Bilgi Toplumu ve Başka Bir Demokrasi 

Lutfullah Kayalar 

iletişim ye bilişim teknolojileri, bilgi toplumunun sınır dinlemeyen yapısı, küresel­leşmeyi hızlandırırken

Amerika kıtası ülkelerinin de, Pasifik ülkelerinin de, Avrupa ülkelerinin de, birleşmesinde önemli bir rol oynamak­tadır. 

Bilgi; bu toplumların ekonomilerinin gerçek sermayesi haline dönüşmüştür. Yine bu toplumların demokrasilerinin yeni dokusunu oluşturmaya başlamıştır. 

Avrupa Birliğinin en erken başlayan ve ümit verici neticelerin alındığı çalışmaları, yeni teknolojiler sahasında olmuştur. Türkiye'nin de içinde yer aldığı EVRAKA gibi projeler üye ülkelerin sanayi kuruluşları, üniversiteleri, araştırma enstitüleri arasında işbirliği sağlaya­rak Avrupa'nın ürettiği ürün ve hizmetlerin dünya pazarlarındaki rekabet gücünü artırmayı planlamaktadır.

Yaşadığımız asrın son çeyreğinde bilgi toplumunun doğuş sancıları hissedilirken, aynı anda devletin îlererici bir hedef olduğu eskiçağ da noktalanmaktadır. Artık devlet ilerici bir hedef değildir. 

Bu değişmeyi en çok zorlayan şey yeni teknolojilerdir. Yeni teknolojiler devletin kü­çülmesini mümkün kılarken, bilgi toplumunun oluşmasına esas olan yeni sosyal, ekonomik ve politik ortamı da yaratmaktadır. 

Toplumlar arasında karşılıklı bağımlılığı arttıran ve toplumların benzeşme hızını çok yükselten bilişi ve iletişim teknolojileri barı­şı garantileyen bir aktivite olarak çıtaya çıkı­yor ve aynı anda ehemmiyetini azalttıkları si­lah teknolojilerinin yerini tutacak kadar da büyüyebiliyorlar. 

Toplumların barış ve refah talepleri da­ha iyi yerine gelirken kişisel hürriyetlerin de ön sıraya yükseldiği devletin yalnız bazı hiz­metlerin doğal verilmesini garanti eden ve ha­kemlik yapan bir üst organizasyon olarak ya­şamaya devam edeceği yeni bir çağ başlamak­tadır.

Avrupa Birliği'nin de diğer ülkeler arası birliklerin de başarıyla devam edebilmesi için tek anlayış şekli olan bu yeni toplum anlayışı, Türkiye için de geleceğe en iyi bakış şeklidir. 

Bilgi toplumuna geçiş, ekonominin iyi gidişi ile mümkün olacaktır. Ama ekonominin iyi gitmesi de bilgi toplumu yolunda ilerlemek­le mümkündür. 

Bu yol nasıl alınır? 

Kişinin öne çıkması ile alınır. Devletin küçülmesi ile alınır. Kendi toplumumuz için diğer toplumlar seviyesinde bir sosyal hayatı ölçü almakla alınır. 

Hür teşebbüsün toplum ve idare önün­de saygınlık kazanması gibi programlan haya­ta geçirerek alınır.

Bilgi toplumunun önümüzdeki çağın toplumu olarak öne çıkabilmesindeki neden, problem çözmedekideki başarısıdır.

Bu başarının sırrı yeni bir dünya anlayı­şı getiren yeni teknolojilerdir. Ve bu teknolojileri yaratan, uygulayan yeni müteşebbislerdir. Çözülen problemler de hayatın problemleridir. Siyasal, ekonomik, moral, toplumsal veya bi­reysel. 

Mesela Amerika'da Apple bilgisayar şir­ketinin yıldırım gibi başarısını mümkün kılan, Amerikan toplumunun yaşadığı bu değişimdir.

Dünyanın başka yerlerinde yirmibeş yaşlarında iki mühendisin yan yana gelip bir ev bilgisayarı yapmaya kalkıp da beş yıl sonra isimlerin bütün dudaklarda dolaşmasını dü­şünmek hala zordur. 

Fakat bunun olabildiğinin bilinmesi di­ğer bir çok toplumlardaki müteşebbisleri uyar­maktadır. 

Bilgi çağının toplumlara taşıdığı yeni bir davranış şekli de şudur; toplumların hayal­lerini gerçekleştirme arzusu yoğunluk kazan­mıştır. Her birey yenilikleri kullanarak öneriler getirebilmektedir. Yeni buluşlar yeni fikirleri ve yeni bir toplumu doğurmaktadır.

Mesela bütün bir ülkenin fertlerinin ay­nı anda katılabileceği bir parlamento, parla­menter mantığını ortadan kaldırırken demok­rasiyi endirekt hale koymaktadır. Bunun tek­nolojik olarak mümkün olması ille de yapılma­sını gerektirmez. Ama temsil etme fikrinin ye­niden konuşulmasını, düşünülmesini, yenilen­mesini sağlar.

Yeni teknolojiler sayesinde Adli siste­min bütün dosyalarını içeren bir bilgi bankası veya Mali Sistemin bütün kayıtlarını içeren bir bilgi bankası kurulabilir. Bence bunun gerçek­leştirilmesi gerekmez. Fakat gerçekleştirilebilir olması söz konusu kurumların yeniden yapı­lanmasını zorlayacaktır. 

Paranın sanal olabilmesi, elektronik borsaların borsa binalarının dışına taşması, ki­şilerin sanal işyerlerinde çalışabilmesi gibi hu­suslar zaman ve mekan olgularını yeniden kavramamızı gerekli hale getirmiştir.

Önümüzdeki on yıllarda eğitim alanın­da meydana gelecek değişiklikler, modern okul dediğimiz, birkaç yüzyıl evvel kitabın ba­sılması ile ortaya çıkan okulun bugüne dek gördüğü bütün değişikliklerden daha büyük olacaktır.

Pek tabii bilginin gerçek sermaye ve zenginlik yaratan başlıca kaynak haline gel­diği bir ekonomiyi düşünürsek böyle bir eko­nomide eğitini, bireylerin yapabilecekleri en mühim yatırım haiıne dönüşecek, insanlar bu yatırımlarını en rekabetçi ve en hür ortamda yapacaklardır.

Bilgi toplumunun iç dinamikleri yalnız yeni teknolojilerle sınırlı değildir. Sosyal hayat­ta gerçekleştirilen yenilikler de aynı oranda gi­rişimciliğe dayalı, aynı oranda önemlidir. Biz, devlet olarak, birbirleriyle en geniş iletişim içerisinde olan bu vatandaşlarımızı artık sade­ce bir vatandaş olarak değil, yeni bir dünya toplumu oluşturma yolunda olan bireyler ola­rak da algılamak duaımundayız.

içinde bulunduğumuz girişimcilik çağı her türlü yeni teknoloji ve maddi ürün kadar getireceği sosyal yenilikler, özellikle de; 

Politika

Devlet

Eğitim ve

Ekonomi'deki

yenilikler açısından da hepimiz için mü­him olacaktır. 

Bilgi toplumunun birleştirici, barışı ga­rantileyen, demokrasinin köklerini halkın içe­risine en derine salmasını sağlayan, insanı öne çıkaran, kıymetini arttıran, refah oluştuaıcu özelliklerini yakalamak

Bir dünya toplumu olarak da, Avrupalı bir toplum olarak da, Bir Türk toplumu olarak da, yeni hedefimizdir.