Aktif Maliye Politikası
Önündeki Güçlükler
Toplam Talep
Üzerindeki Şokları Maliye Politikası Niçin anında
Nötürleştiremez?
Zaman
Gecikmeleri
Toplam talebin
değiştiğin anlamak için zaman gerekir. Milli üretim üzerine
istatistiksel sağlam veriler toplamak 6 ay alır. O anda dahi
haberimizi olsa maliye politikasını değiştirmek zaman alır. Uzun
dönemli harcama planları örneğin hastane yapımı ya da savunma
harcamaları bir gecede değiştirilemez.
Belirsizlik
Hükümet maliye
politikasının ne oranda değiştirileceğine karar verirken iki
önemli belirsizlik kaynağı ile karşı karşıyadır. Birincisi, bazı
anahtar faktörlerin boyutlarını bilemez. Çarpan gibi sadece
geçmiş verilerden tahmini olarak çıkarılan değerler eldedir.
İkincisi, maliye politikasının tam etkilerini göstereceği anda
toplam talebin ulaşılabileceği düzey hükümetçe tahmin
edilmelidir. Şu anda yatırımlar düşük fakat hızla artmak
eğilimindeyse genişleyici maliye politikası izlemeye başlamak
gereksiz olabilir.
Otonom talep
üzerindeki uyarılmış etkiler
Basit
modelimiz yatırım talebini ve tüketim talebinin otonom kısmını
olduğu gibi almaktadır. Fakat bu sadece olayı basitleştirmek
içindir. Maliye politikasındaki değişiklikler otonom talebin
diğer unsurları üzerinde nötrleştirici bir etki yapabilir.
İşsizliğin
Sürekli Olması Durumunda Hükümet Niçin Mali Genişleme Sağlamaz?
Bütçe Açığı
Üretimin
düşük, işsizliğin yüksek olması durumunda bütçe açığı büyük
olacaktır. Mali genişleme bu açığı daha da büyütür. Hükümet,
geniş açıkların enflasyona yol açacağı korkusuyla mali genişleme
sorumluluğunu üstüne almayı kabul etmeyecektir yada büyük bir
açığın enflasyona sebep olacağı düşüncesiyle kabul etmeyecektir.
Belki de tam
istihdamdayız!
Basit modelimiz
gönülsüz olarak işsiz, aslında çalışabilecek kaynaklar olduğunu
varsaymaktadır. Üretim talep bazında belirlenmektedir. Mali
genişleme toplam talep ve üretimi arttıracaktır. Buna rağmen
farz edelim ki, potansiyel hasıla da uzun dönem tam dengede
olalım. İnsanlar ve makineler sadece şu andaki ücret ve
kiralardan dolayı hizmet vermeyi arzu etmedikleri için işsiz ve
boş beklemektedir. Bu durumda mali yönden uyarılmış toplam
talebin genişlemesi ile emilecek boş kaynaklar yok demektir.
Hükümet işsizlik ve düşük hasılanın sebebini toplam talebin
düşmesinden ziyade, çalışmaya ve üretmeye olan isteksizlik
olduğuna inanırsa, genişlemeci maliye politikasının gereksiz
olduğu ortaya çıkacaktır.
|