Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Türkiye Petrol Rezervleri, Petrol Üretimi ve Tüketimi

Türkiye, petrol ihtiyacının %90'ın üzerinde kısmını ithalata karşılamak zorunda olduğundan ekonomisi fiyat artışlarından önemli ölçüde etkilenmektedir. Dışa bağımlı olduğu petrolde fiyatların artması ile dış ticaret açığı büyük miktarda artmaktadır. Ham petrolde meydana gelen 1 dolarlık artışın Türkiye'nin ithalat faturasına getirdiği ek yük 175 milyon doların üzerindedir.

2005 ve 2006 yılında enerji piyasasında meydana gelen fiyat artışları dış ticaret açığını önemli ölçüde arttırmıştır. Türkiye'nin 2005 yılında toplamda yaklaşık 116 milyar dolara ulaşan yıllık ithalat tutarının içinde doğrudan ve dolaylı olarak enerji sektörü büyük bir paya sahiptir. 2005 yılında petrol dahil enerji ithalatına ödenen miktar 21,3 milyar dolardır. Bu miktar ülke ekonomisinde önemli bir yer tutmakta ve aynı zamanda dış ticaret açığının büyük kısmım oluşturmaktadır.

Ülkemiz 2007 yılıdan varil başına ortalama olarak 68,1 dolar ödeyerek 12 milyar dolarlık petrol ithal etmiştir. 2008 yılında ise petrol varil birim fiyatının artması sebebiyle ithalat için ödediğimiz tutar artmıştır. Petrol ithalatı için ödenen bedelin artması ülke genelinde bütçe açığının artmasına ve enflasyon oranının yükselmesine neden olmaktadır. Türkiye petrol ihtiyacının %90'ını ithal etmektedir ye toplam enerji ithalatının milli gelire oranı her yıl artış göstermektedir. Enerji ithalatına 2006 yılında 29 Milyar dolar ve 2007 yılında 33,9 Milyar dolar ödenmiştir.

Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası 2007 yılında 656,8 Milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılında petrol ve doğalgaz ithalatına yaklaşık 23 Milyar dolar ödenerek Türkiye Gayri Safi Milli Hasılasının %3,5'i petrol ve doğalgaz dışalımına verilmiştir. Diğer ifade ile 2007 yılındaki Türkiye tüm ihracatının (107,3 milyar dolar) %21,4'ü petrol ve doğalgaz ithalatına ayrılmıştır. Toplam enerji arzında, petrole %30,9 ve doğalgaza %31,5 oranında bağımlı olan Türkiye'de enerji sektörünün istikran ekonomi üzerinde yoğun bir etkide bulunmaktadır.

Türkiye Petrol İthalatı ve Dolar Bazında Maliyeti-2008 Yılı Sonuçları

 

İTHALAT MİLYON/VARİL

USD/VARİL

ÖDENEN TOPLAM TUTAR (MİLYAR USD)

2000

154

27

4,2

2001

169

23

3,9

2002

173

24

4,1

2003

175

27

4,8

2004

175

35

6,1

2005

171

51

8,6

2006

174

62

10,7

2007

171

68

11,8

Türkiye'de ham petrol ve petrol ürünlerinin dünya piyasalarındaki günlük fiyatlarla takip edilmektedir. 1 Temmuz 1998 tarihinde yürürlüğe giren "Ham Petrol ve Petrol Ürünlerinin Alım, Satım, Fiyatlandırma Esasları ile Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonunun İşleyişi" Kararnamesi çerçevesinde uygulamaya geçirilen otomatik Fiyatlandırma Sistemi ile rafinerilerin, dünya petrol ürünleri fiyatlarına paralel olarak satış fiyatlarını belirleyebilmesi sağlanmıştır. Söz konusu Kararname ile Türkiye'deki rafinerilerin satış fiyatlarının, Akdeniz-İtalya piyasalarında yayınlanan CİF Med ürün fiyatlarının son beş günlük ortalamalarının alınması yoluyla oluşturulan artı-eksi %3'lük bir fiyat koridoru içinde kalmak kaydıyla, rafineriler

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Türkiye Enerji Raporu 2007-2008, DEK-TMK

tarafından serbest olarak tespiti esası getirilmiştir. Rafineriler tarafından tespit edilen tavan fiyata, yürürlükteki vergi ve fonların ilave edilmesiyle oluşturulacak rafineri satış fiyatları ve aynı Kararname çerçevesinde belirlenen azami dağıtıcı paylan ile taşıma ücretleri esas alınmak suretiyle mahalli perakende satış fiyatlan da akaryakıt ve LPG dağıtım kuruluşları tarafından, serbest piyasa koşullan içinde belirlenmektedir.

Türkiye'de petrol fiyatlarının oluşumunda ve artışında, dünya petrol fiyatlan ve döviz kurlarının yanı sıra hükümetin müdahalesi de büyük önem taşımaktadır. Türkiye'de hükümetler akaryakıt ürünlerinin çıkış fiyatlan üzerinden ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ve KDV (Katma Değer Vergisi) almaktadır.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri