Türkiye Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Osmanlı Ekonomisi
Finansal Ekonomi
İşletme Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Kalkınma Ekonomisi
Tarım Ekonomisi
Borsa ve Yatırım
Ekonomi Sözlüğü
Ekonomi Ders Notları
Ekonomi Düşünürleri
Genel Ekonomi Soruları
Özel İstatistik Arşivi
Özel İktisat Konuları
Açık Öğretim İktisat
Ekonomi Kurumları
Kamu Yönetimi
Kamu (Devlet) Maliyesi
Sigortacılık Konuları
Türkiye İktisat Tarihi
Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

İklim Değişikliği ve Ulaşım Sektörü

Ulaşım ve taşımacılık, günümüz insanın ortaya çıktığından beri en büyük uğraşlarından birisi olmuştur. Özellikle tekerleğin icadı, ilkel kabilelerde dahi mobiliteyi arttırmış ve kitlesel göçleri kolaylaştıran bir icat konumuna getirmiştir. Yüz yıllar boyunca çeşitli şekillerde kullanılan taşıma araçları, özellikle sanayi devrimiyle beraber şekil değiştirmiştir. Daha önceleri bir hayvanın veya insanın kas gücüne bağlı olarak çalıştırılan ulaşım ve taşıma araçları, bu tarihten itibaren yerini pistonlu, karbon enerjisiyle çalışan motorlara bırakmıştır.

Sanayileşme, nüfus artışı ve teknolojik gelişmelerle beraber artan insan ve mal mobilitesiyle beraber günümüz ulaşım sektörü daha entegre bir hal alarak modern lojistik zincirlerine dönüşmüştür. Artan lojistik hareketliliği ve fosil yakıtların kullanımı sonucu atmosfere ciddi miktarlarda sera etkisi yaratan gazların bırakılmasına sebebiyet vermiştir. Ulaşım araçlarının doğaya saldıkları toplam CO2 salınımının dünya genelindeki miktarın %22’sine seyahat sebep olmakla beraber ulaşım sektöründe araçların yaydıkları CO2 oranları da kendi aralarında eşit dağılmamaktadır. Şekil 2.5’de görüldüğü üzere %72’lik payla karbon salınımının büyük çoğunluğuna karayolunu kullanan araçlar sebebiyet vermektedir. Bu oranı sırasıyla Uluslararası deniz taşımacılığı, Ulusal hava yolu taşımacılığı, Uluslararası hava yolu taşımacılığı ve diğerleri izlemektedir.

Amerikan Çevre Koruma Ajansına göre 2012 yılı itibariyle dünyada ulaştırma sektöründen kaynaklanan CO2 miktarı 6.702 milyon ton olarak ölçülmüştür. Bu oran 1990 yılına göre %40 artmıştır, 2035 yılına gelindiğinde ek olarak %40 daha artış beklenmektedir. Günümüzde taşıma ve ulaşım sektörü, dünyada tüketilen petrol miktarının %70’inden sorumlu tutulmaktadır.

Bu artışın temel sebebi, üretim anlayışının değişimi ve insanların araç kullanımına teşvik edilmesidir. Fordist üretim anlayışının gelişmesiyle beraber üretim maliyetleri azalan araçlara bireylerin erişim imkânları kolaylaşmış ve herkese bir araba sloganı atılmıştır. Post-Fordist ve “Just in Time” olarak adlandırılan üretim tekniğinin gelişmesi sonucu ise firmalar stok maliyetine girmemek ve kullanacakları ara malları daha ucuza başka ülkelerden satın almak için sistemli tedarik zincirleri oluşturulmuştur. Bunun sonucunda bir malın tedarik aşamasında ulaşım sektörünün önemi ve salınım yaptığı karbon oranının miktarı artmıştır.

Ulaşımdan kaynaklanan CO2 miktarının yoğunluğu ülkelerin gelişmişliğine paralel olarak gitmektedir. ABD devletleri dünya genelinde ulaşımdan kaynaklanan CO2 nin en büyük sorumlusu olarak karşımıza çıkmaktadır, bunu diğer gelişmiş ülkeler takip etmektedir. Bu ülkelerin salınım yaptıkları CO2 oranlarının farklılaşmasının bazı sebepleri vardır. Öncelikli olarak ülkelerin gelir seviyeleri, bireylerin yaşam alışkanlıkları ve enerji fiyatlarıdır. Gelir seviyesi yüksek olan ülke vatandaşlarının bireysel olarak araçlara ulaşması, az gelişmiş ülkelere nazaran daha kolaydır ayrıca bu kişilerin şehirlerden uzak evlerde yaşama alışkanlıkları sebebiyle her gün belirli uzaklıklardaki mesafeleri kat etmektedirler. Ayrıca enerji fiyatları ve gelir seviyesi de insanların alışkanlıklarını etkilemektedir, enerji fiyatları pahalı ve düşük gelir seviyesine sahip olan ülkelerde genellikle toplu taşıma ve düşük silindir hacmine sahip araçlar tercih edilirken, enerji fiyatlarının düşük ve gelir seviyesinin yüksek olduğu ülkelerde ise büyük hacimli ve bireysel araçlar tercih edilmektedir. Ulaşım faaliyetlerine bağlı olarak gerçekleşen salınım miktarının büyük çoğunluğu yüksek gelir seviyesine sahip ülkeler tarafından gerçekleştirilmektedir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü

Since 2005