|
İÇ ANADOLU
BÖLGESİ
Kuzeyinden
Kuzey Anadolu, güneyinden Toros Dağları ile çevrili olan bölge,
topoğrafik yönden Anadolu’nun ortasında bir çanak şeklindedir.
Yer şekilleri ölçüt alınarak bölge 4 bölüme ayrılmıştır. Bunlar
Konya Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü ve
Yukarı Kızılırmak Bölümü’dür.
Yer şekilleri
Yüzölçümü bakımından 2. büyük bölge olan İç Anadolu’da yüksek ve
uzun dağ sıraları bulunmaz. Ortalama yüksekliği 1000 m olan
platolarla ovalar yaygındır. Bölgenin yüksekliği doğuya doğru
artar.
İç Anadolu Bölgesi’nde yağışların yetersiz olmasının
nedeni çevresindeki yüksek dağlardır.
Dağlar : Bölgede orojenik ve volkanik dağ sıraları
bulunur. Bunlar Akdağlar, Hınzır ve Tecer Dağları’dır. Elmadağı
ve Sündiken gibi dağ kuşaklarının yükseltisi fazla değildir.
Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karacadağ ve Karadağ
bölgenin sönmüş volkanlarıdır.
Ovalar : Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Konya bölgenin
önemli ovalarıdır.
Platolar :Yer şekilleri sade olan bölgede Haymana,
Cihanbeyli,Obruk,Orta Kızılırmak, Bozok ve Yazılıkaya
platolarının yüksekliği 1000 metreyibulur.Kireçtaşlarından
oluşmuş bu platolarda karstik şekillerden obruk yaygın olarak
görülür.
Akarsular ve Göller
Akarsular : Kızılırmak ve Sakarya Nehri ile Zamantı Çayı denize
ulaşan önemli akarsulardır. İç Anadolu’nun güneyinde Tuz Gölü,
Konya, Develi ve Afyon kapalı havzalarında çok sayıda kısa boylu
akarsu boşalır.
Göller : Tuz Gölü, Eber, Akşehir, Çavuşçu, Seyfe Gölleri
tektonik oluşumlu başlıca göllerdir. Acıgöl ve Meke Tuzlası
Gölleri volkanik oluşumludur. Bölgedeki en büyük baraj gölü
Kızılırmak üzerindeki Hirfanlı’dır.
İklim
Çevresindeki yüksek dağların etkisi ile deniz etkilerine kapalı
olan bölgede iklim karasallaştığından ılıman karasal (step)
iklim özellikleri görülür. Kış mevsimi Doğu Anadolu’daki kadar
sert geçmez. Ancak doğuya doğru iklim sertleşir. Yaz mevsimi
odlukça sıcak geçer. Yağış miktarı en az olan bölgedir. Tuz Gölü
ve çevresi Türkiye’nin en az yağış düşen yöresidir. Bölgenin
kuzeyine doğru yağışlar biraz artar.
Doğal Bitki Örtüsü
Doğal bitki örtüsü yazın kuruyan ot topluluklarının oluşturduğu
bozkırdır. Yağışların azlığı ve ormanların çok tahrip edilmiş
olması nedeniyle antropojen bozkırlar geniş yer kaplar. Akarsu
kıyılarında kavak ve söğüt ağaçları yoğunlaşır. Yozgat,
Akdağlar’da ve Sündiken Dağları’nda bölgenin en geniş ormanları
yer alır. Ancak mevcut ormanlar bölgenin sadece %7’lik bir
bölümünü kaplar.
Nüfus ver Yerleşme
Marmara’dan sonra en kalabalık bölgedir. Genişliğine oranla az
nüfusludur. Nüfusun büyük bölümü su kaynaklarının daha bol
olduğu, bölge kenarındaki dağ eteklerinde toplanmıştır. En yoğun
nüfuslanan bölüm ulaşım yollarının kavşağında olan ve
endüstrinin geliştiği Yukarı Sakarya’dır. En az nüfuslanan bölüm
ise yüksek, engebeli ve iklimi sert olan Yukarı Kızılırmak’tır.
Tuz Gölü çevresi Türkiye’nin en tenha yeridir. Kırsal kesimde
evlerin bir arada olduğu toplu yerleşmeler yaygındır.
İller
Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Sivas, Kayseri,
Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat
Ekonomik Özellikler
Tarım
Bölgenin ekonomisi tarıma dayanır. Ekili-dikili arazi bölgenin
yaklaşık üçte birini kaplar. Nadasa bırakılan arazi fazladır.
Yaz kuraklığı tarımsal faaliyetleri sınırlandırır. Erozyon
nedeniyle tarımsal faaliyetler olumsuz etkilenir. Bölgenin
iklimi tahıl tarımını yaygınlaştırır. Sulama yapılamayan
alanlarda tahıl tarımı ön plandadır. Arpanın %39’u, buğdayın
%31’i bu bölgede üretilir.
Tarım Ürünleri
Tahıllar : En önemli buğday ve arpa üretim alanı Konya
Ovası’dır. Burayı Ankara, Yozgat ve Kayseri takip eder.
Baklagiller : Nohut, fasulye, yeşil mercimek gibi
baklagillerin üretimi önemlidir. Bu ürünler üretimde ilk sırayı
alır. Konya ve Yozgat mercimek üretiminde birinci sırada gelir.
Patates : Üretiminde bölge ilk sırayı alır. Niğde ve
Nevşehir’de üretilir. Buralardaki volkanik arazi patatesin
büyümesi açısından çok elverişlidir.
Şekerpancarı : Sulama yapılan yerlerde özellikle Konya,
Eskişehir ve Aksaray’daki tarım alanlarının büyük bölümü
şekerpancarına ayrılmıştır.
Sebze
: Sulamanın yaygın olmayışı sebze tarımını
olumsuz etkilemiştir. Sulanabilen yerlerdeki sebze üretimi
yetersiz kalmaktadır.
Meyve : Volkanik alanlarda bağcılık gelişmiştir. Kayısı
gibi meyve üretimi yaygındır.
Hayvancılık
Kurak iklimi, bitki örtüsünün bozkır olması ve düzlüklerin geniş
yer kaplaması küçükbaş hayvancılığı yaygınlaştırır. Tiftik
keçisinin %78’i bu bölgede beslenir. Torosların İç Anadolu’ya
bakan yamaçlarında yaygındır: Özellikle Konya başta olmak üzere
Karaman, Kayseri ve Sivas’ta karaman ırkı koyun beslenir. En çok
koyun beslenen bölge olan İç Anadolu’da mera hayvancılığı
yaygındır. Kırsal kesimde ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya
yönelik beslenen büyükbaş hayvanların sayısında son yıllarda
artış olmuştur. Bölgede kümes hayvancılığı ile arıcılık (Toros
yamaçlarında) da gelişmiştir.
Ormancılık
Yağışların çok az olduğu ve ormanların tahrip edildiği İç
Anadolu Bölgesi’nde ormanlar çok dar bir alanda görülür.
Ormanlar daha çok Sündiken Dağları ve Akdağlar’da bulunur ve
bölgenin sadece %7’lik bölümünü kaplar. Bu nedenle bölgede
ormancılık gelişmemiştir.
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Eskişehir’de bor ve borasit, Ankara’da
manganez, Kayseri’de demir çıkarılır. Tuz Gölü, Çankırı,
Kırşehir ve Sivas’ta tuz üretimi yapılır.
Enerji Kaynakları : Ankara’da linyit çıkarılır.
Enerji Üretim Tesisleri : Enerji üretimi fazla değildir.
Ankara Çayırhan ve Sivas Kangal’da linyitle çalışan termik
santraller kuruludur. Sarıyar, Gökçekaya, Hirfanlı ve Kesikköprü
önemli hidroelektrik santralleridir.
Endüstri
Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :
Şeker : Eskişehir, Ankara, Konya, kayseri, Sivas, Niğde
İçki : Ankara, Nevşehir, Yozgat
Lokomotif : Eskişehir
Vagon – Demiryolu Malzemesi : Sivas
Uçak : Eskişehir, Ankara
Silah : Kırıkkale
Çelik : Kırıkkale
Petrol Rafinerisi : Kırıkkale
Pamuklu Dokuma : Eskişehir, Ereğli, Karaman, Kayseri ve
Nevşehir
Madeni Eşya : Kayseri |
|
Ulaşım
Topoğrafyasının fazla engebeli olmaması nedeniyle kara ve
demiryolu ağının en çok geliştiği bölgedir. Demiryolu ağı tüm
bölgelerle bağlantıyı sağlayacak durumdadır. Ankara, Eskişehir,
Kayseri ve Sivas önemli yolların kavşağı durumundadır. Ayrıca
bölgede Ankara, Eskişehir, Konya ve Sivas’ta havaalanı
bulunmaktadır.
Turizm
Bölgenin çok çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması
nedeniyle tarihi turizm açısından zengindir. Neolitik döneme ait
yerleşmeler, Hititler’den kalma çeşitli eserler önemli turizm
çekicilikleridir. Kayseri, Nevşehir, Niğde arasındaki Kapadokya
Yöresi’nde peribacası oluşumları, yer altı kentleri ve kiliseler
turizm bakımından önem taşıyan yerlerdir. Konya, Selçuklu
eserleri ve Mevlana Müzesi ile turizmin geliştiği bir merkezdir.
Ayrıca Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde ve Kayseri’de kaplıca
turizmi önem taşımaktadır.
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
İç Anadolu Türkiye’nin gelişmişlik açısından 3. büyük
bölgesidir. Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve
ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir.
Arpa Şekerpancarı Baklagiller Buğday Yapağı Hayvancılık
|
|