Pareto Gelir Dağılım Formülü
İtalyan Ekonomisti Vilfredo Pareto'ya göre, ulusal
gelirin aileler arasında bölüşümü, hemen her
toplumda piramit benzeri bir dağılım göstermektedir.
Piramidin tepesinde, yani en sivri noktasında, o
toplumun en yüksek gelir düzeyine ulaşmış bir kaç
aile; piramidin tabanına doğru inildikçe, yani daha
düşük gelir düzeylerine geldikçe genişleyen gruplar;
ve nihayet en düşük gelir grubunda, yani piramidin
tabanında, en yüksek sayıda aile bulunmaktadır.
Pareto, gelir bölüşümünün bireylerin çeşitli
kapasitelere sahip bulunmaları nedeniyle kişiler
arasında eşit bir bölüşüm göstermeyeceğini ileri
sürmüştür. Bu bir yasa niteliğindedir ve
değişmezliğe sahiptir. Dolayısıyla gelir bölüşümü,
gönenç (refah) maksimizasyonunu etkilemeyen bir veri
durumdur.
Gelir bölüşümündeki eşitsizliği ve fakirliği
karşılaştırmalı olarak gösterebilmek için, aşağıdaki
şekilde iki Pareto bölüşüm eğrisi çizilmiştir.
Yukarıdaki eğrilerin biçimine göre, 1 numaralı eğri
2 numaralı eğriye oranla daha büyük bir gelir
eşitsizliğini belirtir. Çünkü daha yayılmış
durumdadır.
Fakirlik derecesine göre, 2 numaralı eğri 1 numaralı
eğriden daha fakir bir toplumu gösterir. Gelirin alt
dilimlerinde yer alan bireylerin sayısını kapsayan
dikey eksenle MN arasındaki uzaklık kısa olduğu
oranda fakirlik derecesi yüksek olacak demektir.
Kaynak: Prof. Dr.
Hüseyin Karakayalı
|