Forex Piyasasının
İşleyişi
Forex piayasası
işleyişine baktığımızda çoğunlukla döviz
işlemlerinin bankalar arası piyasa (interbank
market) denilen bir ağa yönlendirildiğini
görmekteyiz. Interbank market bütün büyük bankaların
birbirleriyle ticaret yaptığı büyük bir piyasadır ve
buna Foreign Exchange Market denir. Spot işlemler
olarak adlandırılan piyasada dövizler hemen
teslimatı olmak şartı ile ticaret yapılır. Fonvard
piyasalarda ise, kontratlar uzun dönem içinde
satmaya ya da almaya yöneliktir.
Foreign Exchange piyasasi
Stok Exchange piyasasının
aksine fiziksel alanda gerçekleşmez ama büyük ticari
banklar, FX brokerlar ve anlaşmacıların oluşturduğu
bir ağ oLarak tanımlanabilir. Londra, NY, Zürich,
Paris, Amsterdam, Tokyo gibi dünya finansal
merkezlerine dağılmıştır.
Ticaret yapanlar birbirlerine bilgisayarlar,
telefonlarla bağlanır. Swift bilgisayarı denilen
iletişim sistemi, bankaları ve brokerları dünyanın
her fınansal alanından birbirlerine bağlar. Ticaret
yapan bir kişi, Reuters ve Telerate gibi fınanasl
data kuruluşlarından fiyatları izler ve bir başka
ticaret yapan kişiyle ortak fiyat üzerinde anlaşmaya
varır. Her ne kadar anlaşmanın bu kısmı bir kaç
saniye içinde gerçekleşse de, dövizin asıl transferi
daha fazla zaman alır.
Foreks piyasasının
katılımcıları büyük bankalar, brokerlar, ticari
müşteriler çok uluslu şirketler ve zaman zaman
exchange rate dalgalanmalarını yumuşatmak için
piyasaya müdahale eden merkez bankalarıdır. Citibank,
Chase Manhattan, Bank America ve buna ek olarak
büyük Japon ve İngiliz ticari bankalari, FX
piyasasının fonksiyonunda çok önemli bir rol oynar.
FX piyasasındaki bankaların bu önemli rolüne örnek
vermek gerekirse, 20'den az banka %50'den daha fazla
FX işlemini bulundurmaktadır. Bunun nedeni ticari
bankaların FX piyasasina aracı olarak kendi kurumsal
müşterileri için katılması ve aynı zamanda kendi
hesaplari için de işlem yapması oalrak
gösterilebilir. Çoğu küçük bankalar ve büyük
bankaların yerel ofisleri bankalar arası piyasayla
direkt olarak irtibat etmezler. Genelde büyük bir
bankayla ya da kendi ana ofisleriyle kredi limiti ya
da kendi hesaplari aracılığiyla irtibat ederler.
Müşteriler büyük bankalarla direkt olarak ya da
küçük bankalar aracılığıyla iletişime geçerler.
Genel olarak, küçük bankalar yerel bankadan yabancı
döviz almasını isterler. Yerel banka bu emri büyük
ölçekli merkez bir banka ile yapar.
Gelişmiş
ülkelerdeki bankalar arası FX piyasası, FX
brokerlardan oldukça fazla yararlanmaktadır. Bu
brokerlar, yabancı dövizleri arz ve talep edenleri
bir araya getirmekte uzmanlaşmış firmalar ya da
bireylerdir. Bunlar, piyasanın diğer aktörleri
arasında uzlaştırıcı olarak rol oynarlar.
Bunun yanında
piyasa da spekülatörler bulunmaktadır, Exchange
rate'de her iki yönlü gerçekleşen değişimlerden kar
sağlamayı amaçlayarak piyasaya girerler ve
genellikle piyasaya likidite sağlayan
spekülatörlerdir. Speklüatörler Foreks piyasasında
piyasayı oluştururlar, onlar olmadan piyasa var
olamaz. Spekülatörlerin karları ya da kayıpları
önemli olabilir çünkü Exchange Rate' 1er bir işlem
gününde çok sayıda değişmektedirler.
|