Kotasyon Nedir, Kotasyon Borsa

Kotasyon, menkul kıymetler borsalarındaki sürekli işlem görmesi talep edilen sermaye piyasası araçlarının ilgili borsa yönetmeliklerindeki şartları taşımaları durumunda ilgili Pazar listesine kayıt edilmesi ve işlem görmesinin kabul edilmesidir. 

Menkul kıymetler borsalarında alım satıma konu olabilecek sermaye piyasası araçlarının, ilgili borsa yönetmeliğinde işleyiş esasları belirlenen pazarlara kote edilmiş olması şarttır. Bir ortaklığın borsa kotuna alınan sermaye piyasası aracı, kota alındığı ilgili pazarda işlem görür.

Bir ortaklığın, borsanın bir pazarına kote edilecek sermaye piyasası araçlarının sahiplerine eşit haklar vermesi gerekir. Yönetime katılma, yönetim kuruluna üye seçme, oy kullanma, kardan pay alma, tasfiyeden pay alma bakımından farklı haklara sahip ortaklık hakkı taşıyan menkul kıymetler aynı işlem bölümünde işlem görmez. 

 

Dünya’da uygulanan kotasyon (listeye alma) kriterleri, Kotasyon Şartları

 

Dünya’daki belli başlı büyük borsaların listeye alma (kotasyon) kriterleri incelendiğinde bunların sayısal ve sayısal olmayan kriterler olmak üzere iki grupta toplandığı gözükmektedir. 

Sayısal Kriterler

Şirketin özkaynak tutarı, şirket karlılığı, işlem miktarı, şirketin piyasa değeri, ortak sayısı, hissenin piyasa fiyatı, şirketin faaliyet süresi, halkın elindeki hisse sayısı veya halka açıklık oranı

Sayısal Olmayan Kriterler

Şirketin son üç yıllık bağımsız denetimden geçmiş mali tabloları, içeriği borsalarca belirlenen borsada işlem gören taahhütnamesinin şirketlerden talep edilmesi, şirketin ana sözleşmesinin sermaye piyasası kanunu ve borsa yönetmelikleri ile çelişen hükümler içermemesi, şirketin ürünlerinin mevcut ve potansiyel Pazar imkanlarının genişliği, şirketin geleceğe ilişkin planlarının olumlu olması, yöneticilerinin iş tecrübesi ve niteliksel özelliklerinin yeterli olması, şirketin yeni ürün sunma ve keşfetme kabiliyeti açısından yeterliliği

Kotasyon Çeşitleri (Sistemleri)

Kotasyon sistemleri tam ve kısmi kotasyon sistemleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Her iki sistemde de kotasyon başvuruları ilk ve ilave kotasyon şeklinde yapılmaktadır.

Tam Kotasyon Sistemi

Kota giriş tarihi itibariyle, şirketin menkul kıymetlerinin ilk kez kote edilecek olması durumunda; ortaklık hakkı veren menkul kıymetin tamamının, kotta menkul kıymetleri bulunan şirketlerin aynı tür yeni menkul kıymet ihraç etmesi durumunda ise, kottaki tutarı mevcut duruma tamamlayacak şekilde kotasyon yapmalarıdır.

Kısmi Kotasyon Sistemi

Başvuru tarihi itibariyle, ortaklık hakkı veren menkul kıymetlerin sadece bir kısmının kota alınmasıdır. Örnek verilecek olursa, XYZ şirketinin sermayesi 1-5. tertip hisse senetleri ile temsil ediliyorsa ve şirket yalnızca 5. tertip hisse senetlerini halka arz etmişse, bu durumda kotasyon başvurusu bu tertip hisse senetleri için yapılır.

 

Kaynak: İMKB yayınları