Götürü Kazanç Usulü

Gelir vergisine esas teşkil eden kazançların götürü usulde vergilendirilmesidir. Türk vergi sisteminde gelir vergisi kanununa göre serbest meslek, ticari kazanç ve ücretlerde elde edilen kazançların götürü biçimde vergilendirilmesi gibi. 

Götürü Ücret

Önceden belirlenen bir işin yapılıp bitirilmesi karşılığında işçiye ödenmesi kabul edilen ücrettir. İşçi, zaman esasına göre ücret sisteminde olduğu gibi herhangi bir zaman sının ile bağlı değildir. Belirlenen işi bitirdiği an kararlaştırılan ücrete hak kazanmaktadır. 

Götürü ücret işçinin verimini arttırmayı amaçlayan bir ücret sistemidir. Verim artışını teşvik eden parça başına ücret, primli ücret sistemlerine göre uygulamada götürü ücret sistemine daha az rastlanmaktadır. Özellikle vardiya esasına göre çalışan işyerlerinde postaların işe başlama ve işi bitirme saatleri önceden belirlendiğinden götürü ücret sis­temini uygulama olanağı yoktur

Ücretin götürü olarak saptanmış olması işçinin İş yasasından doğan haklarını ortadan kaldırmamaktadır. Örneğin, günlük veya haftalık iş sürelerini sınırlayan hükümler götürü ücret esasına göre çalışan işçileri de ilgilendirmektedir. Bunun gibi ücretli tatil hakkından yararlanma, tatil günlerinde çalışan işçiye zamlı ücret verilmesi gibi hükümetten götürü ücretle çalışan işçiler de yararlanmaktadır. Keza en az (asgari) ücretin götürü Ücretle çalışanları da kapsadığı kuşkusuzdur. 

Götürü Vergilendirme 

Matrahın belirlenip vergi tarifesinin uygulanması ve vergi borcunun hesaplanması, yani vergi borcunun idare tarafından hesaplanması, verginin tarhıdır. Verginin tarh işleminde, bu işlemin yapılması ya vergi yükümlüsüne ya da vergi idaresine bırakılır. Birinci usule beyan (bildirim) ilkesi denir ve tüm vergi sistemlerinde gittikçe gelişen bir ilkedir. ikinci usulde ise vergi matrahının tayin ve tespiti vergi idaresine bırakılır. Bu sistemde, ya bütün yükümlüler için belli esaslara bağlanarak vergi tarhı yapılır veya beyana dayanan vergi olmasına rağmen yükümlünün sadece kendi vergi beyan görevini yerine tamamen veya kısmen getirmemiş olması halinde uygulanır. 

Götürü vergilendirme, vergi tarhında belirtilen ikinci, yani idarenin matrahı tespiti esasının uygulanmasıdır. Ancak, idarenin doğrudan takdir usu­lünden farklı durumdadır. Götürü vergileme ile, bütün bir yükümlü grubunun veya meslek erbabının belirli koşullar altında ödeyeceği belli bir vergi saptanmaktadır. Bu bakımdan götürü usul genel ve objektiftir. Bununla beraber götürü vergilendirmede vergi yükümlüsü veya yükümlüleri ile vergi idaresi arasında bir pazarlık da söz konusu olabilip, bunun sonucunda belirlenen vergi miktarı kadar vergiyi vergi yükümlüsü ödemektedir. Götürü vergileme, daha çok ülkenin sosyal, kültürel ve ekonomik koşulları ile daima beyan esasının uygulanmasına olanak vermeyen durumlarda uygulanmaktadır. Yükümlünün sosyal, mali durumu beyan esaslarını yerine getirmeye elverişli olmadığı gibi, vergi idaresinin beyana dayanan biçimde vergi tarh etmesi de sosyal, ekonomik mali sorunlar yaratabilir. Bu gibi durumlarda o yükümlüler için gerçek usulde beyan yerine, götürü olarak belli miktar verginin vergi idaresine ödenmesi gerek yükümlü gerek idare için daha yararlı sonuçlar doğurabilir. Götürü usul, özellikle Fransa olmak üzere Kara Avrupa’sında yaygın biçimde uygulama alanı bulmuştur. Türk vergi sisteminde de oldukça geniş bir uygulama alanı gelir vergisinde yer almaktadır. Gelir vergisinde ticari kazanç ve serbest meslek kazancı dolayısıyla gelir vergisi mükellefi olanlar gelir vergisi kanununda belirtilen genel ve özel şartlara haiz olmak koşuluyla götürü biçimde vergilendirilirler.