EKONOMİ KONU ANLATIMI -
İktisat Bölümüne
Alternatif Kısa Açıklamalar ve Konu Anlatımları
ÜNİTE 1 -
ÜNİTE 2 -
ÜNİTE 3 - ÜNİTE 4 -
ÜNİTE 5 -
ÜNİTE 6 - ÜNİTE 7 -
ÜNİTE 8 -
ÜNİTE 9
Üretim Faktörleri
1-Emek:
Mal ve
hizmet üretmek için gerekli fiziksel ve zihinsel çalışmalardır.
2-Sermaye:
Diğer
malları üretmek için kullanılan makine ,araçlar ve fabrikalardır
3-Toprak:
Tüm doğal
kaynakları ifade eder.
Fırsat (Alternatif) Maliyet:
Bir kararı
uygularken vazgeçilen bir başka karardır.
Parasal Maliyet:
Bir malı almak için vazgeçilen TL miktarıdır.
Marjinal Dönüşüm Eğrisi:
Bir maldan
bir birim daha fazla üretebilmek için öteki maldan ne kadar
fedakarlık etmek gerektiğini gösteren orandır.*Üretim imkanları
sınırı eğrisine çizilen teğetin eğimi fırsat maliyeti yani
marjinal dönüşüm oranını verir.
Alternatif İktisadi Sistemler
3 temel soru: 1- Ne 2- Nasıl 3- Kimin için
üretilecek
1-Piyasa Ekonomileri:Neyin
, nasıl ve kimler için üretileceği sorularına birbirinden
bağımsız hareket eden tüketiciler,üreticiler,devlet ve diğer
organizasyonların kararlarına bağlı olarak cevap bulunan
ekonomik sistemlerdir.fiyat sistemi de denir.
2-Kumanda Ekonomileri:temel
ekonomik sorulara ilişkin kararları merkezi otorite(devlet)
verir. Fiyatları belirler
3-Karma Ekonomiler:Kamu
mülkiyeti ve özel mülkiyetin,piyasa ekonomisi ve piyasa
ekonomisine devlet müdahalesinin,fiyat mekanizması ve
planlamanın farklı ölçeklerde bir araya getirilmesiyle çalışan
ekonomik sistemdir.
Fayda:
Bireyin tüketilen mal ve hizmetten elde edeceği memnuniyettir
-Toplam fayda: Belirli bir
zaman diliminde,bireyin diğer mal ve hizmetlerden olan tüketimi
sabitken bir malın çeşitli miktarlarda tüketilmesi ulaşılan
toplam tatmin düzeyidir TU ile gösterilir.
-Marjinal fayda:
Belirli bir zaman diliminde bir maldan bir birim daha fazla
tüketilmesi sonucu toplam faydaya gelen değişmedir.MU
-Azalan Marjinal Fayda: Bir malın
ilave miktarları tüketildikçe elde edilen ek faydanın
azalmasıdır(marjinal fayda)
-Tüketici dengesi: fayda maksimizasyonu: Bir mal için harcanan
bir birim paranın marjinal faydasını bir başka mala harcanan bir
birim paranın marjinal faydasına eşit olduğu mal bileşimi
tercihi maksimize eder.
TALEP
Diğer
değişken sabitken belirli bir zaman diliminde piyasada
tüketicinin değişik fiyat düzeyinde satın alamaya hazır olduğu
mal veya hizmet miktarıdır.(d)sembolüdür.Talep Fonksiyonu:
Xd=f (Px,Pc,Ps,I,E,N,Z)
Xd=
talep edilen x malı,Px= x malının fiyatı,Pc=
tamamlayıcı malların fiyatları,Ps=ikame malları
fiyatları,I=tüketici geliri,
E=tüketici
beklentileri, N=tüketici sayısı, Z=zevk ve
tercihler
Bireysel
talep:
Belirli bir zaman içinde bir mala ve bu malın değişik
fiyatlarına karşı bir tüketicinin satın almak istediği mal
miktarına kişisel talep adı verilir.
Talep Kanunu:
Bir malın satın alınmak istenen miktarı ile fiyatı arasındaki
ters yönlü ilişkidir.
a-İkame
Etkisi:
Bir malın fiyatındaki artışın söz konusu malın diğer malların
fiyatına göre nispi fiyatının yükselmiş olmasından ötürü malın
alım miktarının azalmasıdır.
b-Gelir
Etkisi:
Diğer değişkenler sabitken bir malın fiyatının arttığı zaman
gelir sabit bırakıldığı için gelirin satın alma gücü azalır ve
bu nedenle satın alınmak istenen mal miktarının azalması
durumudur.
*Talep
eğrisi fiyat (Px) ve talep (Xd) miktarı arasındaki negatif
ilişkiden dolayı aşağı doğru eğimlidir.
Nedeni:
1-gelir
etkisi -2-ikame etkisi -3-azalan marjinal fayda ilkesi
Talebin Değişmesine (Kayması) Yol Açan Faktörler:
1-Tüketici
gelirindeki değişmeler
a)Normal Mal:Gelir arttığında talebi artan mallardır
b)Düşük Mal::Gelir arttığında talebi azalan mallardır.
2-İlişkili
malların Fiyatındaki Değişmeler
a)Tamamlayıcı Mallar:Birinin fiyatı düşerken diğerinin
talep miktarı artıyorsa
b)ikame Mallar:ilişkili mallardan birinin fiyatındaki
artış diğer malın talep miktarında artışa neden olduğu
mallardır.
3-Zevk
ve tercihlerdeki değişmeler,
4-Tüketici beklentileri,
5-Piyasadaki tüketicilerin sayısı.
Talebi
eğrisini SAĞ’ a kaydıran Etmenler (Talep Artışı)-- Talebi
eğrisini SOL’ a kaydıran Etmenler(Talep Azalışı)
1-Normal
mallarda tüketici gelirinin artması
1-Normal mallarda tüketici gelirinin azalması
Düşük
mallarda tüketici gelirinin azalması
Düşük mallarda tüketici gelirinin artması
2-Tamamlayıcı
malın fiyatının düşmesi, 2-
Tamamlayıcı malın fiyatının yükselmesi
İkame malın
fiyatının artması İkame
malın fiyatının düşmesi
3-Zevk
ve tercihlerin ilgili mal lehine yönelmesi
3-Zevk ve tercihlerin ilgili mal aleyhine
yönelmesi
4-Fiyatın
gelecekte yükseleceği beklentisi 4-Fiyatın
gelecekte düşeceği beklentisi
5-Tüketici
sayısının artması
5-Tüketici sayısının azalması
Arz:
Diğer değişkenler sabitken,belli bir zaman diliminde piyasada
üreticilerin değişik fiyat düzeylerinde satmaya hazır oldukları
mal ve hizmet miktarıdır. Arz Fonksiyonu:Xs=f
(Px,Pg,Py,T,E,Tg,SG,Nf)
Xs=arz
edilen x malı miktarı,Px=x malının miktarı,Pg=girdi(üretim
faktörü),Py=diğer malların fiyatlar,T=teknoloji,
E=Beklentiler,Tg=vergiler,G=sübvansiyonlar,
Nf=firma
sayısı
ARZ
Arz Kanunu:
Bir malın satılmak istenen miktarıyla fiyatı arasındaki doğru
yönlü ilişkidir.*bir malın fiyatı arttıkça arz miktarı
artar,fiyatı düştükçe arz miktarı da düşer.
ARZ ’ın Değişmesine (Kayması) Yol Açan Faktörler: 1- Kullanılan
girdilerin fiyatının(üretim maliyeti) 2- Teknoloji
ve verimlilik,
3-
Vergiler ve Sübvansiyonlar,
4- Diğer malları fiyatları 5- Üreticilerin
beklentileri, 6- Endüstrideki firmaların sayısı
ARZ eğrisini
SAĞ ’a kaydıran Etmenler (Arz Artışı) - ARZ eğrisini SOL
’a kaydıran Etmenler(Arz Azalışı)
1-Girdi
fiyatlarının düşmesi
1- Girdi fiyatlarının yükselmesi malın
fiyatının yükselmesi
2-Diğer
malların fiyatının düşmesi
2-Diğer malların fiyatının yükselmesi
3-teknolojik
gelişme(üretkenlikte artış) 3-teknolojik
gerileme(üretkenlikte azalış)
4-vergilerin
azalması ve sübvansiyonların artması 4-vergilerin
artması ve sübvansiyonların azalması
5-Fiyatın
düşeceği beklentisi
5-Fiyatın yükseleceği beklentisi
6-firma
sayısının artması
6-Firma sayısının azalması
