Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Oligopol ve Oligopol Türleri

Az sayıda firmanın olduğu piyasa yapısına oligopol (oligopoly) denir. Bu tanımdan anlaşılmış olduğu gibi, oligopolde mal ne tam rekabette ve monopolcü rekabette olduğu gibi çok sayıda firma tarafından, ne de monopolde olduğu gibi tek bir firma tarafından üretilir. Oligopolde mal az sayıda firma tarafından üretilir. Oligopolde üretilen mal, tam rekabetteki gibi homojen bir mal olabilir. Az sayıda firma tarafından homojen bir malın üretildiği satıldığı piyasa yapısına saf oligopol, farklılaştırılmış bir malın üretildiği-satıldığı piyasaya farklılaştırılmış oligopol denir. Alüminyum, bakır, çimento ve ham petrol üretimi saf oligopole; otomobil, televizyon, diş macunu, sigara, elektrik süpürgesi, ulaşım, çiklet, deterjan üretimi de farklılaştırılmış oligopole örnek olarak verilebilir.

a) Anlaşmalı Oligopol

Oligopolcü bir endüstrideki firmalar, aralarındaki fiyat-üretim rekabetini önlemek için, açık veya örtük bir biçimde anlaşabilirler. Bir grup firmanın fiyat-üretim konusunda açık bir biçimde anlaştıkları duruma kartel/tröst denir. Oligopolcü bir endüstrideki firmalar aralarında açık bir anlaşma yaparak bir kartel kurduklarında, firmaların kartel oluşturmaktaki ortak amaçları, monopol durumunda söz konusu olan karı ele geçirmektir. Bir başka değişle, kartelin amacı ortak karı maksimize etmektir.

b) Anlaşmasız Oligopol

Anlaşmasız oligopol modellerinden birisi, Amerikalı iktisatçı Paul Sweezy tarafından 1939 yılında geliştirilen ve dirsekli talep eğrisi modeli diye de nitelendirilen modeldir. Firmaların yakın ikame malı ürettiklerinin varsayıldığı Sweezy modelindeki her firma, kendisi fiyat yükseltirse rakip firmaların kendisini izlemeyecekleri, fakat kendisi fiyat düşürürse rakip firmaların kendisini izleyeceklerini düşünür: Sweezy modelinde, rakip firmaların fiyattaki değişmeye tepkilerinin asimetrik olduğu varsayılır.

Kaynak: Prof. Dr. Erdal M. Ünsal

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri