Avrupa Birliği Gümrük Sisteminin Türkiye’ye Yansıması
Avrupa Topluluğu’nun Türkiye’ye Bakışı
Türkiye'nin jeopolitik konumu itibariyle karşısına
çıkan ve çıkmakta olan problemler bellidir. Gerek
politik ortamda ve gerekse sosyal ortamda
karşılaşılan tüm problemlerin altından ekonomik bir
gerekçe çıkmaktadır.
Bu itibarla, Türkiye'nin mevcut dünya düzeni
içerisinde karşılaştığı problemlerin altından tek
başına çıkabilmesi mümkün değildir. Globalleşen
dünya bu faktöre kafa tutarcasına bölgesel
ittifaklara ve paktlara daha fazla meyilli bir hale
geliyor. Birleşmiş Milletlerin barışı önlemedeki
çabalarının yetersizliği, NATO içerisindeki görüş
ayrılıkları olayları siyasi boyuttan ekonomik boyuta
doğru hızla kaydırmaktadır. Bu kaypak zeminde
2000'li yıllara hazırlanan Türkiye tercihini Batı
yönünde kullanmış ve Avrupa Topluluğu ülkeleriyle
1995'te gideceği Gümrük Birliğini kendi ekonomisi
için bir kurtuluş noktası olarak görmüştür.
İşte böylesine bir ortamda işin siyasi boyutu bir
tarafa, 1995 sonrası tüm ticari hayatımızı
etkileyecek Gümrük Birliği ve bunun sonrasında
(eğer gerçekleşir ise) muhtemel bir tam üyelik
konusunda yerinde incelemeler ve araştırmalarda
bulunmak üzere gerçekleştirdiğimiz Avrupa
seyahatimizde gördüklerimizi ve dinlediklerimizi
sizlerle paylaşmak istiyoruz!
Avrupa Topluluğu'nun Türkiye'ye
Hukuki Açıdan Bakışı
1986 yılından beri topluluk içerisindeki ülkeler
arası uyum çalışmaları devam etmektedir. Tüm mevzuat
ve kanunların topluluk anayasasına uyumlaştırılması
çalışmaları oldukça hız kazanmıştır. Türkiye hukuki
açıdan topluluk ile uyumu gerçekleştirmek istiyor
ise şu anda topluluk mevzuatına uygun mevzuat
üretilmesi aşaması için çok geçtir. Geriye kala
kala topluluk yetkili organlarınca üretilen tüm
mevzuatın direkt olarak Türk mevzuatına aplike
edilmeli ve bu konuda bir mevzuat uyum merkezi
oluşturulmalıdır. Şu aşamada topluluğun
Türkiye'den, ilginç buluş ve önerilerle topluluk
sistemine katkıda bulunması gibi bir beklentisi
yoktur.
Topluluk kendi içindeki harmonizasyon ve tek
seslilik ilkesini ele alarak Türkiye'den sadece bir
an evvel ve sorunsuz bir şekilde topluluğa uyumu
beklemektedir. Bunun dışında topluluk kendi sistem
mantığını zaten kurmuş bulunmaktadır. Ayrıca, zaten
tüm hukuk sistemini direkt olarak batıdan kodifiye
etmiş olan T.C. için, şu aşamadan sonra topluluk
mevzuatına uyum konusunda herhangi bir problem
oluşmayacaktır. Bütün bunların ışığında, Gümrükler
Genel Müdürlüğü kontrolünde bir mevzuat
uyumlaştırma merkezi derhal fiiliyata
geçirilmelidir. Bu merkez için özellikle Brüksel ve
Rotterdam'dan resmi görevliler işbirliği ve ortak
çalışmalar konusunda bizim kontak kurmamızı
beklemektedirler.
Bu konuda, birkaç sözleşmeli yabancı personel
istihdamı düşünülebilir. Sosyal bir konsensüs
sonucunda kendi toplumumuzun büyük bir çoğunluğu
tarafından kabul gören kendi iç hukukumuzda ve bu
hukukun düzenlendiği birçok alanlarda bile, zaman
zaman ihtilaflar oluşmakta, oluşabilmektedir. Bu
açıdan, topluluk mevzuatının teknik uyumu dışında,
T.C.'nin kendi mevzuatını topluluk hukuku ile tam
olarak, uyumlaştırmayı başarması birinci aşama, bu
aşamadan sonra normal olarak oluşması muhtemel
problemleri giderme ikinci aşamadır. Bizim şu anda
yapmamız gereken topluluk menfaatlerinin jeofizik
bir haritasını çıkartmaktır. Bu harita
doğrultusunda, uzun ve kısa vadelerde, hangi mallar
ve hangi şartlarda topluluk menfaatinin T.C.'nin
muhtemel menfaatleri ile çakışacağı/hangi şartlarda
uyuşacağı iyice irdelenmelidir.
Elde edilecek bu fizibilite sonucuna göre, T.C.'nin
toplulukla olan pazarlıklarında gütmesi muhtemel
politik stratejiler tespit edilmeli ve bu konuda
devlet özel sektör işbirliği mümkün olduğu en üst
düzeyde gerçekleştirilmelidir.
Sosyal Açıdan Topluluğun T.C’ne Bakışı
Politik kaygılardan uzak bir ortamda, rasyonel
olarak ekonomik, sosyal ve teknik verilere bakıldığı
zaman topluluk, T.C.'ni Portekiz ve Yunanistan'a
tercih edebilecek bir görüşe sahiptir.
Topluluk menfaati açısından T.C. ile
gerçekleştirilecek Gümrük Birliği, geçici durağanlık
yaşayan yerel ekonomileri için bir taze kan
olacaktır. Bu açıdan bakıldığında, Türkiye sosyal
istatistiklerin büyük bir kısmında Avrupa standartmı
yakalamış, üstelik tüketici tercihleri konusunda
aynı tercihleri gösterebilmiştir. Mal ve hizmetlere
sağlanacak serbest dolaşımın kişilere sağlanması
sosyal uyum açısından bir problem getirmeyeceği
gibi özellikle topluluk içerisinde akışkanlığa
ulaşamamış Türk sermayedarları için bazı menfaatler
bile getirecektir.
Ekonomik Açıdan Topluluğun Türkiye'ye Bakışı
Gümrük Birliği ve tam üyelik konusunda toplulukla
Türkiye'nin yollarını ayıran konulardan birisi de
ekonomik unsurlardır. Yıllarca verilen yoğun
sistematik emek ve planlama ile kendi çağdaş hayat
standartlarını oluşturan batı toplumu, sahip olduğu
statükonun, genç, cesur ve atılımcı Türk
müteşebbislerince değiştirilmesini istememektedir.
Özellikle Türklere sağlanacak serbest dolaşım
konusunun altında yatan kaygının nedeni budur.
Enflasyon, kalkınma hızı, işsizlik, istihdam
verimliliği, kredi faizlerinin sıfırlanması gibi
noktalarda toplulukla rekabet edecek, Ekonomik
Trend'i uygun bir zemine oturtulmalıdır. Bankacılık
ve finans konularında ortak yatırımlar artırılmalı,
AT'nin Para Enstitüsü'nün merkezi Frankfurt
olmuştur. Yakın zamanda AT Merkez Bankası'na
dönüşecek, şu an Dünya Finans Çevreleri Frankfurt'a
yöneltmekte bu konuda ülkemizde hiç bir çabaya
rastlanmamaktadır. Akademik işbirliği konularında
daha sıkı diyaloglar kurulmalı ve T.C. ve Belçika
merkezi topluluk T.C. uyumunda müstakbel kadro
adaylarını yetiştirecek üniversite ve burslar
kurulmalıdır. İşsizlik sigortası, kitlerin
özelleştirilmesi, sağlık hizmetlerinin
modernizasyonu gibi konular bir an evvel çözüme
kavuşturulmalıdır. GAP Projesi'nin 2000'li yıllar
için Türkiye'ye getirişi, topluluk içerisinde tarım
ürünleri konusunda oldukça korumacı bir yapıya
sahip Fransız yetkili makamlarının politikaları
dikkatle takip edilmelidir. Transport konusunda yeni
havalimanı inşaatları hız kazanmalı, çağdaş tır ve
uçak ve deniz filosu oluşturulmasına gayret
edilmeli. Devlet milli depoculuktan vazgeçmelidir.
1415 sayılı Gümrük Kanunu ülkemiz ve dünyada
değişen şartlara göre kökten değiştirilmeli, özel
antrepo uygulamaları mevzuat ve yapısal açılardan
topluluk standartlarına uydurulmalıdır. Otoyolların
finansmanında topluluğun Avusturya'ya sağladığı
teşvik kredilerinden yararlanmalı, son zamanlarda
taşımacılık sektörünün Yugoslavya iç savaşından
dolayı uğradığı kayıplar ve bunların telafisi
toplulukla çok iyi müzakere edilmelidir. Sanayi
ürünleri, medikal cihaz ve ekipmanlar, oyuncak ve
gıda sektörleri, özel incelemeye alınmalı, bu
sektörlerin Avrupa standartlarında mal ve hizmet
üretmeleri ekstra teşviklerle desteklenmeli ve
gerekiyorsa bu konuda daha başka özendirici
tedbirlere başvurulmalıdır. Topluluk ile gireceği
Gümrük Birliği sonrasında muhtemelen, ucuz hammadde
girdisi temin etmede ithalat yolu kapanacak ve
zorlaşacak olan T.C.'nin ucuz işgücü kozunu iyi
kullanıp, sahip olduğu doğal kaynaklan Uzakdoğu
ortak sermaye yatırımlarıyla aynı şartlarda
üretmeye çalışması gerekmektedir. Japon kalite
çemberi ihraç mallarımızı oluşturan büyük
kalenderdeki ara mallar için başarılmalı, bu konuda
gerekiyor ise bazı teşvik tedbirlerine baş
vurulmalıdır. 1996'ya kadar topluluğun teşvik
konularındaki yaptırımları daha da kesinleşecektir.
Bu üç yıllık sürede bundan sonraki yılların
yapılanması dikkatle oluşturulmalıdır. Fiber optik,
telekomikasyon, güneş ve rüzgar enerjisi ve benzeri
sanayi kolları, sektörel bazda yapılandırılmalı ve
1995 sonrası topluluk rekabet hukuku çerçevesindeki
muhtemel konumları dikkatle planlanmalıdır
Şurası da unutulmamalıdır ki, Avrupa ile Gümrük
Birliği'ne giden Türkiye, ekonomik ve siyasi
açılardan kısmeti bağlanmış bir gelin gibidir. Sırp
işgali altındaki bölgelerle henüz soykırıma
uğratılamamış müslüman bölgeler arasındaki, taşıyıcı
karaborsası, ambargo delme karaborsası gibi utanç
verici eylemler bizzat Birleşmiş Milletler
yetkililerince ve askeri kuvvetlerince organize
edilmesine rağmen, BM ambargosu nedeniyle körfez
krizindeki benzer bir kayba uğratılmamız için, bir
tarafla sınırlı ve planlı işbirliği ama öbür
taraflarla tam bağımsız ve ortak çıkarlara dayalı
işbirliği politikaları geliştirilmelidir.
Avrupa Topluluğu’nun İthalat ve İhracat İşlemleri
Çerçevesinde Gelişmekte Olduğu Komputerize Gümrük
Sisteminin Muhteviyatı
Avrupa Topluluğu, bölgesel ittifakların ortak
çıkarlar oluşturacağı ve bu çıkarların toplulukça
korunmasının, her-bir ülkenin kendi çıkarını kendi
başına korumasından daha
ehven olduğuna inanan bir kuruluştur. Topluluk
yetkilileri, gerek merkezi görevlilerin ve gümrük
polislerinin ve gerekse yerel makamların, malların
ve sermayenin akışkanlığına ticaret erbabını
engelleyici kısıtlamalar koymasının karşısındadır.
Tam libere bir sistem, iyi niyete dayalı bir sistem,
limite etmek yerine serbest rekabet unsurlarını öne
çıkaran bir sistem onlar için daha verimli ve daha
faydalıdır, insanın insanca şartlarda yaşaması,
insanın insanca davranması vazgeçilemez bir
topluluk ilkesidir. Bu açıdan topluluk sınırlarına
giren her mal potansiyel bir karamal ve bu malı
getiren ve beyan eden her Broker potansiyel bir
kaçakçı konumunda değildir. Topluluk yetkilileri
malın içinde ne olduğundan ziyade, bu malın
yukarıda sayılan insanî standartlara sahip olup
olmamasını kontrol etmektedir. Engellenen ticaret,
kendi çıkış yolunu piyasa koşullarında nasıl olsa
er geç buluyor. Dolayısıyla engelleme yerine
serbest ticaret ve canlanan bir av-rupa pazarı
planlanmaktadır. Bu sistemin planlı ve rasyonel bir
şekilde yürütülmesi günümüz koşullarında tamamen
komputerize edilmiş bilgisayar sistemleri sayesinde
başarılmaktadır.
A. Komputerize gümrük
programının teknik muhteviyatı
Daha hızlı, daha etkin ve daha ucuz bir hizmet
standar-dizasyonu amaçlayan BGS (Bilgisayar, Gümrük
Sistemi) teknik olarak SAGGITA Computer sistemleri
B. T.C.'nin Brüksel dışındaki
diğer Avrupa merkezlerine bilgi işlem merkezleri
ile bağlantısı
Bu tip bağlantılar şu anda bazı Avrupa
Üniversiteleri ve Amerika Üniversiteleri ile
sağlanmaktadır. Bu aşamadan sonra yapılması gereken
işin kontrolünün ve merkez üssünün resmi makamlarca
ele alınması ve işin yasal formalitelere uygun
halde yeniden programlanmasıdır. Bu tip sistemler
bir cenaze defin işlemleri iş akışında başarıyla
kullanılabildiği gibi, bir su faturası tahsilinde,
bir tapu işlemi aşamasında veya bir vergi tahsili
amacıyla da kullanılabilir. Herkesin herkesten, hiç
kimseyi rahatsız etmeksizin, en kısa zamanda ve en
uygun şekliyle haberdar olabilmesi ve herkesin
herkesi, herkesten habersiz olarak kontrol
edebilmesinin en etkin ve en güzel yolu otomasyon
sistemidir. Bu sistem için oto kontrolü en üst
düzeyde sağlayan bir otomasyon en ideal çözüm
demektir.
C. T.C.'nin kendi resmi kurumlarında kuracağı
bilgisayar sisteminin yapılanması
Bu konuda Rotterdam türü bir sistem en ideal bir
sistemdir. Resmi görevlilerin gümrükçülük işinin
sınıflandırılmasını Avrupa Topluluğu
standartlarında klasifiye etmesi bir görevlileri
sertifika ve hizmet içi eğitim ve yurt dışı staj
imkanları ile donatması elzemdir. Tüm resmi
kuruluşlar arası bir koodinasyon kurulu
oluşturulmalı ve_bu koordinasyon kurulu kurulacak
bir Avrupa bakanlığına direkt olarak bağlanmalıdır.
Hazine, maliye, sanayi, DPT ve benzeri kuruluşlar
arası eş güdümün sağlanması için bu hiyerarşik
yapılanma bir an evvel gerçekleştirilmelidir. Özel
sektörle işbirliğinden mümkün olduğu kadar
faydalanılmalıdır. Kamu kuruluşları içerisinde, bu
tip sistemleri kuran kamu ihalelerinde öncelikli
sırayı almalı ve buna benzer uygulamalar ile bu tip
işbirliği desteklenmelidir. Özel kamuoyu araştırma
şirketleri, bilgi işlem merkezleri ve istatistik
departmanları teşvik edilmelidir. Devlet istatistik,
enstitüsünün İstatistik toplama sırasındaki
yetkileri ve buna bağlı olarak uygulayacağı
müeyyideler arttırılmalıdır.
İhtisas gümrükleri uygulamaları özellikle gıda tıbbi
madde ve malzeme, oyuncak, elektronik ve tekstil
araba sanayi için öncelikli olarak ele alınmalı ve
bu tip gümrüklerin yapılanmaları süratle
gerçekleştirilmelidir. Özellikle standartlar konusu
dikkatle incelenmeli ve İTO İSO gibi kuruluşlar
desteğinde bu tip uygulamalar hız kazanmalıdır.
Kalite çemberi uygulanmalı, uygulanmayanlar için
müeyyideleri artırılmalıdır. Tüm bu çalışmalar
yapılır-ken_iş_adamlarımızın bu ülkenin resmi
görevlileri kadar saygıdeğer olduğu ve olması
gerektiği, onların bu ülkenin kalkınması konusunda
olan katkıları ve çabaları dikkate alınmalıdır.
Engelleme kaçırır veya kaçış yolları yaratır.
Kontrollü bir Liberasyonite Ticareti ve sosyal
hayatı canlandırır.
Türkiye’de Komputerize Gümrük Sistemi
Uygulamasına Geçiş ve Geçiş Aşamasında Karşılaşılan
Problemler ve Alternatif Önerilerimiz
T.C. Gümrük Birliği konusundaki siyasi tercihlerini
yapmış ve yetkili ağızlardan yapılan açıklamalarla
bu konudaki kararlılığını bildirmiştir. Bu aşamadan
sonra Türkiye için işi yokuşa sürmek yerine, en
çabuk ve en uygun şekilde gerçekleştirilecek olan
uyum çalışmaları isabetli bir yapılanma ve icraat
olacaktır. Sistemin tamamen otomize olması
kendiliğinden işlemesi ve sistem içerisindeki görev
ve sorumlulukların formatlanmış olarak belli
olması, iş akışı ve sistemin potansiyel gücünü
destekleyici etkiler yaratmaktadır.
A. T.C.'nin Brüksel merkezli bir
sisteme uyum aşamaları
T.C. mevzuat saplantıları içerisinde, modernize ve
komputerize olmayı başarmadan sağlıklı bir Gümrük
Birliği ve tam üyelik şartlarını yürütemez. Vergi
dairelerinden başlayan, belediyeler, kamu
kuruluşları, bankalar gümrükler ve bunları takip
eden merkezi resmi kurum ve kuruluşlar özellikle
akademik çerçevelerce desteklenip kendi birimlerini
komputerize etmeli ve akabinde ana sisteme
bağlanmalıdırlar.
Türkiye'de ilk defa Lebib Yalkm'm başlattığı bir
uygulama ile yürürlükteki tüm mevzuatın Bilgi İşlem
Merkezi'ne girmesi ve bunu interlink sistemi ile
modem bağlantıları kanalıyla kendisine bağlanmak
isleyen resmi ve özel kuruluşların hizmetine
sokması ve 24 saat bilgisayarınızla bir bilgi işlem
merkezine bağlı olmanız kadar güzel ne olabilir.
Dolayısıyla özel şirketle bu konuda teşvik
sağlanması gerekmektedir. Ayrıca kullanılan
teknolojinin son sistem olması ve T.C.'nin bir
bilgisayar çöplüğüne dönüşmesine izin
verilmemelidir. Gümrükler Genel Müdürlüğü, 1983
yılından bu yana bilgisayarlı tıp cihazları
konusunda hazine ve DPT ile olan iletişim kopukluğu
benzeri bir olayı bir daha yaşamamalıdır. Ve
sanırız Gümrükler Genel Müdürlüğü bu konuda yeterli
yetkilere ve etkin tedbirler alabilecek yetkilere
haizdir. Özel sektörün bu konudaki uygulamaları
desteklenmeli ve ayrıca bünyesinde bu tip sistemler
kuran, bu sistemler ile ilgili eğitim almış
personel istihdam eden kuruluşlar ek ödemelerle
teşvik edilmelidir. Kamu kuruluşları içerisinde yap
işlet devret usulü bilgi bankaları oluşturulur ve bu
bankalar 900'lü telefonlar gibi bir yıllık kullanım
sonrası ilgili kuruma devredilir. Daha sonraki
aşamada da bu birimler interlink olarak birbirlerine
bağlanırlar. Bu açıdan bilgisayar firmaları,
bilgisayar kursları, bilgi işlem merkezleri ve
akademik ve resmi kurum ve kuruluşlar ortak bir
komite oluşturup ilgili kısa ve uzun vadeli planlan
birlikte oluşturabilmelidirler.
Sistem özellikle Rotterdam giriş gümrüklerinde
oldukça başarılı uygulamalar gerçekleştirilmektedir.
Sistemin sac ayağı ilgili ithalatçı firma, Gümrükçü
Broker, ilgili Gümrük Müdürlüğü, Gümrükler Genel
Müdürlüğü, ilgili antrepo, ilgili ithalatçı
birlikler ve aracı firmaya en kısa zamanda ve en
kolay bir şekilde, bürokrasi ve formalitelerden
mümkün olduğunca kurtarılmış bir şekilde teslimi
esasına dayanmaktadır.
Sistemin İşleyişi
Sistemin işleyişi ithalat işlemleriyle ilgili
dekorasyonun Broker tarafından tek idare belgesinin
doldurulmasını müteakip bilgisayar sistemine
girişle başlar. Bilgisayara girilen bilgiler daha
önceden kendisine yüklenen (OGT) Ortak Gümrük
Tarifesi'ndeki bilgilerle karşılaştırılır. Yapılan
beyanla bilgisayardaki yüklenmiş kriterler ile
arasında uygunluk varsa, bilgisayar bu deklerasyonu
kabul ettiğini bildirir ve tüm bilgileri hafızaya
alır. Bu aşamadan sonra sisteme müdahale
imkansızdır. Otomatik işlem akışı başlamıştır ve
sistem neyin nasıl yapılacağını aşamalar halinde
ilgili taraflara bildirir. Bu aşamada sisteme
yüklenen bilgiler ilgili gümrük bilgisayar ekranında
belirir. Gümrük memuru ekranında beliren tek idare
belgesindeki bilgileri inceler, gerekiyorsa daha
evvelden data bankta yüklü bilgilerle mukayese
yapar ve beş ayrı renk kodlaması halinde fiili
ithalatın gerçekleştirilmesini onaylar veya
reddeder.
İlgili gümrük Müdürlüğünde OGT'de bulunan her mal, o
bölgede bulunan her firma ve aracı Brokerler data
bank oluşturulmak suretiyle kodlanmışım Sistem
renklendirmesi data bankta yüklü bilgilerle yapılan
beyanın otomatik mukayesesi neticesinde
gerçekleşir. Firma kodu örneğin 418 olan A firması
yaptığı beyanda mal kodu 00555 olan bir ithalat
işlemini ülke kodu 54 olan X ülkesinden
gerçekleştirmek istiyor. Bu beyandaki tüm kodlar
data banktaki kodlanmış bilgilerle mukayese edilir.
Firma bazında 418 kodlu a firmasının yaptığı tüm
işlemler ekrandan takip edilir. Mal kodu 00555 olan
ilgili malların ülkeye şu ana kadarki nicel ve
nitel girişi istatis-tiki olarak belirir. Ülke kodu
54 olan X ülkesine herhangi bir karantina
uygulanıyor mu, menşei itibarıyla herhangi bir
miktar kısıtlamasına tabi mi, kota vesair bilgi ve
belgeler gerekiyor mu, işte kod 54'te tüm bu
bilgiler ekrana gelir. Mukayeseler yapılır, gümrük
memuru kendi inisiyatifi ile ilgili kanunlar
muvacehesince gerekli renklendirmeyi yapar.
Eğer gümrük memuru beyaz renge_karar verirse broker
malın herhangi bir kontrole tabi. olmaksızın fiili
ithatatını gerçekleştirir. Yalnız beyaz renk
görmeden bir aşama öncesinde Broker'ın ekranında o
beyanla ilgili OGT kıstaslarına göre ödemesi gereken
vergi miktarı belirir. Broker'ın aracı banka
nezdindeki hesabından bu meblağ otomatik olarak
düşülür ve ekranda beyaz rengi gören Broker için
ilgili işlem bitmiştir. Deklarasyonun yapıldığı
andan şu ana kadarki fiili ithalat işlemi arasındaki
süre otuz dakikadır. Eğer-gümrük yeşil renge karar
verirse aynı iş akışı içinde o beyanla ilgili
fatura aslının gümrüğe ibrazı gerekmektedir. Broker
ekranındaki renge göre ne yapacağını bildiği için
işlem akışı tamamen otomatiktir.
Eğer gümrük portakal renge karar verirse bu beyanla
ilgili ithalatçı birliklerinin, transport
firmalarının vesair kurumların dokümanlarına
ihtiyacı vardır.
Eğer gümrük turuncu renge karar verirse ilgili
beyanın ve bu beyandaki mal, miktar kurum ve
kuruluşların çok iyi ve dikkatli bir şekilde
incelenmesi gerekmektedir.
Eğer gümrük kırmızı renge karar verirse bu şu anlama
gelir. Broker fiili ithalatı ilgili gümrüğün gezici
gümrük polisleri yerinde inceleme yapıp okey
vermeden gerçekleştiremez. Sistemde neyin ne
olacağı ve nasıl olacağı şablon olarak
formatlanmıştı. Basit mantık kuralları içerisinde
herkes kendi muhakemesini kullanarak iş akışını
gerçekleştirir. Tüm bu işlemlerin yapılışı sırasında
ilgili gümrük Müdürlüğü link hatları vasıtasıyla
kendi genel Müdürlük arşivi, istatistik Dairesi,
banka ve ilgili birliklerle iletişim kurar, bilgi
alışverişinde bulunur. Sistemin basit iş akışı
böyledir.
B. Bürokratik olarak sistemin akışı
Bilgi işlem akış şeması dışında sistemin bürokratik
iş akışı çok basite indirgenmiştir. Her yerel
Gümrük Müdürlüğü bir bölge müdürlüğüne bağlıdır.
Gümrükler Genel Müdürlüğü de hiyerarşik olarak
gümrük Bakanlığı'na bağlıdır. Sistem içerisinde
ilgili yerel Gümrük Müdürlükler ile Avrupa
Topluluğu Merkezi arasında direkt bir link hattı
yoktur. Brüksel sadece ilgili ülke bakanlığı ve
istatistik birimleri ile ve ayıca tüm Avrupa için
oluşturulan bilgi bankası ile istediği anda bağlantı
kurabilir. Ayrıca sistem iş akışında Brüksel'in
direkt bir müdahalesi söz konusu değildir. Ancak,
ilgili beyanın yapılan mukayeseler neticesinde,
yerinde kontrolüne lüzum görülmesi halinde, ilgili
gümrük gezici timi haricen kontrollerde bulunur ve
gümrük polisi vazife ve selahiyetleri muvacehesince
yaptırımlar uygular. Sistem içindeki bokerlerin
kontrolleri dışında, tüm antrepoların da periyodik
olarak aylık, 3 aylık ve yıllık kontrolleri vardır.
İlk kontrol idari olarak usulen yapılır. Ondan
sonraki tüm kontroller firmanın denetimi ve mal
akışının kontrolü için yapılmaktadır. Ayrıca
Brüksel'in bürokratik iş akışını fiili olarak
etkilemesinden ziyade, yasama organı olarak
topluluk içerisinde kabul edilen OGT tarifeleri. Dış
Ticaret anlaşmaları, Kotalar ve Tarifeler ve Fonlar
ve getirilen standartlar iş akışını usulen
etkilemektedir.
Topluluk mevzuatının oluşturulması aşamasında
taraflar aşamalı Diş işleri Bakanları, Maliye
Bakanları veya Devlet Bakanları başkanlığında
toplantı ve müzakerelerde bulunur. Topluluk
yetkilerinin bu indirekt konsultatif etkileri
vardır. Önerdikleri çözümler, bürokrasiyi azalttığı,
iş akışını kolaylaştırdığı ve mal ve hizmet
alışkanlığına engel getirmemesi dolayısıyla direkt
olarak kabul edilip, uygulanabilir niteliktedir.
Her topluluk görevlisi, resmi görevleri dışında
ayrıca sistemin işleyişi ve iş akışı konusunda
pratik çözüm üretme merkezleridir. Yaptıkları dahili
ve harici incelemeler neticesinde vardıkları
kararlara büyük çoğunlukla uyulur.
Topluluk üye ülkeler arası ilişkiler, Fransa ile
gıda konusunda yaşanan bazı pürüzler dışında iyi
gitmektedir. Topluluk üye ülkelerinden bir gümrük
yetkilisinin verdiği karar, verdiği onay veya
verdiği red tüm topluluk için gümrük ve resmi
makamlarını bağlar. Sistemden kaçış noktaları mevcut
görünmekle birlikte, 1995 sonrasında sistemin
oturacağı göz önüne getirilirse bu gibi geçici yol
ve çözümlerinde geçerliliğini kaybedeceği bir
gerçektir.
|