Türkiye’nin Ekonomisini Etkileyen Coğrafi Etmenler
Türkiye’de Ekonomi
Bir bölgede ekonomi, doğal ortamın etkileri altında doğmuş ve
gelişmiştir. Türkiye’de ekonominin gelişmesini etkileyen coğrafi
etmenler şunlardır.
Coğrafi Konum
Türkiye enlemine bağlı olarak ılıman kuşakta yer alır. 4 mevsim
belirgin olarak görülür. Bu durum tarımsal ürün çeşitliliğini
artırıp, turizm faaliyetlerini çeşitlendirmiştir. Kıtalar
arasındaki konuma bağlı olarak endüstrileşmiş Batı Avrupa
ülkeleriyle petrol üreten Orta Doğu ülkeleri arasında en kısa
kara, deniz ve hava ulaşımı Türkiye üzerinden yapılır. Bu durum
ticari faaliyetleri olumlu etkiler.
Yer şekilleri
Türkiye’nin ortalama yüksekliğinin fazla olması, yüzölçümünüm %
60’ını 750 m’nin üstündeki toprakların oluşturması, dağlık bir
ülke olması nedeniyle, ekonomik faaliyetler genellikle olumsuz
etkilenmiştir. Yüksek yerlerde tarımsal faaliyetlerin
sınırlanıp, hayvancılık faaliyetlerinin ön plana çıkmasına yol
açmıştır. Kıyılarında denizel iklimlerin görülmesi alçak kıyı
ovalarında ürün çeşidini artırmış, ekonomiyi olumlu
etkilemiştir. Yüksekliğin fazlalığı ve arazinin dağlık olması
ulaşımı yer yer olumsuz etkilemiştir.
İklim
Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanan Türkiye’de iklim
koşullarının önemi fazladır. Tarımsal üretim büyük ölçüde
yağışlara bağlıdır. Akdeniz ikliminin etkisiyle sıcak ve kurak
geçen yaz mevsiminde tarım yapabilmek için sulamaya gereksinim
vardır. Sulamanın yapılmadığı bölgelerde tarımsal üretim iklim
koşullarına bağlı olarak değişir. Kışların ılık geçtiği kıyı
kesimlerinde don olayları çok enderdir. Sıcaklığın çok düşük
değerlere indiği iç ve doğu bölgelerde don olayları uzun sürer.
Buna bağlı olarak tarımsal ürün çeşitliliği ve tarım yapabilme
süresi kıyıdan iç kesimlere, batıdan doğuya doğru azalır. Kış
ılıklığı isteyen ürünler ancak kıyılarda yetiştirilir.
Nüfus ve Yerleşme
Genç nüfus oranı fazla olan Türkiye’de hızlı kentleşmeye bağlı
olarak kırsal nüfus oranı azalmakta, tarım topraklarının miras
yoluyla parçalanıp küçülmesi, makineli tarımın yaygınlaşması ve
ileri tarım tekniklerinin uygulanmaya başlaması nedeniyle,
artan nüfusun gereksinimini karşılayacak ölçüde tarımda verim
artışları olmuştur. Genç nüfusun eğitim seviyesinin yükselmesi,
tarım dışı sektörlerde çalışan nüfusun artmasına ekonomik
faaliyetlerin çeşitlenmesine yol açmıştır.