2007 Finansal Krizi ve Sonrasındaki Ekonomik Durum 

2007 yılının Temmuz ayında ABD finansal piyasalarından başlayarak tüm finansal piyasalara yayılan finansal kriz; kısa bir süre içinde reel sektöre de atlayarak küresel bir ekonomik kriz haline gelmiştir. Türkiye’de bankacılık sektörünün bu süreçten diğer sektörlere göre daha az etkilendiğinden ve yapısal risklerinin az olduğundan geçen bölümde bahsetmiştik. Bu bölümde bu dönemi bir de hisse senedi piyasaları çerçevesinde değerlendirmeye çalışacağız. Öncelikle 2007 yılında hisse senedi piyasalarında ne gibi gelişmeler yaşandığından bahsedip daha sonra bu gelişmeleri,

2008  ve 2009 yılındaki gelişmelerle grafik ve tablolar yardımıyla karşılaştırmaya çalışacağız.

2007 yılında hisse senetleri piyasasının ortalama günlük işlem hacmi 2006 yılı ile karşılaştırıldığında % 15 artarak 1,3 milyar YTL’den, 1,53 milyar YTL’ye çıkmıştır.  

Bunun yanında 182 bin olan ortalama günlük sözleşme sayısı 192 bine yükselmiş; 366 milyon olan günlük işlem miktarı ise 464 milyon seviyesinde gerçekleşmiştir. 2007 itibariyle toplam işlem hacmi 388 milyar YTL olmuş; bu anlamda işlem hacmi bir önceki seneye göre % 19 oranında artmıştır. Ulusal 100 endeksi 2006 son işlem gününe göre 2007 sonu itibariyle % 42 oranında yükselme göstermiş; 2006 itibariyle 230 miyar YTL olan borsada işlem gören şirketler toplam değeri 2007 itibariyle 336 milyar YTL’ye ulaşmıştır. Ulusal pazarın (Ulusal-100) toplam işlem hacmi ise 376 milyar YTL olarak gerçekleşmiş; bu tutar hisse senedi piyasasının toplam işlem hacminin % 97’sini oluşturmuştur. 2007 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacmi içindeki payları ise % 24 olmuştur. Yukarıdaki veriler sonucunda 2007 yılının borsa açısından olumlu gelişmelerin yaşandığı bir dönem olduğu sonucuna ulaşmak mümkündür. 2007 yılı içinde gerçekleştirilen genel seçimler, Cumhurbaşkanlığı seçimi ve Anayasa halkoylaması sermaye piyasaları üzerinde oluşabilecek politik risklerin de azalmasını sağlamıştır. 2007 İMKB raporunda, ABD’deki mortgage krizinin Türk ekonomisine olan etkisinin daha önceki dalgalanmalara oranla sınırlı kalacağı tahmini yapılmaktadır.

2008’e gelindiğinde ise krizle ilgili olumlu beklentiler olumsuza dönüşmüş; hisse senedi piyasası ortalama günlük işlem hacmi 1,54 milyar YTL’den 1,32 milyar YTL’ye düşmüştür. 2007 yılında 192,000 olan günlük sözleşme sayısı 183,000’e gerilemiş; 464 milyon olan ortalama günlük işlem miktarı ise 457 milyon seviyesine düşmüştür. İşlem hacmi 2007 yılına göre % 16,5 değer kaybederek 387 milyar YTL’den 332 milyar YTL’ye gerilemiştir. İMKB-100 endeksi 2007 yılının son işlem gününe göre YTL bazında % 51,63; ABD doları bazında ise % 63,17 düşmüştür. İMKB’de işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri 336 milyar YTL’den 182 milyar YTL’ye azalarak % 46 oranında değer kaybına uğramıştır. ABD doları bazında ise bu değer kaybı % 58,6 oranına ulaşmıştır.

2009 yılında ise 26 Kasım itibariyle hisse senedi piyasası günlük işlem hacmi 1,91 milyar YTL’ye; günlük sözleşme sayısı 275,022’ye; ortalama günlük işlem miktarı 826 milyona; toplam işlem hacmi 433 milyar YTL’ye ulaşmıştır. İMKB-100 endeksi ise TL bazında 2008’in son işlem gününe göre 26 Kasım 2009 itibariyle % 87,5 artış göstermiştir. Dolar bazında endeksin artış oranıysa % 93 olmuştur. İMKB’de işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri ise 330 milyar YTL seviyesine tekrardan ulaşmıştır. Özetlemek gerekirse, 2007 Temmuz’da başlayan küresel krizin etkileri özellikle İMKB’de 2008 yılından sonra yoğun biçimde hissedilmeye başlanmış; 2009 Mart ayından sonra başlayan toparlanma sonucunda da hisse senedi piyasası hızla yükselişe geçmiş, performans değerleri olarak 2007 yılını yakalamış hatta bazı kriterler çerçevesinde üzerine bile çıkmıştır.