|
Keynes'in İstihdam Teorisi
Ücret ve fiyat
esneklinin, para piyasasında yarattığı servet etkisi yoluyla
kendiliğinden tam istihdam dengesini gerçekleştirdiği özel
durum. tık defa Keynes tarafından ortaya atılmış ve bu nedenle
Keynes Etkisi olarak adlandırılmıştır. Emek piyasasında (ortaya
çıkan arz fazlalığının parasal ücretlerin düşmesine yol
açması halinde, ortaya çıkacak talep yetersizliği fiyatlar
genel düzeyini de düşürecek, böylece reel ücretlerde bir
değişiklik olmayacağından, bu yolla istihdam düzeyi
artmayacaktır. Ancak fiyatlar genel düzeyinin düşmesi para
piyasasında para stokunun reel değerini yükseltecek, bu ise
tahvil talebinin artmasına yol açacaktır. Tahvil fiyatlarının
yükselmesi, faiz oranlarının düşmesi, mal piyasasında
yatırımların, dolayısıyla toplam talebin artışını
sağlayacaktır. Böylece ekonominin kendiliğinden tam istihdama
ulaşması mümkün olabilecektir.
Keynes
etkisinin işlemesini engelleyen iki durumdan biri faize karşı
esnek olmayan yatırım talebi, diğeri ise faize karşı sonsuz
esnek olan likidite tercihidir. Birinci durumda faiz oranları
Keynes etkisi ile düşse bile yatırımlar artmayacak, ikinci
durumda ise ekonomi likidite tuzağında olduğu için faiz
oranlarının düşmesi mümkün olmayacaktır. (Ayrıca, bk. Likidite
Tuzağı).
Keynes Planı
1944 yılında yeni bir
uluslararası para sistemi oluşturmak üzere toplanan Brethon
Woods Konferansı'na İngiltere tarafından sunulan ve ünlü İngiliz
iktisatçısı J..M.. Keynes'in hazırlamış olduğu plan. Keynes
Planı öncelikle bir Uluslararası Kliring Birliği'nin
kurulmasını öngörüyordu. Bu kuruluş bankor (Bancor) adlı bir
para çıkartacak uluslararası rezerv ihtiyacını karşılayacaktı.
Plana göre tüm paraların ve altının değeri bankor cinsinden
tanımlanacaktı. Birlik bankor karşılığı sınırsız altın satın
alabilecek fakat, altın satmayacaktı. Her üye ülkenin
Uluslararası Kliring Birliği'nde bir kotası olacak ve dış açık
veren ülkeler kotalarının büyüklüğüne göre altın ve bankor
cinsinden kredi alabilecekti. Borçlanılan tutar arttıkça, kredi
faiz oranları da artacaktı. Ödemeler bilançosu fazla veren
ülkeler, açık veren ülkelere kredi olarak verilmek üzere,
rezervlerinin bir bölümünü fon'a yatırmaları gerekiyordu.
Bretton Woods Konferansı'nda Keynes Planı reddedilmiş ve onun
yerine ABD tarafından önerilen White Planı kabul edilerek, yeni
uluslararası para sisteminin bu doğrultuda oluşması
kararlaştırılmıştır.
|