|
Tüketici Dengesi
Belirli bir geliri olan tüketici toplam faydasını
maksimum yapacak mal veya hizmet bileşimini satın
aldığında dengeye gelecektir.
Tüketici dengesi;
herhangi bir farksızlık eğrisinin bütçe doğrusuna
teğet olduğu noktada sağlanır. Bu noktada tüketici
maksimum fayda sağlar. Ayrıca bir noktada (şekilde A
Noktası) farksızlık eğrisinin eğimi (MiO)= bütçe
doğrusunun eğimi olur.
Ayrıca orjine en uzak ve bütçe doğrusu üzerindeki farksızlık
eğrisi seçildiğine dikkat edilmelidir.
Tüketici dengesinin elde edilmesinde varsayımlar şunlardır;
1. Tüketicinin
geliri sabittir.
2. Mal fiyatları sabittir.
3. Tüketicinin zevk ve alışkanlıkları
değişmemektedir.
TÜKETİCİ DENGESİNİN DEĞİŞMESİ
Tüketici dengesinin değişebilmesi için yukarıdaki
varsayımlardaki sabit ifadelerin değişmesi
gerekmektedir. Şimdi bu ifadelerdeki değişikliklerin
sırasıyla tüketici dengesini nasıl etkilediklerini
görelim
Tüketici Gelirinin Değişmesi
Diğer iki değişken sabitken, gelirin değişmesi
(artması) tüketicinin bütçe doğrusunu sağa
kaydıracaktır. Tüketicinin yeni denge noktaları ise
bütçe doğrularına teğet olan farksızlık eğrilerinin
oluşturduğu noktalardır.
Gelir -Tüketim Eğrisi;
Tüketicinin sonsuz sayıda farksızlık eğrisi vardır.
Her farklı gelir düzeyi için farklı tüketici dengesi
sağlanır. Sağlanan tüketici dengeleri
birleştirildiğinde "Gelir Tüketim Eğrisi"
elde edilir. Gelirin değişmesi durumunda ulaşacağı
yeni tüketici denge noktalarını gösterir.
Gelir Tüketim Eğrisi Türleri:
a) Normal mal olması durumunda gelir- tüketim
eğrisi
Her iki eksende normal mal vardır.
b) Giffen malı olması durumunda (fakir mal)
Gelir arttıkça tüketici daha az Giffen malı satın
alır. Bu nedenle gelir tüketim eğrisi lüks malın
bulunduğu eksene doğru bükülür (daha az fakir mal
alır)
c)
Lüks malın varlığı halinde gellr- tüketim eğrisi:
Tüketicinin geliri arttığında daha fazla ithal mal, daha az
yerli mal satın alır.
FARKSIZLIK EĞRİLERİ ANALİZİ VE TÜKETİCİ DENGESİ
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Farksızlık eğrilerinin orjine göre dış bükey olmalarının
nedeni aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Nisbi fiyat B) Marjinal fayda C) Eş marjinal fayda
ilkesi D) Bütçe doğrusu E) Azalan marjinal
ikame oranı
YANIT E' dir. Marjinal ikame oranı aynı fayda
düzeyini koruyabilmek için bir malın bir biriminden
vazgeçildiği zaman öteki maldan ikame edilmesi
gereken miktarı ifade eder. Bu oran farksızlık
eğrisi üzerinde aşağı doğruinildikçe azalır.
2. Tüketicinin tüketiği mallardan birinin fiyatının düşmesi
aşağıdakilerden hangisine neden olmaz?
A) Fiyatı düşen malın tüketiminin artmasına B) Tüketici
dengesinin değişmesine
c) Marjinal ikame oranının değişmesine D)
Tüketicinin reel gelirinin azalmasına E)
Tüketicinin bütçe doğrusunun değişmesine
YANIT
D' dir. Tüketilen mallardan birinin fiyatının
düşmesi, bütçe doğrusunu fiyatı düşen malın
ekseninde sağa doğru kaydırır. Ancak reel gelirinde
bir azalış meydana getirmez.
3. Tüketicinin sabit geliri ile n sayıda malı temsil eden
iki malı, hangi miktarlarda tüketme olanaklarına
sahip olduğunu gösteren seçim noktalarının
geometrik yerine ne ad verilir?
A) Bütçe doğrusu B) Genişleme yolu C) Fiyat- tüketim
doğrusu D) Gelir- tüketim doğrusu E) Fayda
doğrusu
YANIT A' dır. Bütçe doğrusuna fiyat imkan doğrusu da
denilir.
4. Bir malın fiyatının düşmesi sonucu tüketicinin hem o
maldan hem de diğer malla dan daha fazla alinası
aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A) ikame etkisi B) Fiyat etkisi C) Gelir etkisi D) Zevk
ve tercihlerin etkisi E) Marjinaletki
YANIT
C' dir. Tüketici mallardan birinin düşmesi sonucu
cebinde kalan fazla parayı "gelir artışı" şeklinde
yorumlar.
5. Tüketiciye aynı tatmin düzeyini sağlayan farklı mal
bileşimlerinin geometrik yerine ne ad verilir?
A)
Farksızlık eğrisi B) Eş ürün eğrisi
C) Fiyat-tüketim eğrisi D) Gelir- tüketim
eğrisi E) Bütçe doğrusu
YANIT A' dır. Farksızlık eğrilerine eş fayda
eğrileri adı da verilir
|
