Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Avrupa Merkez Bankası’nın Görevleri

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi’nin temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır. Avrupa Merkez Bankası bu amaca yönelik ekonomi politikaları uygulamaktadır. Birliğin amacı yüksek istihdamı ve sürdürebilir bir büyümeyi fiyat istikrarını gerçekleştirerek sağlamaktır. AMB bu görevi yerine getirirken AB’nin ve ulusal hükümetlerin kurum ve organlarından talimat almaz.

“Büyüme oranının veya istihdamın arttırılması gibi hedefler yerine, fiyat istikrarının temel hedef olarak tespit edilmesinin en önemli nedenlerinden birisi, Sistem’in temel görevi olan para politikasının özellikle parasal istikrarı sağlama konusunda daha etkin olduğunun kabul edilmesidir. Fiyat istikrarı, Maastricht Antlaşması’nda öngörülen serbest rekabete dayalı piyasa ekonomisi prensibinin işlerliği bakımından da önem taşımaktadır.” (Makinist, 2005:38)

“Maastricht Antlaşması’na göre AMB’in dört temel görevi vardır:

-              Euro bölgesi için para politikasını tanımlamak ve yerine getirmek,

-              Euro bölgesi döviz işlemlerini idare etmek,

-              Euro     bölgesi üye devletlerinin döviz rezervlerini tutmak,

-              Ödeme sisteminin sorunsuz işleyişini temin etmek.” (The European Central Bank, 2006:13)

AMB Yönetim Konseyi kağıt para ihraç edilmesine yetkili tek organdır. Euro banknotlarının basımını AMB ve Ulusal Merkez Bankaları yapar. Madeni paraların basımını ise ulusal hükümetler yapar. Yine AMB Eurosistem için gerekli olan istatistiki bilgileri toplamak ile görevlidir. 

AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN SERMAYE YAPISI

Avrupa Merkez Bankası’nın başlangıç sermayesi Maastricht Antlaşması ile belirlenmiş olup, beş milyar EURO’dur. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Ulusal Merkez Bankaları’nın sermaye iştiraklerinden ve hisselerinden meydana gelmektedir. Bu hisseler devir ve rehin edilemez, haczedilemez. Her üye ülke Merkez Bankası’nın ödeyeceği sermaye payı o ülke nüfusunun AB nüfusuna, GSYİH’sinin de Avrupa Birliği GSYİH’sine olan oranların ortalamasına göre hesaplanmaktadır. Bu hesaplama için gerekli olan veriler her beş yılda bir ekonomik ve demografik göstergelere göre yenilenir. Sermaye miktarının arttırılmasına AMB Yönetim Konseyi karar vermektedir. Sermaye miktarı ise AMB’nin karşılaşabileceği riskler karşısında önlem olarak arttırılır.

“Avrupa Merkez Bankası’nda en büyük sermaye payı %24,5 ile Almanya’ya aittir. Diğer büyük pay sahipleri ise Fransa, İtalya, İngiltere ve İspanya’dır. AMB ayrıca, karlarının %80’ini üye ülke Merkez Bankaları’na verecek, %20’sini ise Banka’nın rezervlerine ilave edecektir. Euro alanının dışında kalan Ulusal Merkez Bankaları dağıtılan kârlardan pay alamamakta, buna karşın Banka zararlarından da etkilenmemektedirler.” (Yücememiş, 2005:117-118)

AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN UYGULADIĞI PARA POLİTİKASI

Merkez bankalarının uyguladığı para politikası ile para miktarı arasında doğrudan bir ilişki vardır. Uzun dönemde para miktarındaki bir artış, reel çıktı veya istihdam gibi değişkenler üzerinde herhangi bir etkide bulunmazken, genel fiyat düzeyini arttıracaktır. Bu olguyu temel alan AMB, uyguladığı para politikasında temel hedef olarak fiyat istikrarını belirlemiştir.

AMB Para Politikasının Amacı

Avrupa Merkez Bankası’nın para politikasının başlıca amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Fiyat istikrarı hedefiyle çelişmemek suretiyle aynı zamanda sürdürülebilir ve enflasyonist olmayan bir büyüme ve yüksek istihdamı gerçekleştirmek de Avrupa Merkez Bankası’nın amaçları arasında yer almaktadır.

“Fiyat istikrarının birincil amaç seçilmesinin çeşitli nedenleri vardır. İlk olarak, onlarca yıllık pratik deneyimlerin, yüzlerce iktisadi araştırmanın ve hakim ekonomik düşüncenin fiyat istikrarının iktisadi bekleyişlerin iyileştirilmesine ve vatandaşların yaşam standartlarının arttırılmasına yaptığı katkıyı ortaya koymasıdır. İkinci bir neden de para politikasının teorik temelleri, geçmiş deneyimlere ek olarak para politikasının ekonomideki fiyat düzeyi üzerinde kaçınılmaz bir biçimde bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bu yüzden orta vadede, sadece fiyat istikrarı, tek para politikasının yapılabilir amacı olma özelliğine sahiptir. Buna mukabil, fiyat istikrarı üzerinde olumlu etkileri bir yana, para politikası, reel değişkenler üzerinde sürekli bir etkiye sahip değildir. Bununla birlikte AB Antlaşması açık bir biçimde fiyat istikrarının sağlanmasını, AMB’nin birincil amacı olarak belirlemiştir.” (Karadağ, 2007:64)

AMB Para Politikasının Yürütülmesinde İzlenen İlkeler

Eurosistem’in operasyonel çerçevesi AB Antlaşması’nda 127. maddesinde yazılı ilkelere dayanmaktadır. Bunlar: kaynakların etkin dağılımını tercih eden serbest rekabete dayalı açık piyasa ekonomisi ilkesi, operasyonel etkinlik, eşit muamele ve uyum, merkezi olmayan uygulama, sadelik, şeffaflık, süreklilik, güvenlik ve maliyet etkinliğidir. Operasyonel etkinlik en önemli ilkedir. Operasyonel etkinlik kavramıyla tanımlanmak istenen, kısa dönem piyasa oranlarını etkileyen para politikası kararlarının hızlı ve etkili bir biçimde alınmasını ifade etmektedir.

Euro Bölgesi’nin neresinde olursa olsun, yerleşik olduğuna ve büyüklüğüne bakmaksızın finansal kuruluşlara eşit muamele edilmelidir. AMB operasyonları yönetir ve ulusal merkez bankaları da işlemleri yürütür. Sadelik ve şeffaflık, para politikası operasyonlarının perde arkasının doğru bir şekilde anlaşılmasını sağlar. Süreklilik ilkesi, para politikası operasyonlarına katılan merkez bankaları ile muhataplarının tecrübe kazanması için araçlarda ve prosedürlerde sık ve önemli değişikliklerden kaçınmayı hedefler. Güvenlik ilkesi, Eurosistem’in finansal ve operasyonel risklerinin asgaride tutulmasını gerektirir. Maliyet etkinliği, operasyonel giderlerin hem Eurosistem hem de muhatapları için düşük tutulması demektir.

“AMB’nin para politikası stratejisinde fiyat istikrarı bir orta dönem hedefidir. Bunun anlamı fiyatlarda ortaya çıkan anlık geçici dalgalanmalar dikkate alınmayacak ve bu amaçla herhangi bir politika değişikliğine gidilmeyecektir. Diğer bir nokta ise AMB’nin fiyat istikrarı hedefinde enflasyon için üst sınırın açık bir biçimde sıfırdan yukarı ve %2’den aşağı ancak %2’ye yakın olması kararlaştırılmış tek başına bu amacın her zaman gerçekleştiği anlamına gelmemektedir. Aynı zamanda deflasyonist bir eğilimde fiyat istikrarı amacına ters düşecektir. Tek para politikası tüm Euro alanı için geçerli olacak tek bir bölgesel ya da ulusal gelişmeye yönelik olmayacaktır. Euro bölgesi Ulusal Merkez Bankaları’nın hedefi enflasyon konusunda alınan bu kararla uyumludur.” (Genç, 2004:27)

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri