TÜRKİYE – TÜRKMENİSTAN TİCARETİ
Türkmenistan, yatırım ortamının henüz
yeterince gelişmemiş olmasına rağmen, Türk
yatırımcılarının Orta Asya'da en fazla, yatırım
yaptığı ülkelerin başında geliyor. Türkmenistan'da
özellikle enerji sektörü yabancı yatırımcılar için
önemli bir potansiyel barındırmasına rağmen, bu
sektörde Türkiye'ye giren yabancı sermaye oldukça
düşük. Bunun nedeni ise Türkmen hükümetinin enerji
sektöründe oldukça korumacı bir tutum sergilemesi.
Buna karşılık, Türkmenistan özellikle son yıllarda
tekstil alanında yabancı sermaye çekmede daha
başardı bir performans çiziyor. Başta Türk
şirketleri olmak üzere dünyanın dört bir yanından
birçok şirketin Türkmenistan'da tekstil yatırımları
bulunuyor.
Türkmenistan'da ekonomik büyüme doğalgaz ihracatına bağlı olarak
değişiyor. 1989 yılında 89.9 milyar metreküp olan
doğalgaz üretiminin 1997 yılında 1 7.3 milyar
metreküpe düşmesi GSMH'nın yüzde 60 oranında
azalmasına neden olmuştu örneğin. 1998'den itibaren
özellikle de doğalgaz üretimindeki artışa bağlı
olarak GSMH'da yükselmeye başladı. 2001-2006 yılları
arasında GSMH'deki büyüme 'ise yıllık ortalama yüzde
20'yi geçti.
2006 yılında Türkmenistan'ın dış ticaret hacmi, yüzde 9.1 oranında
artarak 9.3 milyar dolar gerçekleşti. İhracat ve
ithalata tek başlarına bakarsak, ülkenin
ihracatı, 2005'e kıyasla yüzde 9.7 artarak 5.4
milyar dolara çıktı. İhracattaki en önemli payı
doğalgaz ihracatı oluşturuyor.
İthalat ise 2005'te 3.6 milyar dolar seviyesinde iken, 2006 yılında
yüzde 8.2 artarak 3.9 milyar dolara çıktı.
Türkmenistan'ın başlıca ithal ürünleri makina-teçhizat,
hazır gıda ürünleri ile alkollü ve alkolsüz
içecekler dahil tüketim malları, ulaşım araçları ve
kimya sanayi ürünleri olarak dikkat çekiyor.
Türkmenistan İstatistik Enstitüsü ülkeler bazında
dış ticaret verilerini açıklamamasına rağmen,
ülkenin 2006 yılında Türkiye'nin ithalat yapılan
ülkeler arasında birinci, ihracat yapılan ülkeler
arasında ise dördüncü sırada olduğunu belirtildi.
2006 yılı sonu itibariyle Türkmenistan'daki toplam yabancı yatırım
miktarının 2.6 milyar dolar değerinde olduğu tahmin
ediliyor. Economic Intelligence Unit'in (EIU)
tahminlerine göre ise son yıllarda Türkmenistan'a
yapılan yabancı yatırım mikatrı yıllık ortalama 300
milyon ile 350 milyon dolar arasında değişiyor.
Türkmenistan'daki Türk yatırımının tutarı ise 250
milyon doların üstünde. Bu miktarın büyük bölümünü
tekstil alanındaki yatırımlar oluşuyor.
Türkiye-Türkmenistan ikili ticaret
|
ihracat |
İthalat |
toplam |
Denge |
2002 |
110 |
106 |
216 |
4 |
2003 |
170 |
124 |
294 |
46 |
2004 |
215 |
176 |
391 |
39 |
2005 |
181 |
161 |
342 |
20 |
2006 |
281 |
190 |
471
|
91 |
|