Bu yıllarda ülke, temel tüketim mallarının iç talebini ithalatla karşılayarak, hammadde ihracatı ve mamul mal ithalatı yaparak dışa bağımlı olduğunu; 1916 tarifelerini uygulanması ve aktif olarak ekonomide yer alan yabancılar nedeniyle de dışa açık bir yapı izlediğini göstermiştir (Şahin, 2002). Bu durum 1929 yılında Lozan Anlaşması’nda belirtilen sürenin bitimi ile, ilk ulusal gümrük kanunu olan Gümrük Tarife Kanunu’nun uygulamaya konulmasıyla son bulmuştur. Bu kanun ile yerli üretimin, özellikle sınai üretimin, dış rekabete karşı korunması amaçlanmıştır (Kepenek ve Yentürk, 2001). Ancak bu kanunla uygulanan tarife, “büyük ölçüde vergileme amacıyla yaygın tarımsal tüketim mallarına %30-40 oranında vergi koyan, sanayiyi koruma gibi bir amaç izlemeyen spesifik bir tarife idi” (Boratav, 2007).

Cumhuriyetin ilk yıllarında ihracat rakamlarına bakıldığında (Bkz. Tablo 2.1) düzenli bir artışın olduğu görülmektedir. Bu duruma neden olarak, bir dünya savaşı atlatan ülkelerin bunun etkisinden kurtularak ekonomik faaliyetlerine hız vermesi ve buna bağlı olarak Kurtuluş Savaşı galibi genç Türkiye’nin ekonomisinin canlanma periyoduna girmesi gösterilebilir (Parasız, 1998). 1923 ile 1929 yılları arasında ihracat ve ithalatın GSYİH içindeki paylarının toplamı yaklaşık yüzde 25 olmuştur. ortalama olarak tarım kesimi yıllık yüzde 16,2, sanayi ise yüzde 8,5oranında büyümüştür. Ekonominin ana sürükleyicisi ve yeniden yapılanması büyük ölçüde tarım kesiminin dinamizmi sayesinde gerçekleşmiştir.

1923-1929 döneminde gelişmekte olan ülkelerde de olduğu gibi dış ticaret dengesi açık vermiştir (Taş, 1995: 358).

Türkiye’nin Dış Ticareti 1923-1939 (Milyon $)