Tefecilik Nedir, Tefecilik Suçu
Yeraltı
ekonomisi faaliyetleri içinde yaygın olan
faaliyetlerden bir diğeri de tefeciliktir.
Tefecilik; "izin belgesi olmadan, ödünç para verme
işleriyle ilgili yasa hükümlerine aykırı davranarak,
faizden para kazanma amacıyla ödünç para verme
işleri yapmak" (Büyük Lauresse 1986:11345) şeklinde
tanımlanabilir. Tefecilik piyasası, mali kesim
içinde örgütlenmiş para piyasasını oluşturur.
Osmanlı Devleti'nde de çeşitli düzenlemelere rağmen
önlenemeyen tefecilik, Cumhuriyet döneminde de
gündemde kalan bir sorundur. Tefecilik, 1933'te
çıkarılan Ödünç Para Verme Kanunu'yla açık bir
tanıma kavuşmuş ve yasaya göre izin almadan faiz
karşılığı ödünç para verilmesi, yasanın öngördüğü
biçim koşullarına uyulmadan, yasal faiz oranlarının
üzerinde borç para verilmesi cezayı gerektiren
tefecilik eylemi sayılmıştır. Bu kanun 1983 yılında
90 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile
değiştirilmiş, ödünç para verme işleri Maliye
Bakanlığı'ndan alınacak izin belgesi ve saptanan
faiz oranlarına uyulmak koşulu ile kısmen
serbestleştirilmiştir. Buna göre Maliye
Bakanlığı'ndan izin belgesi olmadan ve saptanan faiz
oranlarına uyulmadan borç para verme işleri
tefecilik sayılmıştır.
Türkiye'de Cumhuriyet döneminde kredi hacmi hızlı
bir artış göstermiş olmasına rağmen, kredi talebini
karşılayamamaktadır. Önceleri büyük çiftçilerin
kredi talep ettiği tefeci piyasasında, 60'lı ve
70'li yıllarda inşaatçılarda ağırlık kazanmıştır.
Kentlerde konut sıkıntısı inşaat alanında iş
yapmayı çok karlı kılmış ve bu kesimde faaliyet
gösterenlerin tefeci piyasasında yüksek faizle
sermaye edinmelerine olanak sağlamıştır. Kırsal
kesimde ise tarımsal yapının doğa koşullarına bağlı
olması, tarım kesiminde mülkiyet yapısı ve banka
kredilerinin kullanımında sıkı kayıt ve kuralların
geçerli olması gibi nedenler, tefecilik piyasasının
yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır. Bu nedenlerin
yanısıra 1970'in ikinci yarısından sonra yaşanan
yüksek enflasyon karşısında birçok sektörde tüccar
ve sanayicilerde tefeci piyasasında kredi talebinde
bulunmuş ve tefecilik piyasasının büyük ölçüde
genişlemesine zemin hazırlamıştır.
|