Eş Ürün
Eğrileri ve Üretici Dengesi
Eş
Ürün Eğrileri Analizi (Hicks Analizi)
Eş
ürün eğrileri analizinde tüm girdilerin değişken
olduğunu kabul edeceğiz. Dolayısıyla tüm girdilerin
değişebileceği bu analiz, uzun dönemli bir
analizdir. incelemenin daha kolayolabilmesi için
üretimsüre inde 2 değişken faktör kullanacağız.
Hicks analizinin varsayımları:
* inceleme döneminde teknoloji sabittir (aynı eş ürün eğrisi
üzerinde)
* Girdiler sürekli olarak birbirleri ile ikame
editebilirler.
Bu varsayımlar altinda üretim fonksiyonu; Ü= f(Gj, G2)
Hatırlanacağı gibi tüketici dengesine ulaşırken iki
araca başvurmuştuk. Üretici dengesinde yine iki araç
karşımıza çıkacak. Eşürün eğrileri ve maliyet kısıtıdır.
EŞ-ÜRÜN EĞRiLERi
Üretim için sadece iki girdinin kullanıldığı ve bu
iki girdinin de değişken olduğu durumunda, aynı
toplam ürün miktarını sağlamaya imkan verecek girdi
bileşimlerinin geometrik yerlerini gösteren
eğridir.
Özellikleri
* Eş ürün eğrilerinin üzerlerindeki her nolsta eşit üretim
düzeyini gösterir.
* Eğriler orijinden uzaklaştıkça daha yuksek üretim
düzeylerini gösterir.
* Bu eğriler sürekli negatif (azalan) eğimlidirler.
* Eş ürün eğrileri genellikle Orijine göre dış
bükeydirler.
Azalan Marjinal Teknik ikame Oranı
Aynı üretim düzeyini sağlamak koşuluyla iki faktör
arasındaki değişim oranıdır.
MTİO=
DG2
DG1
Grafik dikkatli incelendiği zaman G1 girdisini her
zaman eşit miktarda arttırırken aynıüretim miktarını
koruyabilmek için her defasında vazgeçtiğimiz G2
girdisinin vazgeçilen (ikame edilen miktarı) giderek
azalmaktadır.
Girdiler arası ikame
Girdiler arası
ikame, girdilerin üretim süreci içinde birbiri
yerine kullanılması anlamını taşımaktadır. Bu
konuda dörtayrı varsa.yım yapılabilir.
Bunlar;
ikamenin mümkün olmaması
Sabit oranda mümkün olması,
Artan oranda mümkün olması,
Azalan oranda mümkün olmasıdır.
1- Girdilerarasında ikamenin mümkün olmaması
Bazı üretim alanlarında ve bazı girdiler arasında
ikame hiçmümkün değildir.
Örneğin ekmek üretiminde. Eğer ekmekhamuru 10 birim
una 2 birim su katılarak hazırlanıyorsa, bu iki
girdi birbirinin yerine ikame edilmeyecektir. Bu
durumda eş ürün eğrilerinin şekli, yatay ve düşey
eksende belli bir . değerin altına düşmeyen ve
birbirine dik iki doğrudan ibaret olacaktır. MTio
sıfır olacaktır.
2. Girdiler arasında ikame sabit oranda ise:
Burada MTiO sabittir.
3.
Girdiler arasında ortan.oranda ikame olması:
MTio artandır. Gerçek hayatta örneği yoktur.
4.
Girdiler arasında azalan oranda ikame olması:
Azalan MTiO'dur.
Eksenlere Uzaklığın Değişmesi;
a)
Eş ürün eğrileri orjinden. uzaklaştıkça eksenlerden birine yaklaşmaz se
üretim ölçeği iki girdinin kullanım oranları
değişmez.
b)
Eş
ürun eğrileri orjinden uzaklaştıkça eksenlerden
birine yaklaşıp ,diğerinden uzaklaşıyorsa
girdilerden biri daha fazla, diğeri daha az
kullanılıyor ,demektir. Aşağıdaki şekilde G1 girdisi
üretim ölçeği genişledikçe G2 ye göre daha fazla
artırılmaktadır.
ÜRETİCİ
DENGESi
En
iyi bileşiminin en uygun üretim miktarını sağladığı
noktaya "Üretici Dengesi" denir. Eş-ürün
eğrilerinden herhangi birinin eş-maliyet doğrusuna
teğet olduğu noktada oluşur. (D)
Üretici E ve F noktalarını seçmez. F noktasındaki
maliyet çok yükseko'E noktasındaki üretim düzeyi
(100 br.) azdır.
D noktasında ise firma 200 br. Malı en
düşük maliyetle üretir. Denge bu noktada kurulur.
Üretici Dengesinin Değişmesi:
1-Teknolojinin Değişmesi
D1
'de daha çok G1 Kullanılarken teknolojinin
değişmesiyle birlikte daha fazla G2 kullanılması
gerektiği için yeni denge noktası D2'de kurulur.
2-
MALiYETLERiN DEĞİŞMESi
Maliyetler değişirse eş-maliyet doğrusu yer
değiştirir. Bir üretici üretim miktarını arttırırsa
veya üretim tesisini genişletirse maliyeti artar. Bu
durumda eş-maliyet doğrusu sağa kayar.
En yüksek maliyet --->
A2B2
3-
Girdi Fiyatlarının Değişmesi:
Üretimde kullanılan girdilerden birinin ucuzlaması
veya pahalılaşması durumunda eş-maliyet doğrusu yer
değiştirir. Eşmaliyet doğrusu başlangıçta AB iken
G1 'in ucuzlaması ile AB1 'ye kayar.
Üretici dengesi 01 üretimde 300 br'e çıkar. Eğer G1
'in fiyatı artarsa eş-maliyet doğrusu AB2 olur.
Üretici dengesi 02 üretmek 100 br'e düşer.
|