|
Kredi Nedir, Kredi Çeşitleri ve Kredi Araçları
Kredi,
belirli bir miktardaki satın alma gücünün, bir geri ödeme
vaadine dayanılarak, belirli bir bedel karşılığında, belirli bir
süre için başka şahısların emrine verilmesidir. Krediyi kısaca
“zaman içinde mübadele” olarak tanımlayan iktisatçılarda vardır.
Görüldüğü
gibi kredi işleminin tanımında iki taraf vardır. Taraflardan
biri sahip olduğu belli miktardaki bir satın alma gücünün
kullanım hakkını belirli bir süre için diğer tarafa devretmekte,
buna karşılık ikinci taraf söz konusu sürenin sonunda bu meblağı
iade etmeyi ve ona ilave olarak ayrıca bir bedel ödemeyi vaade
etmektedir.
Kredi işleminde birinci tarafın
devrettiği değer, yani satın alma gücü bir mal, para, ya da
alacak hakkı olabilir. Aynı şekilde mukabil tarafın, belirli
süre sonunda vermeyi taahhüt ettiği değer de bu üç şeyden biri
olabilir. Eğer mal verilip, sonunda yine mal alınacaksa farklı
zamanlarda el değiştirdiği bir ayni mübadeleden, bir trampadan
başka bir şey değildir. Eğer önce mal verilip sonra karşılığında
para alınacaksa, ya da aksi olacaksa o zaman da söz konusu işlem
bir ticari kredi niteliğindedir. Kredi işleminde alınan ve iade
edilecek olan değerlerin her ikisi de para cinsinden ise o
taktirde bir karz, yahut nakit kredisi işlemi ile karşı
karşıyayız demektir.
Kredi
işleminin belirli bir süre ile sınırlı olduğunu biliyoruz ki
buna “kredinin vadesi” denir. Vadenin hangi uzunlukta olacağı
taraflar arasında kararlaştırılır.
Kredi
ilişkisinin gerçekleşmesi için, kredi alanın bir bedel ödemesi
gerekir buna faiz denilmektedir. O halde kredi, herhangi bir
veresiye ya da borçlanma işlemi değil, faizli bir işlemdir.
Kredi
Çeşitleri
Krediler,
çeşitli kriterlere göre tasnif edilebilir. Krediler, kredi
işlemine konu olan satın alma gücünün cinsine göre ayni kredi,
ticari kredi ve nakdi kredi diye üçe ayrılır.
Vadelerine
göre krediler üçe ayrılır: kısa, orta ve uzun vadeli krediler.
Kullanım
alanlarına göre krediler, üretim kredisi, pazarlama kredisi ve
tüketim kredisi olmak üzere yine üçe ayrılır.
Kredinin
açıldığı sektör de bir tasnif kriteri olabilir. Bu taktirde
sanayi kredisi, ticaret kredisi, tarım kredisi, inşaat ve konut
kredisi, ihracat kredisi ve ithalat kredisi gibi kredi çeşitleri
söz konusu olur.
Krediler,
teminat durumlarına göre açık kredi ve teminatlı kredi diye de
ikiye ayrılır.
Krediler,
kredi alanlara göre, özel kredi ve devlet yada diğer kamu hükmi
şahısları ise amme kredisi adını alır.
Kredi
Araçları
Kredi
işlemlerinde çeşitli araçlar kullanılır. Bunları sadece
aşağıdaki şekilde sıralamakla yetiniyoruz: kağıt para emisyonu,
cari hesaplar, hesaptan hesaa nakil, çek, kredi ve banka
kartları, mevduat sertifikaları, emre yazılı senet (bono),
poliçe, varant, hazine bonoları, tahviller, teminat mektubu.
Kaynak: Prof. Sabri Orman
|
