TÜRKİYE – KIRGIZİSTAN TİCARETİ
Kırgızistan'm diğer Orta Asya devletleri arasında en dikkat çekici
özelliği. piyasa ekonomisine geçişte en liberal
ekonomik reformları uygula-yan ülke olması. 1998'de
Dünya Ticaret Örgütü üyeliğine kabul edilen
Kırgızistan, aynı zamanda Bağımsız Devletler
Topluluğu (BDT) ülkeleri arasında bu örgütün ilk
üyesi olmayı da başardı. Ayrıca Kırgızistan halen
Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan tek Orta Asya ülkesi
olarak da çevresindeki ülkelerden farklılaşıyor.
Fakat tüm bunlara rağmen yabancı yatırımcıların
hızını kesen ciddi sorunlar da söz konusu.
Kırgızistan'da vergi sisteminin karması , vergi
sayısının fazlalığı vergi kontrolünden sorumlu
birimlerin fazlalığı ve kontrol amaçlı ziyaretlerin
sıklığı, iş çevreleri için hem maliyet artışına hem
de zaman kaybına neden oluyor.
Kırgızistan'da halen 200 Türk firmasının toplam 300 milyon doları
aşan yatırımı bulunuyor.
Kırgızistan'daki Türk sermayeli yatırımlar içecek, pet perform,
bisküvi, şekerleme, çikolata gibi çeşitli gıda
ürünleri, mobilya, temizlik maddeleri, çay, un, tuz,
şeker, boya, pvc ve plastik boru, yapı malzemeleri
üretimi ile alışveriş merkezi işletmeciliği,
marketçilik, bankacılık, matbaa, turizm acenteliği,
eğitim işletmeciliği, inşaat gibi çok çeşitli
alanlarda faaliyet gösteriyor.
Türkiye ile Kırgızistan arasında ikili ticarette denge geleneksel
olarak Türkiye lehine fazla şeklinde gerçekleşiyor.
Buna rağmen iki ülke arasında ticari ilişkiler
beklenenin oldukça altında denilebilir. Öyle ki,
2005 yılında ikili ticaret hacmi ilk defa 100 milyon
dolar seviyesini aştı ve 2006'da 159 milyon dolar
olarak gerçekleşti.
Kırgızistan'a ihracatımız 2000'den itibaren artış içinde. 2005
yılında ise 89 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Kırgızistan'dan ithalatımız ise 2002'de 1.7 milyon dolara kadar
yükselse de, gerileyerek 2003'te 11 milyon dolar,
2004 ve 2005 yıllarında 13 milyon dolar
Türkiye-Kırgızistan ikili ticaret
|
İhracat |
İthalat |
toplam |
Denge |
2002 |
24 |
18 |
42 |
6 |
2003 |
41 |
11 |
52 |
30 |
2004 |
75 |
13 |
88 |
62 |
2005 |
90 |
14 |
104 |
76 |
2006 |
132 |
27 |
159
|
105 |
Kırgız Cumhuriyeti'ne ihracatımızda, halılar, değerli taşlar,
plastik eşya, makine ve cihazlar, mobilyalar ve
tekstil mamulleri önemli yer tutarken, bu ülkeden
ithalatımızın temel kalemlerini ise sebze- meyve,
ham deri ve örme giyim eşyası oluşturuyor.
Kırgız Cumhuriyeti Milli İstatistik Komitesi verilerine göre
Türkiye Kırgızistan'ın ithalatında Türkiye sahip
olduğu yüzde 2.3 lük payla Rusya, Kazakistan, Çin.
Halk Cumhuriyeti, ABD, Özbekistan ve Ukrayna'dan
sonra 7'inci sırada yer alıyor.
2007-2010 yılları arasında yıllık yüzde 7 büyüme hedefi olan
Kırgızistan'da yabancı yatırımlar için en çekici
nokta geniş bir yatırım imkanına sahip olması.
Ülkede ulaştırma altyapısından hidroelektrik
enerjisine, gıda üretiminden tarıma kadar hemen her
alanda önemli yatırım olanakları bulunuyor
|