Avrupa Birliği Sosyal Politikalarının, Türkiye'deki Sosyo-Ekonomik
Sınıf İlişkilerine Olası Etkilerinin Analizi
Giriş
Ekonominin
bütünüyle ilgili gelişmeler, ekonomik olgu ve sorunlar bazı
toplum kesimlerini daha çok etkilemektedir. Bu gelişmeye koşut
olarak, ekonomik gelişmelerin ve sosyal oluşumların
sosyo-ekonomik sınıflara etkileri önem arz etmektedir. Bu
bağlamdan hareketle bu çalışmada; Türkiye’deki sosyo-ekonomik
yapı ve sınıflar arası ilişkilerin AB sosyal politikalarının da
etkisi bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır.
Çalışma, üç ana alt başlık altında ele alınacaktır:
Türkiye'de Sosyo-Ekonomik Yapı
a) Türk toplum yapısının analizi:Türk
toplum yapısında sınıflaşma, batı toplumlarının uzun dönemli
tarihsel evrimleşmesine ve sınıfsal yapısına benzememekte,
geçmişe bakıldığında mülkiyete ve üretim ilişkilerine dayalı
sınıflaşmanın Türk toplumunda olmadığı görülmektedir.
b) Türkiyedeki sosyo-ekonomik yapının analizi:Sanayileşmenin
ve kalkınmanın sosyal politikalarla desteklenmemesi ve uzun
süreli yüksek enflasyon çeşitli sınıflar arasındaki
farklılaşmanın daha belirginleşmesine yol açmıştır. Diğer
yandan, yeni teknolojilerin yarattığı işbölümü ve uzmanlaşma
yeni meslekleri doğurmaktadır. Yeni meslekler ve yeni sosyal
roller sosyal alanın değişimine yol açmaktadır. Bu değişim
sosyo-ekonomik sınıfların farklılaşmasına yol açmakta ve gün
geçtikçe Türkiye’de sosyo-ekonomik yapı dışsal etkenlerin de
etkisi ile değişime uğramaktadır.
AVRUPA BİRLİĞİ SOSYAL POLİTİKASI
a) Avrupa Birliği Sosyal Politikaları :Avrupa
Birliği’nde sosyal güvence ve istihdam politikası üye ülkeler
arasında farklı olmakla beraber, çalışma şartları, emeklilik,
yoksullukla mücadele, sosyal güvenlik, sağlık, yaşlılara bakım,
sosyal yardım ve işsizlikle mücadele gibi alanlarda belli
standartlar uygulanmaktadır.
b) Sosyal Politikaların amaç ve sonuçları:Çalışanların
yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, işçi ve işveren
kesimleri arasında etkileşim ortamının oluşturulması ve üye
ülkelerin sosyal politikaları arasında uyum sağlanması
amaçlanmaktadır. Bu politika çerçevesinde ana amaç; bilgi
ekonomisi, sosyal durum ve genişleme kapsamında kökten değişmeye
yüz tutmuş AB ekonomisi bağlamında toplumun yeni ihtiyaçlarının
karşılanması olmaktadır.
ETKİ MEKANİZMASI
AB, Türkiye’nin makro ekonomik istikrarına ve sosyal gelişmesine
çeşitli yönlerden pozitif dışsallık katkısı sağlayabilecekken,
sosyo-ekonomik sınıflar arasında çatışmalar şeklinde beliren
negatif dışsallıklara da gebedir. İstihdamda artış, yolsuzlukla
mücadeleyi yoğunlaştırma ve adli sistemin işlerliğini arttırma
gibi niyetler mantıklı görülebilirken, ekonomik rasyonellikten
uzaklaşmadan, toplumsal değerlerin aşınmasının önüne geçerek bir
duruş sergilemek gerekmektedir.