Uluslararası Finansal Piyasa Araçları 

Önceki sayfalarda da bahsedildiği gibi, uluslararası finansal piyasalarda fon transferlerinin gerçekleşmesini finansal araçlar sağlamaktadır. Yukarıda açıklanan döviz, para, türev ürünler, hisse senetleri, tahviller, kıymetli maden ve emtialar dışında depo sertifikaları, sendikasyon kredileri, euro banka kredileri, euro borç senetleri, euro finansman bonoları ve euro bonoları sayabiliriz. 

Euro Krediler 

Ödeme gücü yüksek bankalar tarafından ve içinde bulunulan ülkenin parası dışındaki bir para cinsinden, uluslararası kuruluşlara veye hükümetlere çıkartılan Euro Krediler euro para piyasalarından fon sağlamaya olanak veren genellikle orta süreli borçlanma araçlarıdır.

Eurokrediler ile uluslararsı fınans kaynaklarına ulaşma kolaylığı sağlanmakta ve kaynak çeşitliliği ile büyük hacimli krediler elde edilmektedir. Euro kredi piyasalarının önemli tercih edilme nedenlerinden biri ise eurokredilerin tahvil veya hisse senedi gibi araçlara oranla kolay ve hızlı bir şekilde kullanılma olanaklarıdır. Eurokredi işlemleri bir standart kazanmıştır ve ödeme koşulları ödünç alıcının ihtiyaçlarına göre düzenlenmektedir. 

Sendikasyon Kredisi Nedir

Bir bankalar gurubunun (sendika) borç alıcak hükümet, kurum veya kuruluşa büyük miktar da fon sağlanma amacıyla bir araya gelerek borç vermesi sendikasyon kredisi olarak adlandırılır. Kredi sendikasyonun oluşma nedeni ise borç talep edilen miktarın tek bir kuruluş tarafından ödenme güçlüğünden, miktar büyüklüğünden kaynaklanan riskin dağıtılma ihtiyacından ve yüksek miktarda borç talep eden tarafın menkul kıymet ihracı yoluyla değilde kredi vasıtası ile fon sağlama isteğinden kaynaklanmaktadır. 

Sendikasyon kredi anlaşması, borç talep eden taraf ile kredi sağlanması için sendikasyonda bulunucak diğer bankaları organize eden aracı bankanın kredi yapısını belirlemesi ile başlamaktadır. Aracı veya lider banka borç veren diğer sendika üyeleri arasında idari görevleri belirlemek, nakit akışını dağıtmak ve kredi veya görevler ile orantılı olarak diğer bankalara oranla daha büyük payı üstlenerek çalışmaktadır. Sendikasyon içersinde tahvil ihraçları tam yüklenim ve kısmi yüklenim şeklinde yapılmaktadır. Tam yüklenimde tahvil ihracçısı açısından tüm risk konsorsiyuma devredilirken, kısmi yüklenimde ihraç süresince satılmaya çalışılan tahvillerin satılamayan kısımları ihraçcıya iade edilmektedir. Bu işlemler aracılık veya yüklenim hizmeti olarak lider banka tarafından ücretlendirilmektedir. 

Uluslararası fıanansman yöntemi olan sendikasyon kredileri özellikle 1970 dünya petrol şoku sonrası artarak devam etmiştir ve faiz oranlarını düşük olduğu dönemlerde de kullanılarak dış ödeme açıklarının kapatılması için kullanılmıştır.

Sendikasyon kredilerinde faiz oranları genellikle LIBOR oranları referans olarak oluşmaktadır ve ek olarak kredi verilicek kuruluşun risk derecesine göre artı eklemeler yapılabilmektedir. 

Mevduat Sertifikaları 

Para piyasalarının diğer bir aracı olan ve CD olarak bilinen mevduat sertifikaları bankalar ve diğer fınans kurumları tarafından sunulmakta, yatırım ve kaynak temini amaçlı kullanılmaktadır. Mevduat sertifikaları; genellikle değişmez faiz ile yasal yapısı olarak taşıyan adına düzenlenir ve süre, tutar özelliklerine göre esneklik gösterirler. Bir CD satın alındığında altı ay, bir yıl, beş yıl veya daha fazla sabit bir zaman periyodunda bankalar belirlenen faiz oranlarından ödeme yapmaktadırlar. 

CD paraya çevrilmek istendiğinde, yatırılan parayla birlikte birikmiş faiz tahsil edilir. Ancak CD vadesini doldurmadan paraya çevrilmek istenirse ceza olarak kazanılan faizin bir bölümü kesilmektedir. CD' ler bankalar tarafindan sunulmakla birlikte, broker firmaları ve bağımsız satış yapan kişilerden de satın alınabilir. Birçok CD vadesi dolana kadar sabit faiz oranı öderken, bugün piyasalarda diğer ürünlerde oldugu gibi CDler daha karmaşık bir hale gelmiştir. Değişken CD'ler uzun vadeli CD'ler ve diğer özel seçenekler sunan baska CD'ler de yatırımcıların seçenekleri arasına girmiştir. CD'lerin tercih edilmesindeki önemli etkenlerden biri, ihraçcı işletmenin hisse senetlerinin alım satıma konu olacağı ülkedeki ihraçla ilgili yasal ve bürokratik işlemleri yapma gereği olmaması ve hızlı bir şekilde yatırıma olanak sağlanmasıdır. 

Günümüzde CD'ler dört farklı şekilde piyasaya çıkartılmaktadır. Bunlar yerli bankalar tarafından çıkartılanlar, Euro CD'ler, ( kendi ülke para biriminden yurtdışı piyasaya sunulanlar) yine dolar cinsinden ancak yabancı bir bankanın şubesi tarafından ABD' de yayınlanan Yankee CD' 1er ve tasarruf veya kredi kurumları ile tasarruf bankaları tarafından çıkarılan thrift CD'ler oluşturmaktadır.

Euro Borç Senetleri (Euro Notes) 

Euro borçlanma senetleri seksenli yılların başında yeni eurokredilerin sağlanmasında uluslararası bankaların hükümet denetimleri ile birlikte sermaye kısıtlamalarına gitmesi ve kurumsal yatırımcıların büyük miktarlardaki likidite fazlalıklarından dolayı kredi ihtiyacı duyan kuruluşların kısa süreli borsada yer almayan kağıtları satışa sunmaları ile oluşmuştur. 

Kısa vadeli borç senetleri yüksek kaliteli kurumsal, ödeme gücü yüksek işletmeler tarafından çıakrtıhrlar. Sendikasyon kredileri için alternatif Euro borç senetleri 7-365 gün vadeli ve en aktif olarak 30-180 gün arasında düzenlenmektedir. Sendikasyon kredilerinde de olduğu gibi Euro borç senetlerinin faiz oranları LIBOR oranlarına göre belirlenir ve ödünç alıcının kredibilitesine göre ek marj uygulaması yapılır. Bu senetler ya bir yüklenici bankalar konsorsiyumu kanalıyla pazarlanır ya da doğrudan doğruya tasarrufçuya satılırlar. Yani ödenememe riski tamamen senedi satın alanlar tarafından üstlenilmiş olur. 

Euro finansman Bonoları ( Euro Commercial Papers) 

Finansman bonoları işletme veya bankaların kısa süreli finansman sağlamak amacıyla çıkartılmış, taşıyan adına düzenlenen borç senetleridir. Euro finansman bonoları ise finansman bonolarında olduğu gibi isme yazılı çıkarılan ve herhangi bir güvence konsorsiyumuna bağlı olmayarak, doğrudan bir yatırımcı veya dealer aracılığıyla yatırımı yapılan borçlanma araçlarıdır. 

Yabancı ülke para birimi olarak çıkartılan euro finansman bonoları ulusal piyasalarda satışa sunulmaktadır. Finansman bonoları ile ECP'ler arasında bazı farklılıklar görülebilir. Örneğin, Euro finansman bono vadeleri finansman bonoları vadelerine oranla daha uzun olabilmekte, finansman bonoları direkt veya dealer aracılığıyla işlem görmekteyken ECP sistemi çoğunlukla dealer aracılığıyla işlemektedir. Bunun yanında ECP piyasalarında aracılık dealer sistemi daha çeşitliyken finansman bonolarında belirli dealarlar piyasaya hakimdir. Diğer bir farklılık ise ECP lerin vadeleri daha uzun olabildiğinden finansman bonolarına oranla ikincil piyasalarda işlem hacimleri de daha yüksek olmakta ve likit piyasalar oluşturmaktadır.

Orta Vadeli Euro Bonolar 

Orta vadeli eurobonolar (EMTN's) yabancı ülke para birimlerine kolay ulaşmayı sağlayan diğer bir fınansal araçtır. MTN'ler ulusal ve yabanci şirketler, uluslar üstü kurumlar ve bağımsız ülkeler için temel bir fon kaynağı haline gelmiştir. Amerikan şirketleri 1970'lerin ilk yıllarından itibaren MTN'leri kullanmaya başlamıştır. O zamanlarda bu piyasa kısa vadeli finansman bonoları ile tahvil piyasasında uzun vadeli borçlanmaya alternatif olarak kurulmuştur. MTN'ler yatırım bankaları tarafından ve diğer broker şirketleri tarafindan en iyi performans bazına göre satılırlar. Tahvillerin aksine, MTN piyasasında ki bir aracının MTN'leri çıkartan için sigorta ettirmek gibi bir yükümlülüğü yoktur ve fonlar garanti edilmez. Ayrica MTN' 1er tahvillerden daha küçük miktarda satılırlar. Çoğu MTN dalgalı faiz oranları ya da emtia fiyatların göre alışılmış olmayan formüllerle işlem görürler. 

Bunun yaninda MTN' lerin vadelerini doldurmaları için orta vade gerekli olmayıp 9 aydan 13 yıla kadar olabilirler. MTN piyasası şirketlerin sermayelerinin yükselmesi ve kurumların yatırım yaptıkları şekilleri değiştirmiştir. Bu değişim son yıllarda swap, option ve futures gibi yatırımcı ve borçlananların risklerini fınansal sistemin başka risk tercihlerine transfer eden türev marketlerinin hızlı bir şekilde yükselmesinden kaynaklanmıştır. 1990' lar da, ABD piyasası yeni borçlanacak olanların ilgisini çekmiş ve ABD dışında euro-mtn piyasası olağanüstü bir hızla gelişmiştir.