Sermaye Piyasası Kurulu ve Tarihçesi 

Piyasanın düzenlenmesi, sermaye piyasalarında yatırımcıların korunmasının temel koşullarından biridir Türkiye'de sermaye piyasasını denetleme ve düzenleme görevi Sermaye Piyasası Kurulu'na aittir Ancak Sermaye Piyasası Kuruluna ek olarak Bakanlar Kurulu, ilgili Bakanlık ve Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı da bazı yetkilere sahiptir (Yasin, 2002 40-42) 

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), merkezi Ankara'da bulunan, biri başkan olmak üzere yedi üyesi Bakanlar Kurulunca seçilen, tüzel kişiliğe sahip bir kurumdur (Berk, 2000 329) 

Sermaye Piyasası Kurulu, sermaye piyasası kanunu ile belirlenen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş ve tüzel bir kişiliği olan sermaye piyasası organlarından biridir (Sarıkamış, 2000 118) 

Sermaye Piyasası Kurulu, 30 07 1981 tarihinde 2499 sayılı "Sermaye Piyasası Kanunu" ile kurulmuştur idari ve mali özerkliğe sahip olan Kurul yetkilerini sorumluluğu çerçevesinde bağımsızca kullanabilmektedir Kurul bu bağlamda düzenleyici bir kamu kurumu niteliğindedir Kurulun bağlı olduğu bakanlık, Başbakan tarafından görevlendirilen ve yetkilendirilen Devlet Bakanlığı'dır Kurul'un merkezi Ankara'dır Ancak Kurul'un istanbul'da bir temsilciliği mevcuttur 

Sermaye Piyasası Kurulunun iki temel görevi vardır Bunlardan ilki sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamaktır ikincisi ise tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını sağlamaktır Bunların dışında Sermaye Piyasası Kurulu sermaye piyasalarında faaliyet gösteren anonim şirketler, aracı kurumlar, bankalar, yatırım ortaklıkları gibi kurumlan denetleme yetkisine sahiptir Yine bir başka görevi de sermaye piyasalarında oluşabilecek yapay fiyat hareketlerini ve içerden öğrenenlerin faaliyetlerini engellemektir (Karan, 2001  69) 

Daha önce belirtildiği üzere Sermaye Piyasası Kurulu'nun iki temel görevine ilave olarak kurulun üç ana başlık altında toplanabilecek başka görev ve yetkileri de vardır. Kurulun bu görev ve yetkilerini şu şekilde sınıflandırabiliriz (Aksoy ve Tanrıöven, 2007: 84-86 ve Günal, 2007: 146-147): 

a.    Sermaye Piyasası Alanında Mesleki Faaliyetleri Yürütmek: Sermaye Piyasası Kurulu'nun sürdüreceği mesleki faaliyetler; menkul kıymetleri halka arz edilen kuruluşların faaliyetlerini mevzuat ve mali bünye açısından denetlemek, sermaye piyasasında faaliyet gösteren kuruluşların her türlü yayın, duyuru ve reklamlarını izleyerek bu işletmelere ait arşivler oluşturmak, menkul kıymetleri piyasada işlem gören işletmelerin kaydını tutmak, uygulamada çıkan sorunlar veya Maliye Bakanlığı'nın isteği doğrultusunda menkul kıymetleri piyasada işlem gören işletmeler hakkında araştırma yapmaktır. 

b.    Sermaye Piyasası Alanında Uygulamaya Dönük Hukuki Sonuç Doğuran Özel Nitelikte İdari Kararlar Almak: Sermaye piyasası kurulu işlem, şirket, belge ve bilgi bazında özel amaçlı ve kamu yararına yönelik kararlar almak amacıyla; Kurula yapılan her türlü başvuruyu incelemek, yetkili olduğu herhangi bir konuda izin vermek veya vermemek, yapılan başvuruları kabul etmek veya reddetmek, özel kural ve koşullar belirlemek, işletmelerden ek bilgi ve belge istemek v.b. tüm diğer konularda inceleme yapmak, yaptığı incelemelere ilişkin değerlendirme yaparak yetkili kamu kurum ve kuruluşlarına, gerekli hallerde yargı organlarına ve kamuya duyurmaktır. 

c.    Sermaye Piyasası Alanında Genel Hukuki Nitelikli İdari Karar ve Düzenlemeler Çıkarmak: Sermaye piyasası kurulu genel nitelikli karar ve düzenlemeler yapabilir. Genel nitelikli kararlar; menkul kıymetlerin halka arzını düzenlemek, denetlemek ve yönlendirmek yoluyla ve menkul kıymetleri piyasada işlem gören işletmelerin bilanço, gelir tablosu, yıllık rapor, denetim raporu ve diğer ek mali tablolarını üçüncü kişi ve taraflara kamunun aydınlatılmasını sağlamak amacıyla duyurmak yolu ile yapar. 

Sermaye piyasasında faaliyette bulunmak isteyen; yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, portföy yönetim şirketleri, yatırım danışmanlığı şirketleri, aracı kurumlar, derecelendirme şirketleri, genel fınans ortaklıkları, bağımsız denetleme kuruluşları, risk sermayesi yatırım fonu ve ortaklıklarının kuruluşu esnasında ve faaliyete geçmeleri ile ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almaları zorunludur. Sermaye Piyasası Kurulu söz konusu izinleri verirken şirketlerin başlangıç sermayeleri, ortakların özellikleri, çalışanların deneyimleri ve şirketin kanuni düzenlemelere uygunluğunu içeren detaylı bir inceleme yapmaktadır. 

Sermaye Piyasası Kurulu menkul kıymet yatırımcısına zarar verecek; borsalardaki fiyat oynaklığı, kamuya açıklanmamış bilgilerin kullanılması ile yapılan işlemler (içerden öğrenenlerin ticareti), kanuna aykırı olarak vaktinde yapılamayan kamu açıklamaları, hisse senetleri fiyatları üzerinde manipülasyon yapılması veya yanıltıcı veya yanlış bilgiler yayılması, kurul düzenlemelerine aykırı uygulamalara girişilmesi, sermaye piyasası kanunu ihlalleri, yetkisiz halka arzlar, yanlış bilanço açıklanması davranışlarının incelenmesi işini yerine getirir. 

Sermaye Piyasası Kurulu menkul kıymetleri piyasalarda işlem gören işletmelerin bilgi kullanıcılarına verilen bilgilerinin doğruluğunu gözetlemekle de yükümlüdür. Bu bağlamda yanlış, yanıltıcı veya aldatıcı bilgilendirmelere karşı Kurul; şirketlerden düzeltme yayınlamasını isteyebilir, şirketin piyasaya verdiği bilgilerin yayımlanmış yasal düzenlemelere (tebliğlere) aykırı olduğunu ileri sürerek dava açabilir veya son olarak işletmenin doğru, güvenilir ve denetlenmiş bilgileri yayımlamasına kadar İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmesinin durdurulmasını isteyebilir.