|
Avrupa Birliği’nde Enerji Üretimi ve İthalatı
Avrupa Birliği
enerji dengesi içinde de petrolün ağırlığı
1950’lerden beri artış göstermektedir. 1970’lere
kadar Birliğin petrol üretiminin sınırlı olması
nedeniyle enerji gereksiniminin petrolle karşılanan
kısmının büyük bölümü ithal edilmekteydi (El-Agraa
ve Gowan, 2001: 305 ). 1970’lerde kuzey denizi
petrollerinin işletmeye açılması ile AB petrol
üretimi artış göstermiştir.
1970 yılında
AB–15 için 14,5 milyon ton olarak gerçekleşen petrol
üretimi 1990’ların ortalarında 160 milyon tona
yükselmiştir.
AB’
de Petrol Dengesi
Yıl |
Petrol
Üretimi
(Mtep*) |
Net
İthalat
(Mtep*) |
|
AB-15 |
AB-25 |
AB-27 |
AB-15 |
AB-25 |
AB-27 |
1960 |
14,5 |
- |
- |
187,5 |
- |
- |
1970 |
17,7 |
- |
- |
611,8 |
- |
- |
1980 |
97,7 |
- |
- |
595,2 |
- |
- |
1990 |
122,0 |
- |
- |
466,9 |
- |
- |
1995 |
159,5 |
162,6 |
169,7 |
453,9 |
498,6 |
512,0 |
2000 |
160,9 |
164,0 |
170,4 |
479,2 |
526,1 |
533,8 |
2005 |
119,9 |
123,0 |
128,6 |
537,9 |
591,3 |
600,0 |
2006 |
108,9 |
111,7 |
116,9 |
542,6 |
598,8 |
608,7 |
2007 |
108,0 |
110,5 |
115,3 |
519,1 |
577,6 |
588,2 |
*Milyon ton petrol eşdeğer
Kaynak: Eurostat, El-Agraa, A.M. ve Mc Gowan, F.,
“Energy Policy”, s. 293- 318, The European Union Economics and Policies, Ali M. El- Agraa (der.) içinde,
Altıncı Baskı, Pearson, H., 2001,s. 308
2007 yılındaki
petrol üretimine ait istatistiklere bakıldığında
sırasıyla AB–15, AB–25 ve AB–27’
de toplam 108, 110 ve 115 milyonar ton petrol
üretiminin gerçekleştiği görülmektedir.
1980’lerde Birliğe petrol ihracatında en büyük payı
Norveç alırken 90’larda
yerini Rusya Federasyonu’na bırakmıştır (El-Agraa ve
Gowan, 2001: 305).
Doğalgaz
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da ilk
doğalgaz Groningen’de keşfedildi. Bu gelişmeyi Kuzey
Denizi’nde keşfedilen yeni doğalgaz yatakları izledi
(El-Agraa ve Gowan, 2001: 308). Doğalgazın öneminin
artması ile birlikte üretiminde de dikkate değer
miktarlarda artış gözlemlenmiştir.
1970 yılında
AB–15 doğalgaz üretimi 1960 yılında 10 milyon ton
petrol eşdeğer iken 1990’ların ortasında 167 milyon
ton petrol eşdeğere yükselmiştir.
AB’
de Doğalgaz Dengesi
Yıl |
Üretim
(Mte |
p*) |
Net
İthalat
(Mtep*) |
|
AB-15 |
AB-25 |
AB-27 |
AB-15 |
AB-25 |
AB-27 |
1960 |
10,2 |
- |
- |
0 |
- |
- |
1970 |
61,3 |
- |
- |
1,5 |
- |
- |
1980 |
135,0 |
- |
- |
47,3 |
- |
- |
1990 |
132,7 |
139,5 |
162,4 |
89,9 |
193,0 |
135,0 |
1995 |
167,0 |
174,4 |
188,9 |
109,2 |
135,9 |
145,2 |
2000 |
190,4 |
196,5 |
207,5 |
155,3 |
187,0 |
192,5 |
2005 |
172,0 |
178,5 |
188,6 |
213,0 |
250,0 |
257,0 |
2006 |
162,8 |
169,4 |
179,4 |
221,0 |
259,0 |
266,0 |
2007 |
151,7 |
157,8 |
167,3 |
219,0 |
253,0 |
260,0 |
*Milyon ton petrol eşdeğer
Kaynak: Eurostat, El-Agraa, A.M. ve Mc Gowan, F.,
“Energy Policy”, s. 293-318, The European Union
Economics and Policies, Ali M. El- Agraa (der.)
içinde, Altıncı Baskı, Pearson, H., 2001,s. 310
2007 yılındaki
doğalgaz üretimine ait istatistiklere bakıldığında
AB–15, AB–25 ve AB–27’de sırası ile 151,7, 157,8 ve
167,3 milyon ton petrol eşdeğer doğalgaz üretiminin
gerçekleştiği görülmektedir. Hollanda ve Kuzey
Denizi’nde İngiltere yerli üretimi
gerçekleştirmektedir. Birliğin doğalgaz üretimi
talebi karşılayamadığı için doğalgaz ithalatının
toplam tüketimi içindeki payı giderek artmaktadır.
Birliğin dışında Norveç önemli bir ithalatçı
durumdadır. Birlik kalan doğalgaz ihtiyacını
sıvılaştırılmış gaz olarak Afrika’dan, pompalama ile
Rusya’dan ithal etmektedir (Molle, 2006; 196).
Katı
Yakıtlar
AB-15’i
oluşturan ülkelerin 1960 yılındaki toplam kömür
üretimi, bu ülkelerin toplam birincil enerji
üretiminin yüzde 85’ini oluştururken bu oran
1990’lara gelindiğinde yüzde 33’e gerilemiştir
(El-Agraa ve Gawon, 2001: 305). Kömür üretiminde bu
azalışın temel nedeni, ithal edilen kömürün yerli
kömüre göre daha ucuz olmasıdır.
Avrupa Birliğinde
zaman içinde azalan kömür üretimine bağlı olarak
Birliğin birincil enerji üretimi içinde kömürün
payının giderek azaldığı görülmektedir. Bu azalış
eğiliminin gelecekte de devam edeceği ve Eurostat
verilerine göre 1990’da yüzde 30 civarında olan
kömürün birincil enerji üretimi içindeki payının
Avrupa Birliği tahminlerine göre 2030’larda yüzde
7,5’larda gerçekleşmesi öngörülmektedir.
Avrupa Birliği
kömür tüketiminde ithalata bağlıdır. 1950’lerde
kömür tüketiminin yüzde 5’inden daha az bir kısmı
ithal edilirken bu oran 1960’larda yüzde 10’a 1990
yılında yüzde yüz 35’e yükselmiştir (Molle, 2001:
279). Birliğin kömürde ithalata bağımlılığının
önümüzdeki yıllarda da artması beklenmektedir. AB–15
açısından değerlendirildiğinde katı yakıtlarda
ithalata bağımlılığın 2030 yılında yüzde 80'ini
aşması beklenirken, bu oranın AB-27’de yüzde 70’in
altında kalması beklenmektedir (European Comission,
2007: 89).
|