Üretim İmkanları Eğrisi Nedir
Üretim İmkanları Eğrisi; üretim faktörlerinin miktarı ve
teknoloji sabitken, bir toplumun üretebileceği ve üretemeyeceği
mal demetlerini ayıran bir sınır çizgisidir. Eğrinin sağındaki
noktalar, üretilemeyecek mal demetlerini gösterir. Eğrinin
solundaki noktalarda ise, kaynaklar ya tam kullanılamamakta, ya
da kötü kullanılmaktadır. Bu durumda, bu eğri üzerinde,
yukarıdaki bir noktanın veya aşağıdaki bir noktanın tercihi,
Fırsat Maliyeti olarak değerlendirilebilir. Fırsat maliyeti,
bir malı üretmek için bir başka malın üretiminden vazgeçilen
miktar olarak tanımlanabilir. Örneğin, biraz daha otomobil
üretmek için, buğday üretiminin bir kısmından vazgeçmek gibi.
Fırsat maliyeti, bu anlamda daha fazla otomobil üretildiğinde,
üretiminden vazgeçilen buğdayın sağlayacağı avantajlardan
vazgeçmenin bir bedelidir.
Ekonomik hayatta, ister firma bazında, isterse de ülke ekonomisi
bazında Azalan Verim Yasası geçerlidir. Her ne kadar,
Adam Smith Artan Verimlilik anlayışını gündeme getirmiş olsa da,
günümüzde, tarımsal üretimde ve sanayi üretiminde artan nüfusa
bağlı olarak David Ricardo'nun savunduğu üzere, Azalan Verim
Yasası geçerlidir.
Firma bazında, doğal kaynaklar, emek ve sermaye üretim
faktörleri, yani hammade, işgücü ve makine-techizat miktarı
arasında oluşturulan hassas dengeye Optimal Faktör Bileşim
Oranı, diyoruz. Eğer, üç üretim faktörü arasındaki hassas
denge bozulup, bir veya iki üretim faktörünün miktarı sabit
tutulur iken, birinin miktarı arttırılır ise, bu o firmada
üretim esnasında yakalanmış olan verimlilik seviyesinin
azalmasına neden teşkil eder. Bu nedenle, verimlilik azaldıkça
üretim maliyetlerinin de arttığı görülür. Marjinal kaynak
maliyeti, bu anlamda her bir ek faktör kullanılması sonucu
firmanın maliyetinde meydana gelen artışlar olarak ta
tanımlanabilir.