Türkiye Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Osmanlı Ekonomisi
Finansal Ekonomi
İşletme Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Kalkınma Ekonomisi
Tarım Ekonomisi
Borsa ve Yatırım
Ekonomi Sözlüğü
Ekonomi Ders Notları
Ekonomi Düşünürleri
Genel Ekonomi Soruları
Özel İstatistik Arşivi
Özel İktisat Konuları
Açık Öğretim İktisat
Ekonomi Kurumları
Kamu Yönetimi
Kamu (Devlet) Maliyesi
Sigortacılık Konuları
Türkiye İktisat Tarihi
Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Karteller; Güney Amerika’nın Gölge İktidarları 

"Kartel" denilen Güney Amerikalı örgütler, uyuşturucu ticaretinin gelişmesi, ABD pazarında, mariuhana, ardından kokain ve nihayet eroinin artan talebinden doğmuştur. Günümüzde, Kuzey Amerika uyuşturucu piyasasının cirosu 9 milyon kokain bağımlısı, 1 bir milyon eroinman ve 20 milyon esrar kullanıcısı ile yıllık 49 milyar dolar bulmaktadır. 

Bir "kartel", zincirin tüm halkalarını -ham madde alımı, uyuşturucu­nun işlenme merkezleri, nakil vasıtaları, yurt dışında ikamet, toptan ve yarı-toptan ticarete varıncaya- dikey olarak birbirine bağlayan gerçek bir holding örgütlenmiş bir kuruluştur. 

İdareye ve siyasi aygıtlara müthiş bir etkinlikle sızan karteller, Ko­lombiya'da gerçek bir imparatorluk oluşturmuşlardır. Hatta, bu nedenle Amerikalılar Kolombiya, Peru, Meksika gibi ülkeleri "narko-demokrasi" olarak adlandırmaktadırlar. (Kartel Koruma) 

Kolombiya'da, Medenin ve Cali'den oluşan iki büyük kartel, binlerce kadrolu elaman 25.000 kişilik güç ve 2500 kişilik cani gurubunu içermek­tedir. Ancak, iki Kartel büyük bir rekabet içindedir. Amerikan uyuşturucu Maddelerle Mücadele Dairesine (DEA) göre, Medellin ve Cali Kartellerine ait örgüt mensupları, 1988/1989 yıllarında Hong Kong'daki bankalarında ve Bahamalar, Lihtenstay ve Lüksembourg'daki off-shore fınans kuruluş­ları aracılığıyla vergi cennetlerinden yararlanarak "tarihte eşi görülmemiş bir karapara aklama operasyonuna" hazırlanmışlardır. Bu operasyon ger­çekleşseydi, bir kaç aylık kısa bir süre içinde " 10 ila 15 milyar dolarlık bir sermaye akışı" sağlanacaktı. DEA'nın 1991 Nisan'ında Amerikan Başka­nına hazırladığı rapora göre, bu para aklama operasyonu kısmen başarılı olmuş, ancak büyük bir kısmı söz konusu iki kartel arasındaki karşılıklı çekişmeler ve ihbarlar neticesinde güvenlik güçlerinin eline geçmişti. 

Bu iki ünlü Kolombiya karteline simdi de Meksika kartelleri eklen­miştir. Kolombiya kartellerinin 7-8 milyar dolarlık cirosuna karşılık, Mek­sika kartellerinin cirosu 2-3 milyar dolar düzeyindedir. Ancak, bu rakam Kolombiyalıların aleyhine artış göstermektedir. ABD'de tüketilen Kokai­nin yaklaşık %70'i esrarın ise %50'si Meksika üzerinden ulaşmaktadır. Meksika üzerinden geçen uyuşturucu her yıl ülkeye petrol gelirlerinin iki katından fazla gelir getirmektedir. 

Meksika'da 19 uyuşturucu karteli bulunmaktadır. Bazen "Meksika Federasyonu" diye adlandırılan bunlardan ancak 4'ü piyasaya hakimdir. Bunların içerisinde en büyüğü ise, Kolombiya'dan uyuşturucu taşımak için Boeing 727 uçakları kullandığı için "havaların senyörü" lakaplı ve 40 yaşındaki Amado Carillo Fuentes'in başında olduğu karteldir. 

Meksika devlet Başkanı Carlos S'alinas(1988-1994) döneminde, iktidar ve iktidar partisi seçim kampanyalarının finansmanı ve ülkeyi nakit koka­in gelirlerinden yoksun bırakmamak amacıyla, uyuşturucu baronları ile ilişkiye geçmiş ve "bırakınız yapsınlar" politikası gütmüştür. Meksika Başsavcılığı, özellikle özelleştirmeler ve borsa üzerinden 10 yılda 30 milyar doların aklandığını tahmin etmektedir. Kardeşinin ad (Raul Salinas) bir politikacının öldürülmesi olayına ve karteller yararına karapara aklama olaylarına karışan Carlos Salinas'ın ardından Devlet Başkanı olan Ernosta Zedilla, 7 Mart 1996'da, "Hükümette yeralan bazı kişiler uyuşturucu ka­çakçılarının çıkarlarına hizmet etmiş olabilirler" açıklamasını yapmıştır.

Kartel denildiğinde ilk akla gelen, Kolombiya Kartellerin faaliyet ala­nı içinde özellikle ABD, Meksika, Peru, Bolivya, Brezilya, Venezüella, İngiltere, Belçika, İspanya, Almanya, Portekiz, Polonya, İtalya, İsviçre, eski Sovyetler Birliği, İsrail, Japonya ve Türkiye yer almaktadır.

Medellin Karteli 

Medellin Karteli'nin önemli liderleri 70'li yılların sonlarında sahneye çıkmıştır. Kartel Amerikalılara göre 1981 Nisan'ında oluşturulmuştur. 

Medellin Karteli şefleri, 1985 yılında, Kolombiya devletinin dış borç­larının bir bölümünü (yaklaşık 90 milyar Fransız frangı) ödemeyi teklif etmişlerdir. Karteller 1991'de Kolombiya Yargıtay'ından ABD ile 1979 yılında imzalanan suçluların iadesi anlaşmasının kadük olduğuna dair bir karar almayı başarmışlardır. 

Kolombiya'nın Başkent Bogota'dan sonra ikinci büyük kenti Medellin kentinde üslenen ve polis tarafından öldürüldüğü 1993 aralık ayına kadar Pablo Escobar tarafından yönetilen örgüt artık düşüşe geçmiştir. Ancak Kartelin kuruluş, yükseliş ve düşüşe geçmesinin hikayesi ilginçtir. 

Seksenli yılların başında, çete reisi, çok zeki, iyi yetişmiş, bir Alman göçmeninin oğlu, Carlos Lehder adındaki baron, kartel kurma düşüncesi­ni otaya atar: Aralarında boğuşmak yerine, ticari şebekelerini, lâboratuvarlarının yönetimini, milislerinin komutanlığını birleştirmek çete reislerinin çıkarınadır. Bir çok baron bu düşünceye surat asar. Lehder de onları yenmek için Escobarla ittifak kurar. Kartelin işlemeye başlamasının hemen ardından Escobar Lehder'e ihanet eder. Lehder DEA'nın eline geçer. ABD'de müebbet hapse mahkum olur. 

18 Ağustos 1989'da Medellin Karteli baronlarının kararlı bir düşmanı ve Kolombiya Devlet Başkanlığı adayı olan senatör Luis Carlos Galan, bir seçim mitingi sırasında Medellin Kartelinin güvenlik hizmeti denilen bö­lümünün görevlileri tarafından uzi marka makineli tabanca ateşiyle öldü­rülür.

25 Ağustos'ta 1989'da görevdeki başkan Virgilio Barco uyuşturucu baronlarına "topyekün savaş" açarak, sıkıyönetim ilan eder.^Kartelin taşı­yıcıları, finansörleri, katilleri olağanüstü yetkilerle donatılmış Kolombiya ordusu ve polisince izlenir. Bütün Medellin bölgesinde sokağa çıkma ya­sağı konulur. 

Devriyeler uyarılara uymayan herkese ateş emri almışlardır. 

Kamuoyunun " topyekün savaş'a " en geniş katılımını sağlamak ama­cıyla, Washington ve Bogota hükümetleri ellerinde bulunan ( yürütülmek­te olan soruşturmanın gizliliği ilkesinin gizli kalması gerektirdiği belgeler dışında ) Medellin Kartelinin stratejisi ve altyapısıyla ilgili tüm belgeleri yayınlarlar. 

1982'den beri Kolombiya dünyanın en büyük kokain ihracatçısıdır. Uyuşturucu baronları devlet içinde devlet oluşturmaktadırlar. Silahları : Plata y plamo (para ve kurşun ) Ya baştan çıkarırlar yada öldürürler. 1982'den beri 18.000 kişi öldürttüler; bunlardan 221'i yargıç ve 2000 'den fazlası polis. 

"Topyekün savaşın ilk haftasında, ordu 11.000'in üzerinde kişiyi tu­tuklar , 14 000'in üzerinde otomobile, uçağa, helikoptere, 37 yat ve açık deniz gemisine el koyar, 287 büyük tarım işletmesini ve kentlerde yüzlerce konutu işgal eder ve kamulaştırır. Amozonos bölgesinde, Magdelena aşağı vadisinde ve Santande'in yüksek platolarında 47 gizli havaalanı tahrip edilir.

Bogota, Antioguia, Medellin (aynı zamanda New York, Lima, Meksiko vb. ) sakinleri akşam televizyonlarının başına geçtiklerinde gözlerine ina­namazlar: Kolombiya ve Kuzey Amerika NBC televizyonları, babaların şatolarına, plantasyonlarına, kent saraylarına, saf kan at yetiştirilen hara­larına (Kolombiya devleti yararına ) el koyma işlemlerini naklen vermek-tedir.Televizyon izleyicileri , kartelin bankacılarından birisi olan Camillo Uapata Vasquez'in " Castillon Maroquin"inde ki (Fas şatosu) tabanı , ke­narları ve tramplenleri altın kaplama üç dev havuzu karşılarında bulurlar. Daha kaygı verici bir başka görüntü: Kolombiyalı ve yabancı bir çok ba­kan, ordu komutanı ve polis şefinin adlarının sıralandığı şeref defteri. Boeing 720 için yapılmış havalimanıyla, boğa güreşi arenasıyla, 10 000 hektar ekilebilir alanıyla Magdelena vadisindeki "Hacienda Napoles" Pablo Eskobar Gviria'nındır. Hayvan dostu Escobar'un arazisinde, birde özel hayvanat bahçesi vardır. Afrika'dan ithal edilen fillerin, boa yılanları­nın, zürafalarında içinde yer aldığı beş yüz hayvan. Gonzalo Rodriguez Gachanın sarayının birinci katında, Kolombiya ordusunun şok birlikleri babanın kişisel yatağına el koyarlar: Karyolası saf gümüşten imal edilmiş­tir. 

Kartelin alt yapısı ciddi bir darbe yer. Bogota'nın 300 kilometre kuze­yinde, Puerto Para ile Puerto Arango arasında yer alan "Olinda" mülki 12.000 bin hektar üzerine yayılıyor. Bu topraklar bir polisçe asla ele geçiri-lemeyen dünyanın en büyük gizli laboratuvarlarından birisini barındırı­yor. Burada 20 yeraltı deposu gizlenmiş : Bunların her birinde, uyuşturu­cu üretimi için gerekli 20.000 bin galon kimyasal ürün - eter, petrol, aseton vb- bulunmuş ve bu fırsattan yararlanılarak, 1.2 ton kokain hamuru ve ultra modern arıtma araç gereçleri ele geçirilmiştir. 

Cali Karteli; Dünyanın En Zengin Adamlarını Örgütü 

Adını Kolombiya'nın ikinci büyük kenti Cali'den almaktadır. Dünya­daki kokainin % 80'ni Cali kartelinin denetimindedir. Bu kartelin Ameri­kan Mafyası ve diğer suç örgütleriyle sağlam bağları vardır. Gilberto ( 1995 Haziranında yakalandı ) ve Miguel Rodriguez- Orejuele kardeşlerin yöne­timindeki Kartel Kolombiya'da çok sayıda yargıç, polis, asker ve politika­cıyı 'istihdam etmiş durumdadır. 

Kolombiya Devlet Başkanı, 1995 yılı sonunda, 1994 yılındaki seçim kampanyasının cali Kartelinin uyuşturucu paralarıyla finanse edildiği gerekçesiyle soruşturmaya konu olmuştur. 

Medellin Kartelinin düşüşe geçmesiyle birlikte çok daha güçlü ve zengin hale gelmiş ve yükselişini eroin işine de el atarak sürdürmektedir. Suudi Arabistan Kralı Fahd ile Burunei Sultanı sayılmazsa, dünyanın en zengin adamları da Cali karteli içerisinde yer alan üç kişidir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü

Since 2005