TÜRKİYE – KAZAKİSTAN TİCARETİ

Türk sermayesinin dünyada en fazla yatırım yaptığı beşinci ülke olan Kazakistan, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra bağımsızlığını ka­zanan ülkeler arasında en derin ekonomik kriz yaşayan ülkelerden bi­riydi. Tabiri caizse büyük bir ekonomik çöküş yaşadı. Fakat başta petrol yel doğalgaz olmak üzere çok önemli kaynaklara sahip olması, kısa sürede ken­dini toparlamasında büyük etken oldu. Özelikle petrol fiyatlarındaki artış­la birlikte 1999'dan itibaren önemli bir kalkınma hamlesine geçildi. Bugün Kazakistan, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri içinde en-yüksek kişi ba­şı milli gelire sahip ülke durumunda. Sahip olduğu zengin maden, metal, mineral, doğalgaz ve petrol kaynakların dart çıkan ham maddelerin ulusla­rarası piyasa fiyatlarının son yıllarda giderek yükselmesi Kazakistan'ı gele­cekte uluslar arası arenada daha da önemli bir noktaya getirmesi bekleniyor. 

2006 yılında Kazakistan 61.9 milyar dolarlık dış ticaret gerçekleştirdi. 2005 ile kıyaslandığında bu yüzde 36'lık bir artış demek. Bunun içinde ih­racatın payı 38.3 milyar dolar iken ithalatın payı ise 23.6 milyar dolar ola­rak gerçekleşti. Ekonomide canlılığa bağlı olarak Kazakistan'a yoğun bir yabancı yatırım ilgisi de mevcut. 1993'ten bu yana Kazakistan'a gelen doğ­rudan yabancı sermaye 50 milyar doları aştı. Yabancı yatırımların çoğu ABD, Hollanda, İngiltere, İtalya ve Çin'den çeken Kazakistan, 2006'da 6 milyar doların üstünde yabancı yatırım çekti.

Bağımsızlığı kazandıktan sonra Kazakistan'ı ilk tanıyan ülke olan Türki­ye ile olmuştu. Bu yüzden ele iki ülke arasında sıcak bir ilişki söz konusu. İkili ticari ilişkilerimizin başladığı 1992 yılından bu yana, Kazakistan'a ihracatımız 1999 yılına kadar sürekli bir artış eğilimi izledi. 1999'da ise, Rusya Federasyonu'nda 1998 yılında yaşanan mali krizin etkisiyle önemli ölçüde geriledi. 1992 yılında 19 mil­yon Dolar olan ihracatımız 1998 yı­lında 214 milyon Dolara ulaşmış ve genel ihracatımızın yüzde 0,8'ini oluşturmuştu. 2000-2001 yıllarında 120 milyon dolar düzeyinde gerçekleşen ihracatımız, 2002 yılından itiba­ren tekrar artış eğilimine girmiş ve 2003-2004, 2005 ve 2006 yıllarında sıra­sıyla 233, 353, 459 ve 694 milyon dolar olarak gerçekleşti. 

Kazakistan hükümeti tarafından açıklanan, yatırım için öncelikli alan­larda iki ana başlık ön plana çıkıyor. Altyapıda, demiryolları, karayolları, havaalanları, deniz ve nehir limanları, köprüler ve geçitler, termal elektrik santralleri, elektrik hatları ve telekomünikasyon ağlan ön plana çıkarken, imalat sektöründe tekstil ve konfeksiyon, mobilya, tarım ürünleri işleme, gübre, balıkçılık, çocuk gıdası, şekerleme, içecek, şarap, yüksek teknolojili ekipmanlar, otomotiv, elektrikli aletler, ev aletleri, ilaç, veteriner malzeme­leri, parfüm ve kozmetik, yüksek teknoloji ile demir ve alüminyum işleme, yapı malzemeleri, atık yönetimi ön plana çıkıyor. 

Türkiye-Kazakistan ikili ticaret