Forex Piyasalarında Temel Kavramlar 

Parite 

Parite bir ülke para biriminin diğer bir ülke para birimi karşısındaki değerini ifade etmektedir.  Forex piyasalarında birçok ülkeler arası  parite  işlem görmektedir.  Ancak piyasadaki en aktif ve likiditesi yüksek pariteler genellikle USD birimiyle işlem gören "Temel Pariteler" (Majors) olarak bilinen EURUSD, GBPUSD, AUDUSDİ NZDUSD, USDCAD, USDCHF ve USDJPY pariteleridir. 

USD- ABD Doları

EUR- AVRO

GBP- İngiliz Sterlini

CHF- İsviçre Frangı

AUD- Avusturalya Doları

NZD- Yeni Zelanda Doları

CAD- Kanada Doları

JPY- Japon Yeni 

Yukarıdaki örneklerden de görüldüğü gibi forex işlemlerinde pariteler her zaman üç harfle ifade edilirler ve üçüncü harf, ülkenin para biriminin ilk harfini gösterir. Pariteler çift olarak fıyatlandırılırlar bunun nedeni, her işlemde bir paritenin alınıp diğerinin satın alınmasıdır. Örneğin USDTRY= 1,4954 ilk döviz birimi olan USD temel birim olarak ikinci parite olan TRY ise karşı birim olarak bilinir. 

Burada belirtilen döviz birimi ise temel birim olan USD'den bir birim alabilmek için karşı birim olan TRY den ne kadar ödenmesi gerektiğini göstermektedir. Bu durumda temel para biriminin değer kazanılacağı düşünülmesi durumunda parite çifti satın alınır, temel para biriminin değer kaybediceği düşünülüyor ise o parite çifti satılır. Piyasada alış işlemi "long position", satış işlemi ise "short position" olarak ifade edilir.

Forex Piyasasında işlem Gören Paritelerin Günlük Dağılım Oranları (Nisan ortalamaları alınarak milyar dolar cinsinden hesaplanmıştır.)

Kaynak:   Kaynak:Bis Triennial  Central   Bank Survey  Foreign  exchange   and  derivatives  market activity December2007s.l0 

Spread ve Pip Nedir 

Diğer bir ifade ile kur makası olan spread bir dövizin alış ("ask", "buy") fiyatıyla satış ("bid", "seli") fiyatının arasındaki değer (pip) farkı anlamına gelir. Bu nedenle kar edilebilmesi için açılan pozisyonun spread farkını kapatıcak kadar değişim yapması beklenilmektedir. Pip ise paritelerin ölçü birimi anlamına gelmektedir. ("Percentage in Points) Örneğin USDTRY 1,4954-1,4956 olarak değişimi 2 pip hareket ettiğini göstermektedir. Broker firmaların uyguladığı spread oranları kendi aralarında farklılık gösterebilmektedir. 

Marjin ve Kaldıraç Sistemi Nedir

Kaldıraç sistemi forex piyasalarının en ilgi çekici yanıdır. Kaldıraç etkisi, yatırımcının yatırdığı para miktarının bir teminat olarak kabul edilip bu teminatla teminat oranından daha büyük işlemlerin gerçekleştirilmesi anlamına geliyor.

Bu yöntem yeni bir yöntem olmamakla birlikte emtia borsalarında gerçekleşen işlemlerde uygulandığı gibi FX bankalararası piyasalarda da uygulanmaktadır. Kaldıraç etkisinden yararlanıldığında bir işlem için kullanılan paradan daha yüksek değerde olan bir ürün miktarını ya da bir döviz miktarı ile işlem yapılabilmektedir.

Kaldıraç etkisi kullanılmadığı zaman örneğin EURUSD 1.3000 düşünürsek 1.300 dolar ile 1.000 Euro satınalınabilir .Euro değerlendikten sonra 1.000 Euro'yla mesela 1.320 Dolar alabildiğimizi varsayarsak 20 USD, yani % 1,54 kazanç sağlanmış olur. 1:10 kaldıraç sistemi kullanıldığını düşündüğümüzde ise 1.300 USD'yle 1.000 EUR yerine 10.000 EUR ile işlem yapılmış olur. Bu durumda kazanç 200 USD ye ulaşır. FX internet platformlarında broker firmaların sunduğu kaldıraç oranları genellikle 1:50, 1:100, 1:200 ve 1:400 oranlarına kadar çıkabilmektedir. 

Marjin ise aracı kurumların yatırımcılardan yapıcakları işlem karşılığında istedikleri teminatdır. Yapılan bir işlemde kullanılan kaldıraç işleminin 1:100 olduğunu düşünürsek aldığımız pozisyonun en az 100 de biri kadar teminat bulundurmamız gerekmektedir. 100 euro ile 1,4500'ten uzun Euro/Dolar pozisyonuna girdiğimizi düşünelim. Aldığımız pozisyonun kaldıraçtı değeri 10000 Euro'dur. 10000:100=100 ettiği için hesabımızda 100 Euro ya da bir diğer değişle 100 Euro x 1,4500= 145,00 dolar olması gerekmektedir. Marjin ve kaldıraç özellikleri yatırımcıya küçük teminatla yüksek miktarlarda pozisyon açma imkanı tanımaktadır. Bu durumda dikkat edilmesi gereken hesabın teminat altına düşmesi durumunda kapatılacağından teminat durumunun iyi ayarlanmasıdır. Önceki örnekte 145 dolarlık bir kontrat açıldığında 200 dolarlık bir teminatımızın bulunduğu varsayarsak marjin çağrısı yapılmasına 200-145=55 dolarlık bir miktar kaldığını gösterir. 1:100 kaldıraçta 100 dolar ile açılan hesapda 1 pip 1 $ ifade ettğine göre, paritenin 1,4500-55pip- 1,4545 e düşmesi hesabın teminat tamamla çağrısı görmesine neden olur. Yüksek miktarla teminat açma karı ve zararı eşit ölçüde arttıracağından yatırımcının kendi risk analizini doğru yapması gerekmektedir.