Uyanan Dev: Çin

Anahtar Kelimeler; Çin Ekonomisi, Çin Ekonomi Makale, Çin Türkiye Ekonomik İlişkileri, Çin Ekonomik Verileri

Kıta Çini'ndeki 1994 yılındaki gelişmeleri, 1954 yılındaki Japonya' daki gelişmelere benzetenler vardır. Son yıllarda % 10 civarında gelişme gösteren Kıta Çini milli geliri dünyanın dikkati çekmeye başlamıştır. 1954-1994 yılları arasında Japonya'da olanlar adeta bugün Kıta Çini'nde tekrarlanmaktadır. Ancak şu farkla ki Kıta Çini, Japonya'dan 10 defa daha geniştir ve 1,2 milyar nüfusa sahiptir. Yapılan bir hesaba göre bu ge­lişmelerin devamı halinde 1994-2034 yılları arasında Kıta Çini Japonya ile yarışabilecektir.

Kıta Çini bugün kendine özel bir sosyalizm uygulamaktadır. Herkese eşit ücret değil, çok çalışana çok, az çalışana az ücret ve kazanç sistemi getirilmeye çalışıl­maktadır. 1978 yılında başlatılan yeni ekonomik reformlar komünist dünyadan ayrılan Avrupa ülkele­rinden daha değişik bir uygulama içinde yapılmıştır. Bu zaman içinde giderek yoğunlaşan bir uygulamayla ol­muştur. Avrupa'dakiler gibi şok tedavisi şeklinde yapılmamıştır.

Kıta Çin'inde reform adı altında yapılan şeyler özet­le; devlet teşekküllerine özerklik verilmesi, çalışmayı teşvik edici ve verimi artırıcı primlerin uygulanması, yö­netici ile işçiler arasında daha sıkı bir işbirliği kurmak şeklinde olmuştur. 

Bugün Kıta Çini'nde yabancı girişimci dahil, özel girişimcilere müsaade edilmektedir. Bunlar yeni işyeri açabilmekte ve ürettiklerini ihraç edebilmektedirler. Nüfusun % 70 hala tarımda çalışmakla beraber yeni uy­gulama:ılar sayesinde verim süratle artmaktadır. Kendi tarım üretimini yapan kuruluşlar toplam üretimin % 32'sini sağlar hale gelmiştir. Aynı şekilde sanayi üreti­minde de devlet teşekkülleri dışındaki üretim birimleri­nin oranı % 52'ye kadar çıkmıştır.

Kıta Çini'ndeki ekonomik gelişmenin kökeninde "ferdi teşebbüse", "piyasa mekanizmasına", imkan ta­nınması yatmaktadır. Ancak bu birden bire değil za­man içinde gerçekleştirilmiştir.

Dünya Bankası ve Para Fonu istatistiklerine göre bugünKıta Çini'nde fert başına düşen gelir 400 dolar civarındadır. Bu miktar bir gelirle bir Amerikalının ABD'de yaşaması mümkün değildir. Bunun Batı Dün­yasındaki anlamı 1,2 milyar kimsenin açlıktan ölmesi­dir. Böyle bir şeyolmadığına göre, Çin'de olup bitenle­rin büyük bir kısmı rakamlarla ifade edilememektedir. Yine bazı istatistiklere göre şehirlerde oturanların % 70'i renkli televizyon ve % 80'i de çamaşır makinesine sahiptir. Ayrıca, satın alma paritesi kullanılarak yapılan bir hesaba göre, Çin'deki fertbaşına düşen gelir 2500 dolar civarındadır. .www.ekodialog.com

Bugün Çin beş yıldızlı oteller, yeni fabrikalar ve bun­lara parallel olarak yeni zenginler ülkesi haline gelmektedir. Kıta Çini'nin gelişmesinden alınacak dersler var­dır. Bu derslerden Doğu Avrupa ülkelerinin ve Sovyet­ler Birliğinden ayrılan yeni cumhuriyetlerin yararlan­ması mümkündür. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıra­layabiliriz:

- Küçük yönetim ünitelerine daha fazla özerklik tanımak. Bu yolla teşvik sistemini yaygınlaştırmak ve yeni kaynaklar yaratmak.

- Özerk teşebbüslerin yarattığı yeni kaynakların da­ha önce ihmal edilen ve önceliği olan verimli sektörlere gitmesini sağlamak.

     - Yeni özerk teşebbüslerin çalışabileceği uygun ortamı yaratacak bir ekonomik politika uygulamak.

     Bu şekilde gelişen Kıta Çini'ni dikkatle izlemekteyarar vardır.