Apple ve Motorola’nın Tarihçesi, Pazar Payı ve ABD
Örneği
ABD ve Japonya’da başlayan ve tüm dünyaya yayılan
telekomünikasyon alanının yeniden yapılandırılması
süreci, neo-liberal ekonomik öğretinin varsayımları
üzerinde şekillenmektedir. Bu varsayımlar
çerçevesinde her düzeydeki rekabet ekonomik büyüme
ve toplumsal refah için ön koşuldur, ayrıca bununla
bağlantılı olarak devletin ekonomik alandaki varlığı
ekonomik büyümeyi dizginleyici bir etkiye sahiptir.
Telekomünikasyon alanının rekabete açılmasının
verimliliği arttırmak yanında, altyapının
gelişmesini sağlayacağı, ekonomik gelişmeye yol
açacağı ve hizmetlerin kalitesini arttırarak,
toplumsal paylaşımı düzelteceği de beklenmektedir.
ABD ve AB, ekonomilerini bilgi ve iletişim
teknolojileri temelinde yeniden yapılandırırken;
gelişmekte olan ülkeleri ve onların genç-yenilikçi
geni kesimlerini sadece iyi kullanıcı-tüketici
konumunda tutmayı istemektedirler. 1970’lerden
itibaren ABD telekomünikasyon cihazlar ve hizmet
üreticilerini her yerde, özellikle de gelişmekte
olan ülkelerde yeni pazarlar aramaya yöneltmektedir.
Enformasyon toplumu düşüncesinin sorunların çözümüne
dair teknolojinin belirleyiciliği ve teknolojik
gelişmeye uyum önerisi, telekomünikasyon alanının
yeniden yapılandırılması sürecine egemen olan
senaryo içinde kabul edilmiş görünmektedir. Bu
sürece uyum sağlamak ve enformasyon toplumunun
getirilerinden faydalanmak için gereken politik
araçları oluşturmak, öncelikle merkez ülkeler,
ardından da çevre ülkelerin politik gündemlerinin en
başına oturmuş durumdadır. Bu duruma gelinmesinde
elbette, Dünya Ticaret Örgütü
(WTO),
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Dünya
Bankası (WB) gibi pek çok uluslararası kuruluşun
rolü vardır.
Motorola firması 1928 yılında pil üretimi ve
ürünleri ile başladığı macerası, 1965’lerde radyo ve
televizyon üretimi ile devam etmiştir. 1980
itibariyle mobil iletişim devrimi ile birlikte
Motorola’da mobil telefon pazarında yerini almıştır.
2000 yılında Motorola 50 milyonun üzerinde mobil
telefon satışına ulaşmıştır.263
Motorola'da diğer rakipleri gibi değişen pazar
yapısında sadece ürün üretmekle kalmayıp servisleri
ve uygulama mağazası gibi çözümleri de ürün ve
hizmetleri içerisinde yer vermeye devam etmektedir.
Bu noktada Motorola'yı Motorola Mobility ve Motorola
Solutions olarak kullanıcılarına çözümler sunmayı
hedefleyen bir firma olarak görebiliriz.
Yıllar İtibariyle Motorola Mobil Telefon Satış
Adetleri ve Pazar Payı
Yıllar |
Satış Adedi (Milyon) |
Pazar Payı |
2009 |
14,9 |
5.84 % |
2008 |
100,1 |
8.54 % |
2007 |
159 |
14.2 % |
2006 |
217,4 |
21.85 % |
2005 |
146 |
18% |
2004 |
31,8 |
16.39 % |
Kaynak: (Imran)http://www.mobileisgood.com/statistics.php
(20.09.2011)
ABD’nin
bilim alanındaki gücünü pekiştirdiği doğrudur. Ama,
zaman içinde görüldü ki, başka herhangi bir
düzenleme olmaksızın, örneğin, bilim sistemi ile
üretim sistemi arasında etkileşimi sağlayacak uygun
ortam ve mekanizmalar yaratılmadan ya da yaratılması
teşvik edilmeden; inovasyon sürecini destekleyecek,
rekabet öncesi sınaî araştırma ve geliştirmeler için
yeterli destek sağlanmadan, yalnızca bilimsel bilgi
havuzunu büyütmek ve bunu teşvik etmek, öngörülen
ulusal hedeflere ulaşmada yeterli olmamaktadır. Yine
görüldü ki, bilimsel bilgi birikiminin teknolojiye,
onun da ekonomik ve toplumsal bir faydaya
dönüştürülmesi ve bu sürecin var olan ekonomik ve
toplumsal sistemin ve uluslararası rekabetin
gerekleri doğrultusunda ve istenen hızda gelişmesi,
yalnızca pazar güçlerinin kendi tercih ya da
dinamizmleriyle çözülebilecek bir sorun değildir.
Motorola firması Motorola Solutions (Çözümleri) ile
ilgili 1979’dabaşlayıp ve 19 8 9 yılında
Six Sigma
(altı
sigma)
uygulaması ile birlikte; firma stratejileri
geliştirme, çalışanlara yardımcı bağlantılar,
maliyetleri azaltma, yeni iş modelleri oluşturma ve
şirket tarzına uyumlaştırılmış müfredatın dizayn
edilmesi ile atölye çalışmaları ve danışmanlık
sağlamaya başlamıştır.
Motorola son zamanlarda pazarda ciddi boyutlarda pay
kaybetmektedir. Motorola 2000’li yıllarda başlattığı
dünyaya yayılma sürecini ürünlerinin
geliştirilememesi ve pazarlarda ilgi görememesi
nedeniyle askıya almak zorunda kaldı. Teknoloji
firmalarının yaşamış oldukları en büyük sorunlardan
biriyle karşı karşıya kalarak pazarın ihtiyaçlarına
uygun ürünler sunamadı. Son zamanlarda çıkartmış
olduğu ürünlerin yapıları ve yazılımları açısından
bakıldığında Motorola firması çok büyük bir
taklitçiliğe girişmiş oldu. Ancak piyasa bunu çok
fazla kabullenmemekte ve Motorola’nın ABD dışındaki
Pazar payı ciddi bir şekilde düşmektedir. Rakiplerin
Motorola’nın önüne geçmiş olması da bu durumu
hızlandıran bir süreçtir. Özellikle ABD merkezinde
Apple firmasının pazara çok daha etkin ürünler
sürerek Motorola firmasının asıl kaynağını da
etkilemesi ve pazarı bölmesi sonrasında ABD
perakende kullanıcısı da gitgide Motorola ürünlerini
kullanmaktan vazgeçmekte ve tercihlerini daha fazla
Apple firmasının üretmekte olduğu
iPhone
ürünlerine yönlendirmektedirler. Ayrıca Motorola’yı
ABD’de ve Dünya’da etkileyen bir başka değişimde
Noname (Markasız veya çeşitli markalar) olarak
adlandırılan birçok Uzakdoğulu üreticinin artık
pazara girmesi ve ürünlerinde kaliteyle birlikte
uygun fiyatları sunmaları olmuştur. Birkaç yıl
öncesine kadar takip edilebilir ve tahmin edilebilir
büyük şirketlerin yanında yapacaklarının sınırı
olmayan ve maliyetleri tahmin edilemeyen birçok
Uzakdoğu firması piyasaya girerek pazarı daha fazla
bölmeye başlamışlar ve rakiplerinin pazar paylarını
ciddi bir şekilde etkilemeye başlamışlardır.
ABD’li bir dev firma olarak Apple firmasının ise
telefon pazarına girişi özellikle son zamanlarda
müzik teknolojisini mobil telefon pazarının
kapsaması sayesinde meydana gelmiştir. Apple asıl
olarak müzik çözümleri ve ürünleri pazarında
ipod’ları ile iyi bir satış grafiği yakalamış ve
Yönetim Kurulu üyesi ve Başkanı olan Steve Jobs ile
inovatif bir fikir; beyaz müzik çalar ve
kulaklıkları piyasa tarafından oldukça beğeniyle
karşılanmıştı. Ancak mobil telefonlarında birer
müzik çalar haline gelmesi sonucunda firmaya yeni
bir nish alan yaratma ihtiyacı doğdu. Bunu da İphone
ile son zamanlarda başarmış gibi gözükmektedir. 2007
yılında pazara ürünlerini sunduklarında ilk hafta
satış rakamlarına bakıldığında 500.000 adet gibi
yüksek rakamlara ulaştıkları görülmüştür.
Tüketicinin gözünde yaratılan İpod kültürü bu vesile
ile İphone kültürüne dönüştürülmüş ve firma sadece
bir ürün değil aynı zamanda sosyal bir statü ve
sosyal bir grubun parçası tüketiciler yaratmayı
başarmıştır. Özellikle yaratmış oldukları Web
tabanlı uygulamalar ve İphone cihazlara özel
uygulamaların Apple Store (Uygulama Mağaza)’sı
vasıtasıyla satılması tüketicilere fiziksel bir
ürünün yanında servis satışının da mümkün olduğunu
göstermiş, bu uygulamaları birçok firmaya da yeni
fikirler oluşturmalarına yardımcı olmuştur.268
Apple yaratmış olduğu telefonlar ile ilgi görmekten
öte oluşturduğu yeni fikir akımı ile ilgi görmeye
devam etmektedir. Bu yapısını sürdürebildiği sürece
ilgi azalmayacak gibi gözükmektedir. Bu ilginin bir
trend mi olduğu yoksa bu hızlı bir yükselişin
devamının gelip gelmeyeceği Apple firmasının
izleyeceği politikalara bağlıdır.
Mobil
Telefon Pazar |
Payları
(2009) |
Marka/Sıralama |
Pazar Değeri |
Pay |
1 - Nokia |
432 Milyon Dolar |
38 % |
2 - Samsung |
227 Milyon Dolar |
20 % |
3 - LG |
117 Milyon Dolar |
10 % |
4 - SonyEricsson |
57 Milyon Dolar |
5 % |
5 - Motorola |
55 Milyon Dolar |
5 % |
6-ZTE |
50 Milyon Dolar |
4.5% |
7 - Kyocera |
45 Milyon Dolar |
4 % |
8 - RIM (Blackberry) |
35 Milyon Dolar |
3.5% |
9 - Sharp |
29 Milyon Dolar |
2.6 % |
10 - Apple |
25 Milyon Dolar |
2.2 % |
Diğer |
56 Milyon Dolar |
5% |
TOPLAM |
1,130 Milyon Dolar |
|
Kaynak:(TomiAhonen
Almanac
2010 Released.)http://communities-dominate.blogs.com/brands/2010/02/phone-
market-shares-for-year-of-2009-and-last-quarter-2009.html
(09.06.2011)
Motorola açısından daha önceki yıllara bakıldığında
durumun daha parlak olduğu aşikardır. Apple ise
burada ancak diğer bölümünde yer bulabilmektedir.
Bunun nedeni Amerika dışında satışı önemsememesi ve
üründen daha çok yazılım satışı kanalına daha fazla
fokus olmasından kaynaklanmaktır.
|