|
Vadeli Altın Piyasalarında Spekülasyon
Vadeli altın
piyasalarında spekülasyon yapmak isteyenlerin
kontrat başına belli bir teminatı öncelikle
yatırması gerekmektedir. Yatırılan teminat miktarı
baz alındığı takdirde vadeli piyasalarda yüksek
oranlı kazanç ile riskin içice olduğu göze
çarpmaktadır. Kişiler 3.000$ tutarındaki düşük bir
teminat miktarıyla 100 ons altını (1 kontrat)
kontrol altında tutabilmektedir. Diğer bir ifade ile
bir ons altının 350$ olduğunu farzedersek, 3.000$
veren kişi 35.000$ değerindeki 1 kontrat altını,
aldığı veya sattığı kontrat ayına bağlı olarak belli
bir süre zarfında kendi kontrolü altında
tutmaktadır. Altının ons fiyatının 10 dolar düşmesi
veya yükselmesi, kişinin pozisyonunda 1.000 dolarlık
kâr veya zarara yol açmaktadır. Yukarıdaki örnekte
de görüldüğü gibi; 3.000$ tutarındaki teminata
karşılık, tüccarın 1.000$ kâr veya zarar etmesi,
vadeli piyasada işlem yapan kişilerin hayli yüksek
boyutlara varan kazanç ve kayıplarla karşı karşıya
kalabileceğini açıkça ortaya koymaktadır. Vadeli
piyasada işlem yapmanın dezavantajlarından bir
diğeri de, teminat oranlarının borsalar tarafından
her an değiştirilebilme ihtimalidir. Teminat
oranının bir kontrat altın için 3.000$ olduğunu
düşünerek, sahip olduğu paranın tamamını teminat
olarak kullanan kişilerin, teminat miktarının borsa
yönetimi tarafından 3.000 dolardan 3.500 dolara
yükseltilmesi durumunda ciddi bir finansal sıkıntı
ile karşı karşıya kalacağı bir gerçektir. Bundan
dolayı, vadeli piyasalarda işlem yapmak isteyen
kişilerin teminat miktarının yükselmesi gibi
olağanüstü durumları göz ardı etmemeleri ve tek bir
kontrat üzerine oynamamaları gerekmektedir.
Vadeli altın
işlemlerinde kullanılan en yaygın ve en basit
strateji; yüksek fiyat beklentilerinde mal almak,
düşük fiyat beklentilerinde ise mal satmaktır. Bu
stratejinin aynısı fiziksel altın İşlemlerinde,
opsiyonlu altın işlemlerinde ve bir dereceye kadar
altın şirketlerine ait hisse senetlerinin alışverişi
sırasında uygulanmaktadır. Kişiler, finansal
durumlarına ve yatırım amaçlarına bağlı olarak,
değişik risk ve kazanç profilleri sunan bu
araçlardan kendileri için en uygun olan birini veya
birkaçını seçmektedirler. Ancak şu da var ki; vadeli
altın işlemleri, fiziksel ve opsiyonlu altın
işlemlerini içine alan diğer altın araçlarından
genellikle çok daha etkilidir. Yapılan işlem
sonucunda yüklenilen risk ve kazanç çok büyüktür.
Gerekli
teminatı
yatırıp vadeli alım veya satım pozisyonuna giren
kişiler, beklentilerinin gerçekleşmesi durumunda
paralarını birkaç günde ikiye katlayabildikleri
gibi, aksi durumlarda da paralarını tamamen
kaybedebilmektedirler. Bu nedenden dolayı,
anaparalarından maksimum düzeyde yarar sağlamak
isteyen kişilerin yüksek oranlı risklere önceden
hazırlıklı olmaları gerekmektedir.
Ancak unutulmamalıdır
ki vadeli altın işlemlerindeki risk, vadeli piyasada
işlem yapan kişilerin almaya veya satmaya karar
verdiği kontrat miktarına bağlıdır. Sonucun ne
olacağı %100 oranında bilinse dahi, bu piyasada
işlem yapmak isteyen kişilerin tek bir pozisyona
yönelmemesi gerekmektedir. Vadeli altın işlemi yapan
bir kişi, takas dairesince belirlenen miktardan daha
fazla bir parayı teminat olarak yatırabileceği gibi,
istediği taktirde kontrat tutarının tamamını da
yatırabilmektedir. Böylece, gelecek bir tarihte
yapılacak teslimat işlemi için fiziksel altın almaya
benzer bir durum yaratılmakta ve altın fiyatındaki
değişikliklerden kaynaklanan yüksek oranlı kazanç ve
kayıp ihtimalleri ortadan kaldırılmaktadır.
Risk ve kazanç
arasında belli bir denge kurmak amacıyla opsiyonlu
işlemlerin, vadeli pozisyonlara benzer şekilde
kullanıldığını da burada belirtmekte yarar vardır.
Vadeli altın piyasasında spekülasyon yapmak isteyen
kişilerin bazı konulara dikkat etmeleri
gerekmektedir. Nitelik ve özelliklerinden dolayı,
vadeli piyasada işlem yapılırken zamanlamanın çok
iyi yapılması ve piyasanın çok iyi izlenmesi
gerekmektedir. Piyasanın kendi yönünde hareket
edeceğini sanarak işlem yapan spekülatör, böyle bir
olayın gerçekleşmemesi durumunda pozisyonunu hemen
terk edebilmeli ve kaybını en aza indirmelidir.
Vadeli altın işlemlerinde dikkat edilmesi gereken
bir diğer nokta da, alım/satım fiyatlarının tam
zamanında ve doğru olarak alınabilmesidir. Mevcut
brokerla böyle bir şeyin yapılabilmesi mümkün
değilse, spekülatörün, kendini fiyat
değişikliklerinden en kısa zamanda haberdar edecek
bir başka brokerla anlaşması gerekmektedir. Fiyat
değişikliklerinin hızlı ve düzenli şekilde
alınamaması, spekülasyon yapmayı amaçlayan kişileri
piyasanın gerisinde bırakmakta ve başarısızlığa
itmektedir. Fiyatlar düşerken, düşüşün durduğunu
zannederek mal alan spekülatörler, fiyatların daha
da düşmesi durumunda planladıkları stratejide
başarısız olabilmektedirler.
Temel bazı
verilere dayanarak vadeli altın piyasasında işlem
yapmak, kişileri yanlışlıklara itmektedir. Altın
piyasasıyla ilgili bazı temel veri ve bilgiler,
fiyatları uzun vadede doğal olarak etkileyecektir.
Ancak kısa vadede fiyatlar, verilerin tam aksine
aşağı veya yukarı doğru hareket edebilmektedir.
"Güney Afrika Cumhuriyeti'nin altın üretiminde
kısıtlamaya gideceğini" iddia eden bir haber,
uzun vadede altın fiyatlarının yükselmesi için
önemli bir sebep olmasına rağmen, kısa vadede
herhangi bir anlam ifade etmeyebilir. Çünkü, böyle
bir haberin fiyatlarda yükselişe yol
açabilmesi
için öncelikle, yeryüzüne çıkarılan altın miktarında
göreli bir azalışın açıkça hissedilmesi
gerekmektedir. Böyle bir haberin hemen arkasından
yayınlanan "Federal Rezerv Bank faiz oranlarını
yükseltecek" şeklindeki diğer bir haber altın
fiyatlarının düşmesine sebep olurken, sermaye
piyasalarında yaşanan büyük bir panik altın
talebinin ve dolayısıyla altın fiyatlarının
tekrardan artmasına neden olabilmektedir. Bazı
teknik analiz sistemleri ani fiyat değişikliklerinin
yaşandığı borsalarda piyasaya ne zaman girilip ne
zaman çıkılacağı konusunda kişilere yardımcı
olmaktadır.
|