal veya göl gibi nehir tipi santrallerden elde edilmiştir. 1974 yılında yapılan ve yapımı için yaklaşık 1.1. milyar ABDS harcanan Keban Barajı, 2003 yılında 171.1 milyar kWh üretmiş ve gerçekleştirdiği üretimden 8.4 milyar ABDS gelir elde etmiştir.

Türkiye'de 2003 yılında gerçekleştirilen 140.580 GWh'lık toplam elektrik üretiminin %25,1'lik kısmı hidroelektrik santrallanndan sağlanmıştır. Teşvik uygulaması düşünülen ve kurulu kapasiteleri 50 MW'ın altında olması planlanan 393 hidroelektrik santral projesi ile kurulu gücün 5.270 MW ve ortalama üretim kapasitesinin ise 20.944 GWh/yıl artması beklenmektedir. Yapımı planlanan ve kurulu kapasitesi 50 MW'm üstünde olan 104 hidroelektrik santral projesi ile kurulu gücün 15.124 MW ve ortalama üretim kapasitesinin 50.465 GWh/yıl arttırılması planlanmaktadır. Hidroelektrik santrallerinin ilk yatırım maliyetlerinin ise 20 milyar ABDS olması beklenmektedir.

2020 yılında 500 TWh olarak gerçekleşmesi beklenen elektrik enerjisi talebinin %25'inin hidroelektrik enerjisi ile karşılanabilmesi enerji arzının sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri