Asgari
Geçim İndirimi Nedir, Asgari Geçim İndirimi Uygulaması
Gelir Vergisinin Mükellefi gerçek kişinin, en az
düzeyde geçimini sağlayabilmesi için gerekli
miktarın vergi dışı tutulmasıdır. Tüm gelir vergisi
sistemlerinde kabul edilmiş olan bu uygulamanın en
yalın gerekçesi, kişinin asgari düzeyde
yaşamını devam ettirmek için gerekli gelirin
vergilendirilmesi halinde bu yaşamı devam
ettiremeyeceğidir. Asgari geçim indiriminin hangi
esaslara göre saptanması gerektiği yoğun
tartışmalara sebep olmuştur. Bu konuda ileri sürülen
iddiaların hepsi değer yargılarına bağlıdır. Bazı
maliyetler asgari geçim indiriminin fizyolojik
asgariye bağlanması gerektiğini ileri sünnüşler,
diğerleri kültürel ve yerel farklılıkların da göz
önünde tutulması gerektiğini iddia etmişlerdir.
Asgari geçim indirimi hususunda ileri sürülen bir
başka iddia bu miktarı her toplumda bir ortalaması
olabilecek medeni asgariye bağlanmasıdır.
Asgari geçim indiriminin vergi toplama masraflarını
azaltmak Üzere toplumun asgari düzeyde gelir
sağlayan kişilerine uygulanması gerektiğini bazı
maliyeciler ileri sürmüşler de bu gerekçe ile
uygulanan indirim idari bir istisna saymak
gerekir.
Asgari geçim indiriminin saptanması esaslarına
ilişkin farklı görüşlere rağmen uygulamada götürü
Bir miktar ayrımsız herkesin gelirine
uygulanmaktadır. Bu miktar, asgari geçim ile her
zaman uyum göstermeyebilir. Nitekim Türkiye'de
yüksek hadlerde seyreden enflasyon sonucu asgari
geçim indirimi tutarları aşınmaya uğramış ve uzun
süreler değiştirilmemiştir. Asgari geçim indirimi
tutarının Türkiye' de tayininde devletin vergi
geliri ihtiyacı önemli bir rol oynamaktadır".
Gelirinin yetersiz olduğu durumlarda bu tutarın
artırması yoluna gidilememektedir.
Batı ülkelerinde götürü bir şekilde uygulanan asgari
geçim indiriminin yanı sıra bazı kişisel giderlerin
gerçek olarak indirilmesi kabul edilmiştir. Eğitim
ve sağlık giderlerinin gerçek olarak indirilmesi bu
alandaki olumlu bir gelişmeyi teşkil etmektedir.
Ülkemizde asgari ücretin vergi dışı
bırakılması, yani asgari geçim indirimi tutarına
esas olması isteği eskiden beri ileri sürülmektedir.
Asgari ücretin asgari geçim ile teorik olarak bir
ilişkisi yoktur. Bu konudaki en uygun gelişme asgari
geçim indiriminin giderek gerçek usule
kaydırmasıdır. Diğer bir ifade ile batı ülkelerinde
olduğu gibi götürü indirimin yanısıra bazı
giderlerin gerçek olarak indirimi hem vergi
adaletine hizmet edebilecek hem de gelir vergisinde
oto-kontrolü destekleyebilecektir. Asgari geçim
indirimi, matrah matrah ve vergiden vergi indirimi
olarak iki usulde uygulanabilmektedir. Matrahtan
matrah indiriminde asgari geçim indirimi gelirden
indirilir. Vergiden vergi indiriminde, asgari geçim
indirimi. tutarına tekabül eden vergi mükellefin
vergi borcundan düşülür
|