ULAŞIM
Türkiye’de ulaşımı Etkileyen Etmenler
Yer
şekilleri
: Türkiye’de dağ sıraları doğu-batı uzanışlı olduğundan yolların
doğrultusu da aynıdır. Kuzey-Güney yönlü ulaşım ancak geçitlerle
sağlanmaktadır.
İklim : Özellikle
yükseltinin fazla olduğu Doğu Anadolu’da yoğun kar yağışı ve kar
örtüsünün uzun süre yerde kalması ulaşımı olumsuz etkiler.
Ekonomik Koşullar : Ulaşımın gelişmesini engelleyen
etmenlerden birisi de yol yapım giderleridir. Ayrıca yol, tünel,
köprü yapımında çalışacak teknik elemanlar da yetersizdir.
Ulaşım Türleri
Kara Ulaşımı : Türkiye özel
konumu nedeniyle Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan ana yollar
üzerinde yer almaktadır. Türkiye’de kara ulaşımı karayolu ve
demiryolu ile sağlanmaktadır.
Karayolu : Karayolu ulaşımının
önem kazanması ve gelişmesi 1950’li yıllarda başlamıştır.
Karayolu ulaşımındaki gelişmeler özellikle son yıllarda hız
kazanmıştır. Bu gelişme karayolu taşımacılığının daha hızlı
olmasına ve en ücra yerlere karayolu ile ulaşım olanağının
bulunmasına bağlıdır.
Demiryolu : Ülkemizdeki ilk
demiryolları Osmanlılar döneminde yapılmıştır. Cumhuriyetin ilk
yıllarında demiryoluna daha fazla önem verilmiş ve demiryolları
ulusallaştırılmıştır. Demiryolu hem önemli kentleri birbirine
bağlaması hem de Anadolu’yu çevreleyen denizlerle bağlantıyı
sağlaması nedeniyle büyük önem taşır. Ancak ülkemizde demiryolu
taşımacılığı yavaş olması nedeniyle karayolu taşımacılığı ile
rekabet edemez.
Türkiye’de en yaygın olarak kullanılan ulaşım yolu
karayollarıdır. Nedeni karayollarının en ücra yerlere kadar
ulaşması ve ulaşımın daha hızlı yapılabilmesidir.
Hava Ulaşımı : Türkiye’de sivil
havacılık 1933’ten sonra gelişmeye başlamıştır. Diğer ulaşım
türlerine göre daha hızlıdır. Havayolu ile her yere
ulaşılamadığından ekonomik değildir. Birçok ülkeye uçak
seferleri bulunmasına karşın, hava ulaşımı yeterince
gelişmemiştir.
Deniz Ulaşımı : Türkiye 3 tarafı
denizlerle çevrili bir yarımada özelliği taşımaktadır. Bu
nedenle denizyolu ulaşımı bakımından elverişli koşullara
sahiptir. Deniz taşımacılığı demiryolu ulaşımı gibi ekonomik bir
taşımacılıktır. Son yıllarda deniz ticaret filomuzun deniz
ticaretindeki payı % 30’a ulaşmıştır.
Önemli Limanlar : Bir kıyı
kentinin liman olarak gelişmesi ardelinin büyüklüğüne, bölgedeki
ürünlerin zenginliğine ve ardeli ile olan ulaşım kolaylığına
bağlıdır. Önemli liman kentlerimiz, Mersin, İstanbul, İzmir,
İzmit, İskenderun, Trabzon, Zonguldak, Bandırma ve Antalya’dır.