Üretim faktörlerinin ucuz olduğu, kayıt dışılığın yüksek olduğu belirli bir ekonomide faaliyet gösteren firmalar, düşük fiyatlarla uluslararası piyasalara girebilirler. Böylelikle rakiplerine göre daha yüksek maliyete katlanarak fiyatını yüksek olarak belirleyen firmaların piyasadaki faaliyetlerine devam etmeleri zora girebilecektir. Bu durumda rekabet gücünü korumak isteyen firmaların ürün farklılaştırması ve zaman liderliği stratejilerini izlemeleri faydalı olabilecektir. Bu stratejilerden ürün farklılaştırması anlamında kalite, önemli bir rekabet aracı olarak ortaya çıkmaktadır. Kaliteli bir ürüne tüketiciler tarafından daha yüksek bir değer atfedilebilmesi, rekabet gücünün kazanılması için avantaj sağlayabilecektir. 

Özellikle 1980’li ve 1990’lı yılların en önemli rekabet araçlarından biri, kalite olarak belirtilmektedir. İlgili dönemlerde yapabildiğini satan firmaların yerini, satabildiğini yapan firmalar almıştır. Bununla birlikte söz konusu dönemlerde firmalar, kazançlarını artırmaktan ziyade varlıklarını sürdürebilmek için kaliteye önem vermişlerdir (Erkekoğlu, 2008: 45).

Günümüzde firmaların uluslararası piyasalarda ürünlerini rahatlıkla satabilmeleri için çeşitli kalite belgelerine sahip olmaları gerekmektedir. Özellikle belirli bir entegrasyon içerisinde firmaların faaliyet gösterebilmesi, bu belgelerin varlığına bağlanmaktadır. Söz konusu kalite – standart belgelerini almak, başlangıçta firmalar için yüksek bir maliyet gerektirebilmektedir. Ancak katlanılan maliyetler sonucunda üretim ve satış sırasına yaşanan aksaklıkların azalması, üretim standartlarının yakalanması ve elde edilebilecek diğer kazanımlar, uzun vadede maliyetleri düşürücü etkiler oluşturabilmektedir. Sonuç olarak maliyetlerin düşmesi ve buna bağlı olarak oluşacak verimlilik artışları, iktisadi birimin uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü olumlu etkileyebilecektir. 

Yenilik ve Teknolojik İlerleme 

Yenilik, yeni bir ürün veya üretim süreci oluşturabilme ya da mevcut bir ürünün veya üretim sürecinin geliştirilmesidir (Yılmaz, 2003: 2). Burada yeni bir üretim sürecinin bulunması ve üretim sürecinin geliştirilmesinden kasıt, daha az girdiyle aynı nitelikte ve nicelikte ürün üretilebilmesi veya aynı miktarda girdiyle aynı nitelikte daha fazla ürün üretilebilmesidir. Bununla birlikte genel olarak ürün ve süreç yeniliği arasında önemli bir ilişki vardır. Belirli bir piyasa yapısı içerisinde söz konusu olabilecek yeni bir ürün, satıcı kesim için ürün yeniliği arz edebilecekken, bunu üretimde kullanan üretici kesim için süreç yeniliği arz edebilir. 

Yenilik, uluslararası piyasalarda üretimi yapılan mal ve hizmetlerin sürdürülebilir bir şekilde talep bulabilmesi için önem taşıyan bir faaliyettir. Üretmiş oldukları ürünleri tüketici gereksinimlerine göre yenileyemeyen firmaların piyasada faaliyet gösterebilmeleri zora girebilir. Bu çerçevede yenilik, rekabet gücüne sahip olunabilmesi ve sağlanan rekabet gücünün sürdürülebilmesi anlamında önemli bir unsurdur. Yenilikle uluslararası rekabet gücü arasında şu üç önemli bağlantının olduğu belirtilmektedir (Çoban: Archibugi ve Michie, 1998: 323).

>   Üretim sürecinde yapılan yenilikler, üretim maliyetlerini azaltmakta ve dolayısıyla ürün fiyatlarını düşürerek uluslararası rekabet gücünü artırabilmektedir. 

>   Ürünlerde yapılan küçük ölçekli yenilikler, ürün kalitesini yükselterek, hem yurtiçi hem de yurtdışı piyasalarda ürüne karşı olan cazibeyi artırmaktadır. 

>   Ürünlerde yapılan kapsamlı yenilikler, uluslararası piyasalardaki rakiplerin ilgili mala yönelmesini zorlaştıracağı için firmalar, kısa vadeli de olsa monopolcü bir kazanç elde edebileceklerdir. 

ABD Rekabet Gücü Konseyi’ne göre, rekabet gücünün belirlenmesinde söz konusu olan faktörler, zaman içerisinde değişime uğramıştır. Kalite ve düşük üretim maliyetleri, 20. yüzyılın son dönemlerinde önemli bir rekabet gücü belirleyicisi iken, günümüzde bu unsurların rekabet gücü üzerindeki etkisi azalmıştır. Konseye göre günümüzde rekabet gücü kazanılabilmesi için, yenilik yeteneğine sahip olunması ve bu yetenek doğrultusunda geliştirilen mal ve hizmetlerin rakiplerden önce piyasaya sunulması gerekmektedir. Bu düşünce de yeniliğin artık bir üretim faktörü olarak kabul edilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır (Atik, 2005: 11). 

Yeniliğe paralel olarak rekabet gücü kazanılması konusunda önemli olan bir diğer faktör de teknolojik alandaki ilerlemelerdir. Zaman içerisinde talebin artmasına paralel olarak piyasaya yeni firmaların girmesi, küresel çapta yaşanan rekabeti hızlandırmaktadır. Bu bağlamda teknolojik değişme ile birlikte farklılık yaratabilen firmalar, rekabet süreci içerisinde söz sahibi olabileceklerdir (Uysal, 2000: 7). 

Uluslararası piyasalarda teknolojik işbirlikleriyle daha fazla ilgilenen firmaların yeni gelişen teknolojilere daha rahat adapte olması ve diğer firmalara kıyasla daha rekabetçi bir yapı kazanabileceği söz konusu olmaktadır. Ayrıca, teknolojik gelişmelerin daha ileri bir safhasında olan firmaların rekabet edebilirliğinin, daha geri safhadakilere kıyasla fazla olacağı belirtilmektedir (Kumar ve Chadee, 2002: 8).